به گزارش خبرگزاری برنا و به نقل از ایسنا ؛ 32 نفر از خدمه سانچی در این فاجعه مفقود می‌شوند. پس از 9 روز پر التهاب، شعله سانچی در دریا و شعله امید در دل مردم ایران خاموش و سانچی غرق می‌شود. همه 32 نفر پرسنل نفتکش ایرانی در این حادثه جان می‌بازند و دریا سانچی را در آغوش می‌کشد.
سانچی در یکی از نادرترین اتفاقات دریایی در تاریخ دریانوردی جهان غرق شد و از خود فقط 32 کشته و سوالات بی جواب فراوانی به جای گذاشت. سوالاتی که شاید پاسخ آن‌ها را باید از زبان جعبه سیاه سانچی شنید. جعبه سیاهی که هرچه بگوید، بازهم نمی‌تواند داغ سانچی را از دل ایران و خانواده‌های داغدار این حادثه بردارد اما شاید بازخوانی جعبه سیاه سانچی بسیاری از سوالات بی جواب را جواب دهد.
در حادثه سانچی خطای انسانی به طور 100درصدی محرز است
در این خصوص دکتر هومن حکیم زاده، دریانورد خوزستانی گفت: حادثه‌ای که برای نفتکش سانچی رخ داد، در حال حاضر حادثه‌ای ناشناخته است و عوامل بسیاری را باید در کنار هم قرار داد تا بتوان در خصوص این حادثه صحبت کرد. قضاوت و اظهارنظر در خصوص حادثه سانچی تا زمانی که از اطلاعات بدست آماده مطمئن نباشیم، ممکن نیست اما خطای انسانی در این حادثه به طور 100درصدی محرز است.
وی با اشاره به برخورد کشتی چینی به سمت راست کشتی سانچی، گفت: طبق قوانین دریایی حق تقدم با کشتی است که از سمت راست می‌آید و می خواهد مستقیم برود. بر این اساس کشتی که کشتی دیگر را در سمت راست خود می‌بیند، یا باید توقف کند و یا اینکه مسیر کشتی خود را تغییر دهد. در این زمینه ممکن است استثناءهایی باشد که باید به آن‌ها نیز توجه کرد.
مسئول عملیات دریایی و بازرگانی شرکت ملی نفتکش در جزیره خارک تصریح کرد: برای مثال می‌تواند یکی از استثناءها این باشد که در سمت راست یا چپ کشتی محدودیتی از نظر تردد وجود داشته باشد و نتوان مسیر کشتی را به این دو سمت منحرف کرد. به خصوص در منطقه‌ای که تردد کشتی‌ها بسیار زیاد است. شرایط در آن منطقه و در لحظه برخورد و پیش از آن مشخص نیست و نمی‌توان به طور دقیق در این زمینه اظهارنظر کرد.
حکیم زاده بیان کرد: افسران عرشه در ایران دوره‌های مختلفی دیده‌اند و هیچ نقصی از نظر آموزش‌های دریایی در کار آن‌ها نیست و مسیری که سانچی از آن عبور می‌کرد را نیز بارها و بارها طی کرده‌اند. کشتی سانچی آنقدر مدرن بوده که انواع و اقسام هشدارها و اخطارها را اعلام می‌کند اما باید دید شرایط در آن محل به چه شکل بوده است که این حادثه به وقوع پیوسته است.
سانچی 5 یا 6 بار این مسیر را به سمت چین و کره رفته است
وی در پاسخ به این سوال که میعانات گازی آیا با کشتی‌هایی مانند کشتی سانچی جابه‌جا می‌شوند یا خیر؟ گفت: کشتی سانچی آنقدر مدرن بود که هیچ محدودیتی برای حمل میعانات گازی نداشت. میعانات گازی سال‌ها است که در مسیری که سانچی از آن عبور می‌کرد، به کشورهایی مانند چین و کره حمل می‌شود و کشتی سانچی نیز 5 یا 6 بار همین مسیر را به سمت چین و کره رفته و برگشته است.
