** طرح های موکد استاندار خراسان شمالی برای تحقق افق چشم انداز
بر اساس مستندات مندرج در پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، محمدرضا صالحی در این نشست با بیان این که ارتقای خراسان شمالی به جمع ۱۰ استان اول از اهداف اصلی ما در افق چشم انداز 1404 به شمار می‌رود، گفت: خراسان شمالی دارای رتبه اول ازدواج در کشور است و این درحالی است که با وجود رتبه نخست در ازدواج، دارای رشد جمعیت منفی ۱۱ است که نشان می‌دهد جزو استان‌های مهاجر فرست به شمار می‌رود؛ مسئله ای که باید هرچه سریعتر جلوی آن گرفته شود و در مقابل، ماندگاری در آن افزایش یابد.
استاندار خراسان شمالی با تأکید براین که نقطه بی‌خطر از زمین‌لرزه در پهنه این استان وجود ندارد و همواره در خطر تهدید این بلای طبیعی است، گفت: از این رو باید در راستای مستحکم‌سازی واحدهای ساختمانی در استان تلاش کنیم که از جهت فنی و مهارت نیازمند کمک از سوی دستگاه‌های مرتبط هستیم.
صالحی هم چنین تصریح کرد: ارتقای بخش حمل و نقل عمومی باعث رونق شهرهای کوچک و حل مشکلات عمده ای از این محلات می‌شود؛ درحال حاضر براساس مطالعه انجام شده در استان طرحی مشابه طرح ترافیک استان تهران پیشنهاد شده است که مبلغ صرفه‌جویی در مصرف سوخت از طریق آن طی ۲ سال آینده می‌تواند ما را در خرید اتوبوس و ارتقای ناوگان حمل و نقل عمومی یاری بخشد.
این مقام مسئول پیگیری جدی تر موضوع خط آهن جوین-اسفراین-بجنورد-شیروان و نیز راه آهن گرگان-بجنورد-مشهد را از سوی وزارت راه و شهرسازی ضروری دانست و افزود: این استان آزادراه ندارد و از جهت بزرگراهی نیز دچار مشکلات فراوان و نیازمند توجه این وزارتخانه است.
صالحی در اشاره به وضعیت فرودگاه بجنورد نیز بیان کرد: این فرودگاه در حال حاضر از تجهیزات خوب و مدرنی بهره مند است ولی درمورد ناتوانی در انجام برخی پروازها نیاز به مشکل‌یابی دارد که در صورت انجام، آمادگی هزینه از اعتبارات استانی برای حل این مشکل نیز وجود دارد. به گفته وی، فرودگاه بجنورد به دلیل ناتوانایی فرودگاه گرگان در جابه‌جایی بار به دلیل کم بودن طول باند آن و همچنین ازدیاد مسافر در فرودگاه مشهد، موقعیت خوبی برای انجام پروازهای باری در شمال شرق کشور دارد و در تلاش است هرچه سریعتر از این امکان برای خدمات دهی به استان های مجاور وارد عمل شود.
** ضرورت توجه به آسیب های اجتماعی متعاقب حاشیه نشینی
نماینده شیروان و رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی نیز با تأکید براین که با بروز حاشیه نشینی، ساکنان کلانشهرها نخستین آسیب‌دیدگان این اتفاق خواهند بود، گفت: باید تمام دستگاه‌ها در جهت تمرکززدایی در این حوزه تلاش و شرایط را برای ماندگاری افراد در شهرهای کوچک فراهم کنند.
عبدالرضا عزیزی هم چنین اعلام کرد: با توجه به سخنان مقام معظم رهبری برای نخستین بار در کشور بودجه‌ای ۳۰۰ میلیارد تومانی به حوزه آسیب‌های اجتماعی برای سال ۹۷ و هم چنین ۳۶۰ میلیارد تومانی به بخش مبارزه با مواد مخدر در کشور اختصاص یافت که قطعا فرصت خوبی برای ستاد ملی بازآفرینی نیز به شمار می‌رود تا در پیشبرد برنامه‌های خود از آن بهره مند شود.
چاره اندیشی برای افزایش ماندگاری میلیون ها مسافر و زائر عبوری از خراسان شمالی و تداوم مذاکره با ترکمنستان برای موافقت با راه اندازی بازارچه مرزی از دیگر نکات مورد اشاره این نماینده مجلس بود.
** رویکرد هم زمان اجتماعی و کالبدی به مسائل زیست پایدار شهری
معاون معماری و شهرسازی وزیر راه و شهرسازی نیز در این جلسه با تأکید براین که ستاد ملی به منظور ایجاد هماهنگی بین دستگاهی و هم راستا کردن برنامه‌ها و سیاست‌های موجود در حوزه عمران و آبادانی کشور تشکیل شده است، گفت: این موضوع خلاف سال های گذشته با نگاهی اجتماعی دیده شده و جنبه صرف کالبدی و پروژه محوری آن کمرنگ‌تر شده است.
