به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری برنا، متن کامل ترجمه مصاحبه الیزابت پالمر، خبرنگار سیبیاس نیوز، با محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان که روز شنبه در محل وزارت خارجه انجام شد به شرح زیر است:
ظریف در ابتدای مصاحبه در پاسخ به سؤال خبرنگار سی بی اس که با توجه به تلاش های زیاد شما برای رسیدن به برجام، آیا از اتفاقاتی که در روزهای اخیر و سخنرانی آقای ترامپ شنیدید ناراحت شده اید، با اشاره به فرآیند طولانی مذاکرات هستهای گفت: افراد زیادی به شدت روی این مسئله کار کردند. برای رسیدن به این توافق حدود ده یازده سال موضعگیری و خطابه سیاسی و دو سال مذاکره جدی صورت گرفت. و من اتفاقا بسیار خوشحالم، چرا که میبینم جامعه جهانی محکم پشت این توافق ایستاده است. این تأثیرگذاری دیپلماسی را نشان میدهد. خیلیها در آمریکا، و بخصوص در خارج از آمریکا، به این باور رسیدهاند که توافق هستهای پیروزی دیپلماسی بود. آنچه که جمعه شب شنیدیم مشتی حرفهای سخیف و زشت بود. نباید با این حرفها ناامید شد. این حرفها دیگران را ناامید میکند (نه ما را). ایالات متحده طی 40 سال اخیر از این کارها زیاد انجام داده است. بسیاری از رؤسای جمهور پیشین (آمریکا) کار خود را با طرح چنین ادعاها و اظهاراتی که به اعتقاد من غیرمسئولانه است آغاز کردند، اما در نهایت پشیمان شدند.
وزیر امور خارجه در واکنش به درخواست ترامپ از کنگره برای تصمیمگیری در خصوص توافق هستهای تصریح کرد: برجام توافقی دوجانبه میان ایران و آمریکا نیست؛ بنابراین او (ترامپ) هر سیاستی که بخواهد اتخاذ کند، به خودش مربوط است. اما تا زمانی که آمریکا در چارچوب قوانین بینالمللی عمل میکند، باید نه فقط به توافقی که دولت و رئیسجمهور آمریکا کشورشان را به آن متعهد کردهاند، بلکه فراتر از آن، به قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد پایبند بماند. میدانید که آمریکا عضو دائم شورای امنیت ملل متحد است. اگر بخواهد از عمل به قطعنامهای که نه تنها به آن رأی مثبت داده، بلکه از بانیان آن بوده است امتناع کند، اعتبار نهادی که برای آمریکا اهمیت بسیار زیادی دارد به خطر میافتد. علاوه بر این، دولت آمریکا نیز اعتبار خود را از دست میدهد. دیگر هیچ کس به دولت آمریکا اعتماد نمیکند و با آن وارد مذاکره درازمدت نمیشود؛ چراکه از حالا به بعد، مدت زمان تعهد آمریکا (به یک توافق بینالمللی) محدود به دورهای است که آن رئیسجمهور در این کشور مسئولیت دارد.
وی در پاسخ به اینکه آیا منظورش بیاعتمادی کشور خاصی مثل کره شمالی است؟ گفت: نه، منظورم کل جامعه بینالملل از جمله کره شمالی است. مشاهده میکنید که این دولت (ترامپ) در حال بیرون رفتن از همه توافقهاست... از توافق نفتا بیرون میآید، از توافق همکاری ترنس پاسیفیک بیرون میآید، از یونسکو خارج میشود. از همه چیز دارد خارج میشود. یکی از متفکرین آمریکایی گفت دکترین سیاست خارجی آمریکا، دکترین خروج است. بنابراین مردم دیگر نمیتوانند به حرف آمریکا اعتماد کنند.
وزیر امور خارجه افزود: برای اینکه آمریکا با بسیاری از این توافقهای بینالمللی همراه شود، خیلیها امتیازاتی را (به این کشور) دادهاند. اما حال دیگر هیچ کس به آمریکا امتیازی نمیدهد، چرا که میدانند اگر رئیسجمهور بعدی بیاید ادعا میکند این امتیازات کافی نبوده و ما راضی نیستیم.