این دریانورد با اشاره به عبور کشتی سانچی از یک مسیر پرتردد و شلوغ در آب‌های چین، تصریح کرد: مسیری که سانچی در حال عبور از آن بود، مسیر همه کشتی‌ها است و هیچ مشکلی در این زمینه وجود ندارد. اگر کشتی‌ها از این مسیر تردد نمی‌کردند، اصلا این مسیر شلوغ نمی‌شد. این مسیر یکی از مسیرهای بهینه و از نظر دریانوردی ثابت شده است.
حکیم زاده عنوان کرد: همه کشتی‌هایی که قصد سفر به شرق آسیا را دارند، همان مسیری را انتخاب می‌کنند که سانچی در حال عبور از آن بود و صحبت‌های مطرح شده در خصوص اینکه سانچی نباید از آن مسیر برای رسیدن به کشور چین استفاده می‌کرد، صحیح نیست. هیچ محدودیتی از نظر آبخوری در این مسیر وجود ندارد و حتی کشتی‌هایی بزرگتر از سانچی نیز از آن عبور می‌کنند.
وی در خصوص طراحی کشتی سانچی و محل قرارگیری مخازن حمل بار در آن، عنوان کرد: مخازن بارگیری کشتی سانچی، پس از ساختمان 5 یا 6 طبقه کشتی قرار دارند. از آن قسمت به جلو، فضایی بر روی عرشه کشتی است که از آن طریق تخلیه و بارگیری کشتی انجام می‌شود و پمپ‌ها نیز در آن قسمت مستقر شده‌اند و یک دیواره حائل میان قسمت انتهایی و ساختمان کشتی وجود دارد.
این دریانورد گفت: مخازن بارگیری در کشتی سانچی در سه ردیف افقی و در طول کشتی قرار دارند. اگر کشتی را به صورت طولی نگاه کنیم، در سمت راست کشتی مخازن سمت راست، در وسط مخازن بارگیری مرکزی و در سمت چپ نیز مخازن سمت چپ کشتی قرار دارند؛ کشتی سانچی یک کشتی مدرن و دارای دیواره‌های دوجداره بوده است.
میان جداره داخلی مخزن تا دیواره خارجی سانچی فاصله خالی 2 تا 2.5 متری وجود داشت
حکیم زاده تصریح کرد: در کشتی سانچی علاوه بر تفکیک مخازنی که وجود داشته، جداره بیرونی کشتی از دو طرف فاصله‌ای حدود 2 تا 2.5 متر تا دیواره مخزن داشته و دیواره کشتی دو جداره بوده است. میان جداره داخلی مخزن تا دیواره خارجی کشتی یک فاصله خالی وجود دارد تا در صورت برخورد یا حادثه شاهد خروج مواد از مخازن نباشیم. این فاصله خالی در زمانی که در کشتی باری وجود ندارد، پر از آب می‌شود تا کشتی دارای توازن شود.
نمی‌توان در خصوص زمان انفجار سانچی نظر داد
وی در خصوص احتمال انفجار مخازن کشتی سانچی در لحظه برخورد، گفت: نمی‌توان به هیچ وجه در خصوص زمان انفجار کشتی اظهار نظر کرد. در قضیه حادثه سانچی باید حدس و گمان‌ها را کنار گذاشت، زیرا در حال حاضر هیچ چیز مشخص نیست و تا زمان باز شدن جعبه سیاه کشتی نیز چیزی به طور قطع مشخص نخواهد شد و نمی‌توان در خصوص زمان انفجار سانچی نیز نظر داد.