محمدسعید ایزدی از آمادگی شورای عالی شهرسازی و معماری کشور برای هماهنگی در ساماندهی مبادی ورودی شهرهای خراسان شمالی، ارتقای کیفیت رودخانه‌های شهری و الحاق روستاهای واقع در حریم شهری به شهرهای این استان خبر داد و گفت: قطعا در مناطقی که دارای طرح ویژه برای محدوده‌های تاریخی بوده است، برای تهیه طرح اقدام خواهیم کرد.
علیرضا مصطفی زاده بورا مدیرکل راه و شهرسازی خراسان شمالی هم با تاکید بر ضرورت نگاه نو، رویکرد جدید و تعمیم مفهوم بازآفرینی در شبکه راه‌های این استان گفت: بجنورد با جمعیت ۲۰۰ هزار نفری، تنها شهر بالای ۱۰۰ هزار نفر جمعیت در استان است و بیش از ۳۵ درصد اسکان غیررسمی در محدوده و تعداد بسیارزیادی روستا در حریم این شهر وجود دارد که با توجه به این روند در آینده نزدیک ممکن است به محدوده الحاق شود و باید طرح ویژه‌ای برای ساماندهی روستاهای داخل حریم علاوه بر اسکان غیررسمی داخل محدوده داشته باشیم.
** مصوبات نشست
در این نشست، درخواست های کارشناسی استان خراسان شمالی طرح و پیشنهاد شد که در نهایت، این موارد مصوب و نهایی شد:
۱)آئین‌نامه کمیته تلفیق کارگروه‌های تخصصی ستاد ملی بازآفرینی شهری پایدار به تصویب اعضا رسید و مقرر شد هر دو ماه یکبار جلسات دبیرخانه ستاد ملی بازآفرینی شهری تشکیل شود و رؤسا و دبیران کارگروه‌ها برنامه و عملکرد خود را ارائه کنند.
۲) مقرر شد به منظور کاهش مهاجرت روستاییان به شهرها و تثبیت سکونت همراه با اشتغال پایدار مبنی بر مزیت‌ها و پتانسیل‌های روستا و رشته فعالیت تولیدی روستایی سازمان صنایع کوچک و شهرهای صنعتی ایران وزارت صنعت، معدن و تجارت با همکاری استانداری، دستگاه‌های اجرایی و سازمان ملی زمین و مسکن (در خصوص تأمین اراضی مناسب)نسبت به شناسایی مناطق مستعد و مراکز دهستان‌های بالای ده هزار نفر جمعیت و استقرار خوشه‌های کسب و کار، برنامه‌ریزی و مطالعات توجیه فنی و اقتصادی را انجام و نسبت به احداث نواحی صنفی روستایی جدید و ساماندهی صنوف تولیدی و خدماتی محدوده‌های هدف بازآفرینی شهری مورد تأیید استانداری و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در سراسر کشور با اولویت استان خراسان شمالی اقدام نماید.
۳) با توجه به وضعیت محلات حاشیه‌نشین و سکونتگاه‌های غیررسمی شهرهای استان خراسان شمالی به خصوص شهر بجنورد، راه‌اندازی دفاتر تسهیل‌گری اجتماعی در محلات حاشیه‌نشین توسط سازمان امور اجتماعی وزارت کشور، شرکت عمران و بهسازی شهری ایران با همکاری استانداری و شهرداری شهرهای استان در دستور کار قرار گیرد.
۴) تخصیص اعتبارات و تکمیل پروژه‌های مصوب سفر مقام معظم رهبری از تعهدات وزارت راه و شهرسازی بابت بهسازی بافت‌های فرسوده استان با محوریت بازگشایی معابر مصوب در لیست پروژه‌های سال ۹۱ توسط دستگاه‌های مرتبط
۵) تعیین تکلیف و برنامه‌ریزی واگذاری ۴۰۰ هکتار از اراضی ۵ شهر استان خراسان شمالی (توسط سازمان ملی زمین و مسکن) به شرکت عمران و بهسازی شهری ایران و شهرداری شهرهای مذکور به عنوان پشتوانه بازآفرینی شهری در محلات هدف، واگذاری ۱۵۶ هکتاری جهت ایجاد شهرک‌های صنوف مزاحم و آلاینده و همچنین تدوین و اجرای برنامه مسکن اجتماعی در محلات هدف به عنوان پایلوت ملی با همکاری شرکت عمران و بهسازی شهری ایران، سازمان ملی زمین و مسکن، وزارت کشور، بانک مسکن، استانداری و شهرداری‌های شهرها، سرمایه‌گذاران و دستگاه‌های استان
۶) اجرا و تکمیل پروژه‌های محرک توسعه نظیر اجرای طرح تحول سلامت پایگاه‌های سلامت و خدمات اجتماعی، سالن‌های ورزشی، کانون‌های فرهنگی، اصلاح و مرمت تاسیسات شبکه آب و فاضلاب، آموزش مهارت‌های فنی و پایه، ارتقای امنیت اجتماعی و ... در محلات هدف بازآفرینی شهری شهرهای استان با همکاری راه و شهرسازی، وزارت کشور،استانداری، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، سازمان فنی و حرفه‌ای، بهزیستی، وزارت نیرو، وزارت ورزش و جوانان، فرهنگ و ارشاد اسلامی، شهرداری‌ها و دستگاه‌های مرتبط
۷) تهیه و تدوین برنامه اقدام برای روستاها و آبادی‌های واقع در حریم شهرهای استان خراسان شمالی به عنوان پایلوت ملی با محوریت دبیرخانه شورای عالی شهرسازی و معماری و همکاری سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های وزارت کشور، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، معاونت توسعه روستایی و مناطق محروم ریاست جمهوری و جهاد کشاورزی
۸) مقرر گردید تهیه و اجرای طرح ساماندهی مبادی ورودی و خروجی شهرها، مسیل و رودخانه‌های واقع در محلات هدف شهرهای استان نظیر بیدواز اسفراین، چایلق و اترک شیروان و جوادیه بجنورد توسط وزارت نیرو، معاونت معماری و شهرسازی، سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای وزارت راه و شهرسازی، استانداری و شهرداری شهرهای مذکور و دستگاه‌های مرتبط در دستور کار قرار گیرد.
