به گزارش خبرگزاری برنا ازفارس، کارشناس گروه بهداشت حرفه ای دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز، گفت: جیوه از راه بلعیدن، استشمام، جذب پوستی و تماس چشمی وارد بدن شده و باعث آسیب به کبد، مغز، سیستم تنفسی، پوست، چشم ها و سیستم اعصاب مرکزی می شود؛ جیوه عنصری یا فلزی در گذشته به عنوان یک ماده بی خطر شناخته می شد، اما به تازگی گزارشاتی مبنی بر ایجاد خطر در تماس استنشاقی با آن، مشاهده شده است.
"مژده رنجبر" ادامه داد: جیوه تنها فلزی است که در فرم عنصر در دمای اتاق مایع است و به راحتی تبخیر و استنشاق آن سبب مسمومیت می شود؛ نیمه عمر ترکیبات جیوه در بدن هفتاد روز است، بنابراین جذب این ماده آهسته است و این مساله زمینه ذخیره شدن در بدن را به وجود می‌آورد؛ جیوه در تهیه سلولز در داروسازی، صنایع پلاستیک و در تولید دستگاه های الکتریکی به کار می رود و از راه فاضلاب این کارخانه ها، مواد غذایی را آلوده می کند، همچنین در اثر سوزاندن زغال سنگ سالانه سه هزار تُن جیوه در اتمسفر پراکنده می شود.
وی با بیان اینکه جیوه فلزی در کارخانه ها و مراکز صنعتی(استخراج و تصفیه معادن)، لوازم خانگی، پزشکی و الکتریکی(دماسنج، ترموستات، آمالگام دندانپزشکی) استفاده می شود؛ توضیح داد: در مکان های مختلفی ممکن است انتشار محیطی جیوه رخ داده و سبب مواجهه انسان با جیوه شود که بیشتر شامل مدارس و دانشگاه ها، منازل، مراکز درمانی، مراکز تفریحی و کارخانجات است؛ همچنین جیوه صنعتی فلزی در بسیاری از لوازم خانگی مانند فشارسنج، دماسنج و لامپ فلورسنت به کار می رود.
رنجبر نسبت به سمی بودن بالای جیوه در هر دو حالت گازی و مایع هشدار داد و گفت: اگر این فلز سنگین و سمی خورده شود، منجر به ضایعات مغزی و کبدی می‌شود و از آنجا که ترکیبات جیوه در محیط به وسیله میکروارگانیسم های آب و خاک تبدیل به متیل مرکوری می شود، می تواند وارد بدن ماهی و سایر آبزیان شود و در نهایت از سوی انسان مصرف شود، مسموم شدن با این عنصر به میزان تجمع و انباشت و پخش آن بستگی دارد، فرم غبار و فرم گازی این فلز نسبت به شکل مایع آن سمیت بیشتری دارد، ترکیبات دو ظرفیتی جیوه از ترکیبات یک ظرفیتی آن سمی تر است.
این کارشناس گروه بهداشت حرفه ای، یادآور شد: شروع نشانه های مسمومیت پس از مواجه استنشاقی، بستگی به ذرات هوایی جیوه و مدت زمان مواجهه دارد؛ تماس زیاد با بخار گرم شده جیوه، سبب ایجاد نشانه ها در چند ساعت می شود، در صورتی که مواجهه مداوم با دوز کم سبب شروع نشانه ها پس از ماه ها می شود؛ مسمومیت حاصل از جیوه در صورت حاد بودن باعث اختلالات گوارشی در روده و کاهش فعالیت های کلیه و به حالت مزمن باعث ضعف اعصاب مرکزی می شود؛ سایر عوارض مسمومیت مزمن توسط جیوه، تحریک پذیری، لرزش بدن، اشکال در تکلم و ازدیاد بزاق را شامل می شود.
رنجبر در ادامه، گفت: مهمترین راه جلوگیری از خطرات ناشی از جیوه، ایجاد محدودیت قرار گرفتن در معرض جیوه است؛ همچنین مهمترین مورد پیشگیری از مسمومیت جیوه، تصفیه فاضلاب کارخانجات است.
وی در پایان تاکید کرد: در کشورهایی که از واردکنندگان عمده ماهی هستند، لازم است اطلاعاتی در مورد آزمایش های لازم روی جیوه کسب شود.