مسئول عملیات دریایی و بازرگانی شرکت ملی نفتکش در جزیره خارک با بیان اینکه تا زمانی که کاپیتان کشتی، اجازه خروج از کشتی را به خدمه ندهد، کسی اجازه ترک کشتی را ندارد، گفت: قوانین ترک کشتی‌ها برای همه کشتی‌ها تقریبا مشابه است و فقط به دستور کاپیتان می‌توان کشتی را ترک کرد. اگر قرار به ترک کشتی باشد، نفرات طبق برنامه‌ریزی‌ها و تمرینات قبلی کشتی را ترک می‌کنند. اینکه هر شخصی در هر جای کشتی که باشد، از کشتی خارج شود نیست و همه چیز از قبل تمرین و مشخص شده است.
با حادثه‌ای که برای سانچی رخ داد، قوانین نفتکش‌ها تغییر می‌کند
حکیم زاده خاطرنشان کرد: با حادثه‌ای که برای نفتکش سانچی رخ داد، به احتمال فراوان قوانین مربوط به کشتی‌های تجاری به خصوص کشتی‌های نفتکش در آینده تغییر خواهد کرد. این تغییرات قطعا در جهت حفظ ایمنی و جان انسان‌ها و همچنین جلوگیری از آلودگی‌های زیست محیطی خواهد بود و صنعت کشتیرانی در این مساله قطعا ورود می‌کند. به نظر می‌آید با توجه به سانحه سانچی، تغییراتی در قوانین بین المللی در خصوص کشتی‌های نفتکش و نوع محموله آن‌ها پیش بیاید، اما قرار است چه تغییراتی پیش بیاید به عهده سازمان جهانی دریانوردی خواهد بود.
حادثه سانچی یک اتفاق بسیار نادر بود
همچنین در این خصوص حمید چینی ساز کاپیتان خوزستانی کشتی‌های نفتکش و اقیانوس‌پیما به تشریح علت سانحه برخورد کشتی چینی و نفتکش ایرانی پرداخت و گفت: اتفاقی که برای نفتکش سانچی رخ داد، یک اتفاق بسیار نادر بود و می‌توان گفت که خطای انسانی افسران عرشه هر یک از کشتی‌ها می‌تواند عامل این حادثه باشد، هرچند این مساله را تا زمانی که جعبه سیاه هر دو کشتی باز نشود، نمی‌توان با قطعیت بیان کرد.
احتمال خاموش بودن رادار کشتی‌ها رد می‌شود
وی در خصوص احتمال خاموش بودن رادارهای کشتی نفتکش ایرانی و کشتی چینی، عنوان کرد: منطقه‌ای که نفتکش سانچی با کشتی چینی برخورد کرد، یکی از مناطق پرتردد است و منطقه‌ای نیست که کشتی در آنجا رادار خود را خاموش کند. این منطقه یه گذرگاه بسیار شلوغ و پرتردد است و امکان خاموش کردن رادار کشتی وجود ندارد.
چینی‌ساز عنوان کرد: امکان اینکه نفتکش سانچی و یا کشتی چینی رادار خود را در منطقه‌ای که برخورد انجام گرفت، خاموش کرده باشند اصلا وجود ندارد؛ زیرا در آن منطقه تردد بسیار زیاد است. همچنین کشتی‌های کوچکی در آن محل تردد می‌کنند و هر دو کشتی برای آنکه برخوردی با این کشتی‌های کوچک نداشته باشند، باید رادارهای خود را روشن بگذارند.
علت حادثه ممکن است خطای انسانی افسر عرشه هر کدام از کشتی‌ها باشد
وی در خصوص علت احتمالی حادثه برخورد نفتکش سانچی با کشتی چینی، عنوان کرد: علت این حادثه ممکن است خطای انسانی افسر عرشه هر کدام از کشتی‌ها باشد که در محاسبات خود دچار خطا شده باشند و این حادثه رقم خورده باشد. در این حادثه حتی اگر یکی از افسرهای این کشتی‌ها دچار خطا شده باشد، افسر کشتی دیگر را نیز با خطا رو به رو می‌کند و باعث بروز چنین حادثه‌ای می‌شود.