۹) تهیه طرح جامع گردشگری شهرهای استان با تاکید بر محلات هدف بازآفرینی و همچنین آزادسازی عرصه مجموعه مفخم بجنورد، احداث سایت موزه تپه نادری شیروان و ارگ تاریخی تاریخی بلقیس اسفراین با هدف بهسازی و حفظ آثار تاریخی توسط سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، وزارت کشور، استانداری، شهرداری‌ها و شرکت عمران و بهسازی شهری ایران به تصویب رسید.
۱۰) تامین اعتبار جهت اجرای زیرساخت‌های طرح‌های توسعه اشتغال پایدار روستایی در روستاهای مرزی و محروم و روستاهای داخل حریم شهرهای استان و همچنین اجرای طرح هادی تعداد ۱۰۰ روستای مرزی و محروم استان و طرح جامع مدیریت حوزه آبخیز شهری و روستایی توسط معاونت توسعه روستایی و مناطق محروم ریاست جمهوری، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی وزارت کشور، وزارت جهاد کشاورزی و کمیته امداد امام خمینی (ره) به تصویب ستاد رسید.
۱۱) تعیین تکلیف مالکیت در محلات هدف باز آفرینی شهری شهرهای استان خراسان شمالی توسط سازمان اوقاف و امور خیریه و آستان قدس رضوی با همکاری سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، وزارت کشور، استانداری و شهرداری شهرها و اداره کل راه و شهرسازی استان
۱۲) مقرر گردید برنامه جامع اقدام مشترک محلات هدف بازآفرینی شهری با موضوع برش استانی بند الف ماده ۵۹ قانون برنامه ششم توسط استانداری و اداره کل راه و شهرسازی و اعضاء ستاد بازآفرینی استان با تشکیل منظم ستادهای بازآفرینی شهری شهرستان‌ها و استان در دستور کار قرار گیرد و گزارش آن به صورت دوره‌ای به شرکت عمران و بهسازی شهری ایران (دبیرخانه ستاد ملی بازآفرینی شهری) ارسال گردد.
** آغاز برنامه اقدام مشترک بازآفرینی شیروان و بجنورد از سال ۹۷
متعاقب برگزاری این نشست در تهران، اکنون مدیر بازآفرینی پهنه شمال شرقی کشور شامل استان های خراسان رضوی و شمالی در گفت و گو با پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی با اعلام خبر آغاز برنامه اقدام مشترک بازآفرینی شیروان و بجنورد از سال آینده، بنیان اصلی این برنامه را دارایی محوری برشمرده و گفته است: این بدان معناست که دستگاه‌های مختلف عضو ستاد، سمن‌ها و نهادهای مشابه و هم چنین مردم و کنشگران این حوزه دارایی‌ها و امکانات خود را متمرکز می کنند و در راستای اجرای برنامه‌ها در جنبه‌های گوناگون فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، عمران شهری، کالبدی و اشتغال اقدام خواهند کرد.
به گفته محمدعلی طالبی، در حال حاضر در حوزه خراسان شمالی ۲ برنامه اقدام مشترک در شهرهای بجنورد و شیروان برای افق ۱۴۰۰ تدوین شده است که بین ۲۵ دستگاه اجرایی و همین تعداد دستگاه پشتیبان و همکار عملیاتی خواهد شد.
وی تعداد محلات هدف در شهر شیروان را ۴ محله و در بجنورد را ۱۸ محله اعلام کرد و افزود: بر اساس مطالعات مشاور طرح، این پروژه در ۲ فاز ۴ ساله تا سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۴ ادامه خواهد داشت و باید در نهایت سطح خدمات و توانمندی‌های محلات را به سطح میانگین شهرهای مذکور برساند. به گفته وی طرح مذکور با پروژه‌های اولویت‌دار در حوزه‌های کالبدی نظیر بهسازی ابنیه تاریخی و ساماندهی مسیل‌ها و هم چنین پروژه‌های پیشگام در محور توسعه که عمدتا از سوی شهرداری‌ها انجام خواهد گرفت، آغاز خواهد شد./