گفت و گو برای رسیدن به درک مشترک درباره همه مسائل
سیدعباس عراقچی در ادامه با اشاره به اینکه آلمان یکی از طرف های سیاسی و اقتصادی مهم برای ایران است، افزود: ما در چارچوب برجام با آلمان همکاری های نزدیک داشتیم و روابط دو جانبه ما نیز از قدیم روابط نزدیکی بوده و همکاری های اقتصادی ما نیز حوزه های گسترده ای را در برگرفته است. بعد از برجام با توجه به برداشته شدن تحریم ها و فرصت هایی که ایجاد شده، این روابط شکل جدیدی را به خود گرفت و گسترش بسیار زیادی پیدا کرد. البته موانع و مشکلاتی هم وجود دارد که یکی از موضوعات اصلی گفت و گوهای من در برلین رفع همین موانع و گسترش همکاری ها در حوزه های مختلف اقتصادی ، بانکی و .. بود. در ابعاد سیاسی نیز با همتای خود درباره روابط دو جانبه گفت و گوهایی داشتیم. سیاست ما در خصوص مسائل منطقه ای این است که با همه کشورها رایزنی ها و گفت و گوهای خود را داریم . در قالب تبادل نظر و پاسخ به ابهام و سوال ها و رسیدن به درک مشترک درباره مسائل منطقه ای این رایزنی ها را با همه کشورها داریم و با طرف آلمانی هم به همین ترتیب انجام شد.
اختلاف میان اروپا و آمریکا بی سابقه است
در ادامه این گفت و گو، گوینده از معاون سیاسی وزیر خارجه سوال کرد: در چند روز گذشته رسانه های غربی از قول مقام های اروپایی از تمایل اروپایی ها برای افزایش فشار بر ایران به دلیل برنامه موشکی آن گزارش داده اند و وزارت خارجه المان هم اعلام کرده که وزرای خارجه بریتانیا ، فرانسه ، المان به همراه خاتم فدریکا موگرینی با ایران درباره برگزاری گفت و گوی فشرده و جدی درباره برنامه موشکی و نفوذ منطقه ای توافق کرده اند. صحت این اخبار را تایید می کنید؟ این اظهارنظرها را چگونه ارزیابی می کنید؟
معاون سیاسی وزیر خارجه در این باره گفت: این اخبار صحت ندارد و وزارت خارجه آلمان هم این خبر را تکذیب کرد. صورت مساله به این شکل است که در یک سال گذشته دولت جدید آمریکا و شخص رئیس جمهور جدید بسیار تلاش کردند که برجام را به نوعی از بین ببرند یا اگر می توانند آن را اصلاح کنند. ابتدا تلاش کردند شرایط سختی را ایجاد کنند تا ایران خود از این توافق خارج شود و در مرحله بعد سعی کردند اروپایی ها را راضی به اصلاح برجام کنند، سپس ترامپ توپ را در زمین کنگره آمریکا انداخت و کنگره امریکا هم با وی همراهی نکرد. الان نیز دونالد ترامپ یک ضرب الاجل جدید تعیین کرده است. در مدت گذشته از اجرای برجام کشورهای اروپایی مدافع برجام بودند و در کنار جمهوری اسلامی ایران قرار گرفته و در کنار روسیه و چین در حمایت از برجام و مقابل امریکا ایستادند. این میزان اختلاف میان اروپا و آمریکا به عنوان متحدان قدیمی امر بی سابقه ای است . ترامپ تلاش کرد اروپایی ها را راضی کند اما موفق نشد ، در شورای امنیت تلاش کرد ایرانی ها را هم در بحث موشکی و هم در بحث آشوب های اخیر تحت فشار قرار دهد و نه تنها در این امر موفق نشد که منزوی هم شد. اکنون امریکا تلاش می کند فشار جدید و سنگینی را به جامعه بین الملل و از جمله متحدان خود درباره ایران وارد کند تا ترامپ بتواند به خواسته های خود برای از بین بردن توافق هسته ای یا اصلاح ضعف های برجام از دید خود برسد. فشارهای رسانه ای و این فضاسازی های مختلف هم در کنار این استراتژی جدید آمریکا رخ می دهد.
برجام و اعتبار بین المللی در خطر اروپایی ها
سیدعباس عراقچی در ادامه افزود: مهم این است که ما در طول یک سال گذشته مشورت های نزدیک و همکاری هایی با اروپا داشته ایم. البته منظور من این نیست که اروپا بین ایران و آمریکا، ایران را انتخاب خواهد کرد چرا که این بحث وجود ندارد و بحث برجام و تعهدات بین المللی اروپا است. اروپایی ها این را می فهمند که اگر برجام را در حالی که ایران به طور کامل به آن پایبند است، کنار بگذارند، در حقیقت اعتبار خود را در سطح بین المللی از دست داده اند. اروپایی ها هماهنگ کننده مذاکرات هسته ای بوده است و برجام به عنوان یکی از شاخصه های سیاست خارجی اروپا شناخته می شود و لذا اروپایی ها تمایلی ندارند که این موفقیت تحت الشعاع قرار گرفته و از بین برود. در یک سال اخیر ایران و اروپا در این زمینه همکاری های نزدیکی داشته اند و امریکایی ها به دنبال برهم زدن این ارتباط هستند. ما حتما در طول 4 ماه آینده چالش های جدی تر و بزرگ تری خواهیم داشت اما با توکل به خدا و سیاست هایی که ان شالله اتخاذ خواهد شد از این مرحله هم عبور خواهیم کرد .