این کاپیتان ادامه داد: یکسری قوانین دریایی وجود دارد که کشتی‌ها ملزم به انجام آن‌ها هستند اما اگر این قوانین اجرایی نشوند و یا به نوعی یک کشتی این قوانین را به درستی انجام ندهد، ممکن است برای کشتی‌های دیگر خطرساز شوند. تصادف میان کشتی‌ها در دریا امکان‌پذیر است اما این چنین اتفاقاتی بسیار نادر است. اینکه چه شرایطی وجود داشته که نفتکش سانچی و کشتی چینی با یکدیگر برخورد داشته‌اند، تا زمان باز نشدن جعبه سیاه هر دو کشتی قابل تشخیص نیست اما خطای رخ داده در این حادثه یک خطای بسیار نادر است.
به احتمال فراوان در زمان تعویض شیفت خطاهای انسانی رخ داده است
چینی‌ساز با اشاره به اینکه ساعت حادثه تصادف نفتکش سانچی حوالی ساعت 20 اعلام شده است، گفت: در استانداردهای جهانی معمولا ساعت20، ساعت تعویض شیفت‌ها است. کشتی‌ها بر اساس طول جغرافیایی که رد می‌کنند، ساعت خود را تغییر می‌دهند و بر این اساس اگر ساعت هر دو کشتی در زمان حادثه بر روی ساعت 20 بوده باشد، به احتمال فراوان در زمان تعویض شیفت خطاهای انسانی رخ داده است که باعث بروز چنین حادثه‌ای شده است اما این مساله فقط یک احتمال است و تا زمان باز نشدن جعبه سیاه هر دو کشتی نمی‌توان در این زمینه به درستی اظهار نظر کرد.
اگر فاصله کشتی‌ها بیشتر از سه مایل بود، امکان واکنش وجود داشت
این کاپیتان خوزستانی در خصوص اینکه اگر نفتکش سانچی و کشتی چینی یکدیگر را پیش از برخورد دیده باشند، احتمال واکنش و فرار از حادثه برای کشتی‌ها وجود داشته یا خیر؟ گفت: این مساله به فاصله‌ای که هر دو کشتی یکدیگر را می‌بینند وابسته است. اگر فاصله‌ای که کشتی سانچی و کشتی چینی یکدیگر را دیده باشند، بیشتر از سه یا چهار مایل بوده باشد، امکان واکنش و تغییر جهت برای کشتی‌ها وجود داشته اما اگر فاصله کمتر از این میزان بوده، امکان فرار برای کشتی با این عظمت در آن فاصله کوتاه وجود نخواهد داشت.
چینی‌ساز بیان کرد: کشتی سانچی اگر می‌خواست عکس‌العملی از خود نشان دهد، باید در فاصله‌ای بیشتر از سه یا چهار مایلی کشتی چینی را می‌دید و از خود واکنش نشان می‌داد، زیرا در غیر این صورت کار برای کشتی سانچی بسیار سخت می‌شد. اگر حتی هر دو کشتی یکدیگر را دیده باشند اما در فاصله‌ای نزدیکتر از این میزان بوده باشد، امکان فرار و عکس‌العمل کشتی با توجه به عظمت آن وجود نداشته است.
هرچند تا زمان باز شدن جعبه سیاه کشتی سانچی نمی‌توان در خصوص حادثه‌ای که رخ داده است به طور 100درصدی اظهار نظر کرد اما در خصوص حادثه‌ای که برای این نفتکش رخ داد، مسایل و شائبه‌های فراوانی از جمله کم کاری کشور چین مطرح شد. آن زمانی که شعله سانچی دل مردم ایران را آتش زده بود، آن‌ها اندک امیدی به زنده ماندن عزیزانشان داشتند، اما مطرح شدن مسایل شبهه برانگیزی از جمله بد بودن شرایط آب و هوایی، انتشار گازهای سمی و تاریک شدن هوا از سوی کشور چین که باعث توقف عملیات اطفای حریق و جست و جو را برای پیدا کردن خدمه مفقود شده کشتی می‌شد امید را در دل مردم کشت و احتمال کم کاری در حادثه سانچی قوت گرفت.