ظریف در پاسخ سؤالی در خصوص احتمال ماندن ایران در توافق هستهای علیرغم خروج آمریکا از آن گفت: این سؤال مبتنی بر فرضیهای است که به جزئیات زیادی نیاز دارد. اگر یکی از طرفین، به خصوص آمریکا، از توافق بیرون برود، باید ارزیابی کرد که آیا مهمترین مؤلفههای مثبت توافق برای ایران ازبین رفته است. براین اساس ایران در این خصوص تصمیمگیری خواهد کرد. ما خود را متعهد میدانیم اولین کسی نباشیم که از این توافق خارج میشود، به این شرط که منافع اقتصادیمان که در این توافق ذکر شده لحاظ شود و همچنان از این منافع برخوردار باشیم. اگر از این منافع محروم شویم، شرایط کاملاً عوض میشود. هم خود برجام و هم اصول کلی قوانین بینالملل گزینههایی را برای برخورد با این شرایط پیشبینی کردهاند.
ظریف در پاسخ به سؤالی در خصوص اینکه تیلرسون قبل از سخنرانی دیگر اعضای 1+5 را مطلع کرده بود. آیا با شما هم از روی ادب دیپلماتیک تماس گرفت و شما را مطلع کرد؟ تصریح کرد تیلرسون با او تماسی نگرفته و انتظار چنین تماسی را هم، حتی به رسم ادب و احترام، ندارد؛ چرا که دولت جدید آمریکا در رفتار خود با دیگران بویی از ادب نبرده است.
وی با اشاره به سخنرانی ترامپ گفت: هیچ چیز در این سخنرانی او را متعجب نکرده است، به جز ادبیات زشت و زننده او که درخور هیچ مقام رسمی نبود.
ظریف در خصوص اینکه تا چه حد از محتوای سخنرانی ترامپ اطلاع داشته اظهار داشت: ما تقریباً همین صحبتها را – البته به شکلی بسیار مؤدبانهتر – از زبان تیلرسون و در جریان سخنرانی او در نشست وزرای خارجه 1+5 شنیده بودیم. من و تیلرسون گفتوگوی دوجانبه نداشتیم، اما اظهارات او را در قالب بیانیهای که در آن نشست قرائت میکرد شنیده بودیم. همچنین اظهارات ترامپ را در مجمع عمومی سازمان ملل متحد شنیده بودیم و این اولین بار نبود (که چنین سخنانی به گوشمان میخورد).
ظریف در پاسخ به سؤالی در خصوص عدم دیدار با تیلرسون و علت آن افزود: تصور میکنم ایالات متحده تصمیم جدیدی اتخاذ کرده است. من با جان کری دیدار داشتم و این دیدارها نیز نتایج بسیار مثبتی در بر داشت. دیدارهای من و کری جلوی سناریوهای ناخوشایند زیادی را گرفت. اما این دولت تصمیم گرفته به شیوه کاملاً متفاوتی عمل کند. و من به شما اطمینان میدهم عزت و غرور ایرانی به ما اجازه نمیدهد در شرایطی که یکی از طرفین احترام متقابل و موضع برابر را رعایت نمیکند، وارد مذاکره شویم.
وزیر امور خارجه در پاسخ به سؤالی در خصوص اینکه آیا پس از سخنرانی ترامپ با رهبر معظم انقلاب دیداری داشته است؟ گفت: خیر، سخنان ترامپ در ساعات پایانی شب ایراد شد و ما نیز از مواضع ایشان (رهبری) در خصوص این سخنان اطلاع داریم. ما پیشتر حرفهایی را که قرار بود ترامپ در سخنرانی خود بزند با رهبری در میان گذاشته بودیم، چرا که تقریباً همه میدانستند قرار است چه بگوید. رهبری هم انتظار این صحبتها را داشتند.