اروپا درباره تحریم ایران به جمع بندی واحد نرسیده است
معاون سیاسی وزیر خارجه در ادامه این گفت و گو در پاسخ به این سوال که آیا این احتمال وجود دارد که اروپایی ها برای راضی کردن امریکا در حوزه برجام دست به تحریم ایران در حوزه های غیرهسته ای بزنند، بیان کرد: صحبت هایی در این باره شنیده می شود و ایده هایی نیز وجود دارد که توسط برخی مقام های اروپایی به شکل پراکنده مطرح می شود و البته همزمان از سوی مقام های دیگری این ایده ها رد و یا تکذیب می شوند. هنوز جمع بندی مشخصی در این باره از اروپایی ها ندیده ایم. فضاسازی های رسانه ای هم صورت می گیرد و مقاله هایی نیز درباره تحریم های غیرهسته ای ایران توسط اروپا در آینده نزدیک نوشته می شود. این ایده وجود دارد اما هنوز جمع بندی نشده و البته که ما این سیاست را هم غلط می دانیم. برخی در اروپا هستند که فکر می کنند می توانند با همراهی با ترامپ در موضوعات غیربرجامی ایشان را به ماندن در توافق هسته ای ترغیب کنند. این ایده کاملا غلط است و قطعا نتیجه معکوس خواهد داشت. هرچند که جمع بندی مخصوصی در اروپا در این زمینه وجود ندارد اما ما این نکته را به صراحت به اروپایی ها گفته ایم که این سیاست غلط خواهد بود. یک معرکه جدیدی در عرصه دیپلماسی باز شده که همه طرف ها مشغول کار برای مقابله با آن هستند و ان شالله برآیند آن مهم است که ببینیم به کجا خواهیم رسید.
نه مذاکرات موشکی و نه منطقه ای
گوینده برنامه ذره بین در ادامه به سفر آتی وزیر خارجه فرانسه به ایران اشاره کرد و پرسید: ژان ایو لودریان اخیرا اعلام کرده که ما با ایران درباره مسائل موشکی مذاکره داشته ایم و مایل هستیم در خصوص نفوذ مخرب ایران در منطقه و حمایت آنها از حوثی های یمن هم مذاکره کنیم. این اظهارات را چگونه ارزیابی می کنید. آیا با فرانسوی ها درباره مسائل موشکی مذاکراتی داشتیم؟
سیدعباس عراقچی در این باره گفت: ما با هیچ کشوری درباره مسائل موشکی خود نه مذاکره کردیم ، نه می کنیم و نه خواهیم کرد. حتی در حال حاضر درباره موضوعات منطقه ای هم با کسی مذاکره ای نداریم. اما اگر مذاکره به معنای گفت و گو کردن و رایزنی کردن است این یک مقوله دیگر است. معمولا کلمه مذاکره در محاورات اشتباه می شود. اگر مذاکره به معنای گف و گوی جدی برای رسیدن به نتیجه هست قطعا چنین گفت و گویی با هیچ کس نداریم و در برنامه ما نیز نیست که چنین گفت و گویی داشته باشیم. اما اگر منظور از مذاکره ، رایزنی های معمول سیاسی است که کشورها در ملاقات مقام های متفاوت آنها با هم مسائل مورد علاقه و یا دغدغه را مطرح می کنند و طرف مقابل هم در حد صلاحدید یا به دغدغه های طرف گفت و گو پاسخ می دهد و یا نگرانی های خود را مطرح می کند. رایزنی های سیاسی بین ما و همه کشورها درباره همه موضوعات همواره وجود داشته و کار سیاست خارجی و وزارت امور خارجه همین رایزنی ها و مشورت ها و تبادل نظرها است اما درباره مسائل موشکی، مذاکره به این معنا که دو طرف بنشینند و در خصوص موضوعی به توافق برسند و جمع بندی کنند، وجود نداشته و نخواهد داشت. رایزنی بین ایران و همه کشورها درباره موضوعاتی که طرفین علاقه مند باشند به عنوان تبادل نظر و گفت و گو همواره در سیاست خارجی معمول بوده و اکنون نیز وضع همینگونه است.
سیدعباس عراقچی در پاسخ به این سوال که احتمال دارد اروپایی ها از این رایزنی ها به عنوان مذاکره سوبرداشت کنند، بیان کرد: این مساله هم می تواند به دلیل فضاسازی رسانه ای در خارج از ایران باشد و هم می تواند اشتباه برداشتی باشد که برخی از رسانه ها در داخل ایران دارند. توجه داشته باشید که رایزنی های معمول با مذاکره متفاوت است.