وی افزود: این بهانه آوردن چینی‌ها، شائبه‌هایی را به وجود آورد که آن‌ها با توجه به اینکه خدمه کشتی سی اف کریستال از حادثه جان سالم به در برده‌اند، علاقه چندانی برای به خطر انداختن خود ندارند و ترجیح می‌دهند تا میعانات نفتی که در دریا رها شده است، در آتش بسوزد تا آلودگی کمتری به سواحل چین و محیط زیست این کشور وارد شود. در نهایت با فشارهایی که از سوی مقامات ایرانی وارد شد، دولت چین عملیات جست و جوی مفقودین را جدی گرفت اما برای این کار دیر شده و آب از سر سانچی گذشته بود.
دنیا همکاری بسیار ضعیفی با ایران برای حل مشکل سانچی داشت
در این زمینه هدایت الله خادمی، نایب رییس کمیسیون انرژی مجلس گفت: اتفاقی که برای نفتکش سانچی رخ داد، در آب‌های بین المللی بود و به این دلیل از جامعه جهانی انتظار داشتیم تا در ساعت‌های اولیه وارد عمل می‌شدند و کمک می‌کردند تا شاهد این فاجعه نباشیم.
وی با بیان اینکه نفتکش سانچی دارای صدها سیستم هشدار دهنده الکترونیکی و ایمنی بود، افزود: دنیا کمک و همکاری بسیار ضعیفی با ایران برای حل این مشکل داشت.
نایب رییس کمیسیون انرژی مجلس تصریح کرد: کشور چین در این زمینه توضیحات خود را دارد. این کشور در زمان حادثه عنوان می‌کرد که گاهی ارتفاع موج در دریا به بیش از 7 متر می‌رسد و امکان اینکه وارد منطقه شد، وجود نداشت.
خادمی ادامه داد: مساله دیگری که کشور چین مطرح می‌کند آن است که می‌دانستیم پس از انفجار در ساعت‌های اولیه همه خدمه کشتی سانچی از بین رفته‌اند و در این زمینه همه تلاش خود را انجام دادیم اما انتشار گازهای سمی اجازه فعالیت بیش از آن را به ما نمی‌داد.
وزارت امور خارجه باید در حادثه سانچی عملکرد بهتری از خود نشان می‌داد
وی با بیان اینکه انتظار داشتیم وزارت امور خارجه در دیپلماسی این مساله بهتر عمل کند، گفت: وزارت امور خارجه باید در این زمینه عملکرد بهتری از خود نشان می‌داد. همچنین صدا و سیما نیز باید بهتر و سریعتر این مساله رسانه‌ای می‌کرد.
نایب رییس کمیسیون انرژی مجلس تصریح کرد: سانچی باید یک درس برای ما باشد و باید بررسی کرد که چرا این اتفاق برای نفتکش ایرانی در آب‌های چین رخ داد. باید تلاش شود تا جعبه سیاه هرچه سریعتر باز شود و دید که جعبه سیاه سانچی چه مسایلی را برای ما روشن می‌کند.
خادمی بیان کرد: جعبه سیاه بسیاری از شبهاتی که در خصوص حادثه سانچی وجود دارد را حل می‌کند و به ما پاسخ می‌دهد. مردم هنوز قانع نشده‌اند که یک کشتی به این عظمت با برخوردی به راحتی آتش گرفته است و قطعا جعبه سیاه می‌تواند بسیاری از این مسایل را روشن کند.