ظریف در پاسخ به سؤالی در خصوص مخالفت رهبری با توافق و بیاعتمادی رهبری به آمریکا از ابتدای مذاکرات گفت: رهبر معظم انقلاب از توافق حمایت کردند، اما هیچ گاه به آمریکا اعتماد نکردند. ما نیز هیچ گاه به آمریکا اعتماد نکردیم. هیچ یک از ما هیچ گاه به آمریکا اعتماد نداشتیم. این توافق مبتنی بر اعتماد نیست. توافق هستهای مبتنی بر عدم اعتماد دوجانبه است. ما اقداماتی که باید انجام میدادیم را خیلی شفاف تعریف کردهایم. هیچ کس در این توافق آن قدر سادهلوح نبوده که به طرف مقابل اعتماد کند. چرا که ما در گذشته بارها شاهد بدقولی و بدعهدی آمریکا بودهایم. فراموش نکنید من اهل کشوری هستم که دولت منتخب مردم آن در کودتایی که آمریکا مهندسی کرده بود ساقط شد. من از کشوری میآیم که مردمش در جنگ با دشمنی که از سلاح شیمیایی استفاده میکرد و آمریکا پشتیبان آن بود کشته شدند. بنابراین دلیلی وجود ندارد که به آمریکا اعتماد داشته باشیم. لذا ما این توافق را بر اساس بیاعتمادی متقابل بنا کردیم. و من تصور میکنم این از نقاط قوت این توافق است. این اصلاً نکته منفیای نیست. این نقطه قوت برجام است که بر مبنای بیاعتمادی دوجانبه بنا شده است. این توافق میتوانست این بیاعتمادی را کاهش دهد، اما متأسفانه نحوه برخورد ترامپ با آن باعث گسترش این بیاعتمادی میشود؛ نه فقط میان ایران و آمریکا، بلکه میان جامعه جهانی و ایالات متحده، چرا که آمریکا اکنون نه تنها پیشبینیناپذیر بلکه غیرقابلاعتماد شده است.
ظریف در پاسخ به سؤالی در خصوص احتمال رایزنی ایران با کنگره آمریکا گفت: این مسئله داخلی آمریکاست و من قرار نیست با کنگره رایزنی کنم. ما معتقدیم دولتها در عرصه بینالملل به صورت واحد و متمرکز عمل میکنند. البته هیچ یک از دولتها، نه دولت ایران و نه دولت آمریکا، به شکل کاملاً یکپارچه (مونولیت) اداره نمیشوند. اما قرار نیست من چنین تصمیمی را برای آمریکا بگیرم. اگر آمریکا تصمیم به ماندن در توافق بگیرد، باید درست رفتار کند. اما اگر بخواهند از توافق خارج شوند، آن وقت ایران گزینههای مختلفی را پیش روی خود میبیند و بر اساس منافعش از آنها استفاده میکند.
دکتر ظریف در پاسخ به سؤالی در خصوص دوستان زیادی که در آمریکا دارد و امکان رایزنی با آنها در خصوص برجام گفت: قرار نیست با آنها صحبتی داشته باشم. فکر میکنم خودشان برای اتخاذ تصمیمات مناسب بر اساس منافع آمریکا عقل و تدبیر لازم را دارند. معتقدم آنها بخوبی درک میکنند که اظهارات ترامپ، چه در مورد توافق هستهای و چه در مورد سایر مسائل، منافع این کشور را تأمین نمیکند.
در ادامه خبرنگار سیبیاس به امیدواری دولت آقای روحانی به جذب سرمایه خارجی و انجام اصلاحات در ایران اشاره کرد و از آقای ظریف پرسید با وجود به خطر افتادن توافق هستهای، آیا دولت آقای روحانی تضعیف شده است؟
دکتر ظریف پاسخ داد: تصور نمیکنم این طور باشد. معتقدم آنچه که ترامپ با سخنرانی جمعه شب خود به دست آورد متحد کردن مردم ایران بود و من خیلی خوشحالم که میبینم امروز ایران از دو سال و نیم گذشته متحدتر شده است.