طبیعی بود که دولت چین دوست داشته باشد تا میعانات گازی در سانچی بسوزد
وی با اشاره به عملکرد دولت چین در حادثه سانچی اظهار کرد: طبیعی بود که دولت چین دوست داشته باشد تا میعانات گازی در کشتی سانچی بسوزد تا اینکه وارد دریا و باعث آلودگی زیست محیطی در دریا شوند.
نایب رییس کمیسیون انرژی مجلس خاطرنشان کرد: نمی‌توان گفت که این مساله باعث شده تا دولت چین اقدامات و عملکرد ضعیفی را در حادثه سانچی داشته باشد اما شاید توانایی کشور چین در همین حد بود و نمی‌توانست عملکرد بهتری در این خصوص داشته باشد.
یکی دیگر از شائبه‌هایی مطرح شده در خصوص حادثه سانچی، زمان انفجار در این نفتکش است. اینکه مخازن سانچی در لحظه برخورد با سی اف کریستال چینی منفجر شده‌اند یا انفجار پس از برخورد و با گذشت زمان رخ داده است که در حال حاضر به طور قطع مشخص نیست و کارشناسان در این زمینه نمی‌توانند به طور 100درصدی اظهار نظر کنند. سانچی با بیش از 136هزار تن میعانات گازی در شرق آسیا با یک کشتی چینی برخورد کرد. میزان فرار بودن میعانات گازی بسیار بالا است اما در این زمینه با توجه به طراحی مخازن سانچی نمی‌توان درخصوص انفجار در لحظه تصادف سانچی نظر داد.
در همین رابطه علی گویینی، یک کارشناس کشتی‌های نفتکش در خصوص حادثه رخ داده برای کشتی نفتکش سانچی گفت: معمولا کشتی‌هایی که فرآورده نفتی حمل می‌کنند، متفاوت هستند، آن هم به دلیل حفظ کیفیت فرآورده است. در این زمینه ساختار کشتی هیچ تفاوتی با سایر نفتکش ها ندارد، بلکه فقط نفتکش به حمل فرآورده‌های نفتی اختصاص یافته است و برای حمل محصولات دیگر از آن‌ها استفاده نمی‌شود.
وی افزود: فقط کشتی‌هایی که گازهای LPG و CNG را حمل می‌کنند از نظر ساختاری متفاوت هستند و نفتکش سانچی که در حال حمل میعانات گازی بود، به درستی برای حمل این محصول انتخاب شده بود و هیچ مشکلی از نظر ساختاری و طراحی برای حمل میعانات گازی نداشت.
این کارشناس تصریح کرد: مخازن کشتی سانچی دو جداره بودند و یک فاصله‌ای از بدنه کشتی تا مخزنی که در آن میعانات گازی بوده، وجود دارد. این فاصله در کشتی‌هایی مانند کشتی سانچی حدود 2تا 5متر است، اما در این زمینه در خصوص اینکه در لحظه برخورد امکان انفجار مخازن وجود دارد یا خیر نمی‌توان به طور قطعی اظهار نظر کرد.
گویینی عنوان کرد: در برخوردی که میان سانچی و کشتی چینی رخ داد، با توجه به شواهد و محل برخورد کشتی چینی با نفتکش ایرانی، به نظر می‌رسد که بر اساس قوانین دریایی سانچی مقصر است. در سمت راست کشتی یک چراغ سبز وجود دارد که اگر کشتی‌ای این چراغ را ببیند، با توجه به اینکه چراغ سبز است، یعنی حق تقدم با آن -کشتی مقابل- است. کشتی چینی در این حادثه به سمت راست سانچی برخورد کرده، یعنی جایی که چراغ سبز به سمت کشتی چینی بوده و با توجه به قواعد دریایی حق با کشتی چینی بوده است.
وی ادامه داد: براساس این شواهد می‌توان احتمال داد که در این حادثه سانچی مقصر است هرچند تبصره‌ای نیز در این خصوص وجود دارد. در این زمینه کشتی‌هایی که بزرگتر هستند، می‌توانند با مکالمه رادیویی با کشتی کوچکتر هماهنگ کنند تا ابتدا کشتی بزرگتر عبور کند. در این حادثه اگر فرض کنیم که آن مکالمه رادیویی میان دو کشتی وجود نداشته باشد، سانچی مقصر است اما به دلیل آنکه از شرایط و مکالمه‌های میان دو کشتی بی خبر هستیم تا زمان باز نشدن جعبه سیاه نمی‌توان در خصوص مقصر این حادثه نظر قطعی داد.
به نظر می‌رسد خدمه سانچی فرصت نکرده‌اند تا از کشتی خارج شوند
این کارشناس در خصوص ترک یا عدم ترک کشتی توسط سرنشینان سانچی عنوان کرد: در این زمینه نمی‌توان نظر قطعی داد اما اگر پس از برخورد دو کشتی با یکدیگر، سانچی منفجر نشده و کاپیتان و خدمه کشتی زنده بودند، قطعا کاپیتان برای نجات جان آن‌ها دستوراتی داده است. در این زمینه اگر بخواهیم با توجه به شواهد موجود نظر دهیم، به نظر می‌رسد که پس از برخورد انفجار رخ داده و خدمه فرصت نکرده‌اند تا از کشتی خارج شوند.
گویینی خاطرنشان کرد: در عکس‌هایی که از سانچی منتشر شده است، قایق نجات سانچی در محلی که باید باشد، قرار ندارد اما در آن محل کابل‌های نگه دارنده قایق نجات در جای خود قرار دارند و این مساله به معنای آن است که قایق نجات در اثر انفجار از بین رفته است زیرا اگر قایق نجات از سوی خدمه آزاد می‌شد و در دریا می‌افتاد، کابل‌های نگهدارنده قایق نباید در وضعیتی که در عکس‌ها مشخص است، باشند و باید در محلی پایین‌تر از وضعیت کنونی قرار داشته باشند.
بعد از گذشت 9 روز از جنگ آب و آتش در شرق آسیا، سرانجام سانچی در آغوش دریا آرام گرفت و آب مثل همیشه آتش را از پای درآورد. در خصوص این حادثه ابهامات و شائبه‌های فراوانی مطرح است اما پاسخ این مسایل را فقط می‌توان در جعبه سیاه سانچی و یا پس از بررسی‌های دقیق‌تر کارشناسان بدست آورد. اینکه در این حادثه نفتکش ایرانی مقصر بوده یا کشتی چینی مساله‌ای است که پس از بررسی‌های کارشناسی و بازخوانی جعبه سیاه سانچی می‌توان درباره آن نظر داد اما همین بس دردناک که در این حادثه 32 نفر خدمه سانچی جان باختند و دریا میزبان خوبی برای سانچی نبود.
جعبه سیاه سانچی در حال حاضر برای بازخوانی به بندر شانگهای چین منتقل شده است. این جعبه با توجه به قوانین ثبت شده در کنوانسیون‌های بین‌المللی باید به کشوری که کشتی در آن به طور رسمی ثبت شده تحویل داده شود و در این زمینه با توجه به اینکه سانچی در یکی از بنادر کشور پاناما به ثبت رسیده است باید جعبه سیاه سانچی به این کشور تحویل داده شود و مسئولان پاناما نیز طبق قوانین موظف هستند تا اطلاعات ثبت شده در این جعبه را به طور کامل به ایران ارائه کنند. در این خصوص هنوز زمان باز شدن جعبه سیاه به طور قطعی مشخص نیست اما کشتی شکستگان سانچی، چشم به راه حرف‌هایی هستند که قرار است از دهان جعبه سیاه سانچی بشنوند. جعبه‌ای که شاید بتواند حقایق سانچی را برای ملت ایران بازگو کند اما داغ بر دل نشسته سانچی تا ابد بر دل دریا خواهد ماند.