به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا؛ برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری همزمان با ایام دهه فجر و سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی شب گذشته (یکشنبه، ۱۵ بهمن) با حضور سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، به موضوع تاثیر انقلاب اسلامی بر فرهنگ و هنر پرداخت و وزیر از مسائل مختلفی در حوزه فرهنگ و هنر سخن گفت.
صالحی در ابتدا با تاکید به این موضوع که انقلاب اسلامی به خاطر ماهیت فرهنگی خود تاثیر زیادی بر فضای فرهنگی جامعه دارد، اظهار کرد: انقلاب اسلامی در بحث‌های هویتی نقش قابل توجهی داشته است، انقلاب اسلامی در هویت دینی و ملی تاثیرهایی داشته که نمی‌توان آنها را نادیده گرفت.
وی با اشاره به برخی سؤال‌های پیمایشی که در ۹۴ انجام شد، گفت: یکی از سوالات این بود که تا چه حد به ایرانی بودن خود افتخار می‌کنید که در پاسخ آن ۲۸.۵ درصد گزینه زیاد و ۵۸.۴ درصد گزینه خیلی زیاد را انتخاب کردند؛ این نظرسنجی در تمامی استان‌های کشور برگزار شده و نتیجه آن نشان می‌دهد بعد از ۴۰ سال جریان انقلاب اسلامی هویت ایرانی ما را تقویت کرده است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: یکی دیگر از سوالات پیمایش این بود که اگر کشور دچار جنگ شود چند درصد از مردم دفاع خواهند کرد که در پاسخ آن هم ۳۵.۳ درصد گزینه زیاد و ۱۹.۶ درصد گزینه خیلی زیاد را انتخاب کردند.
او با بیان این که پیمایش همه افراد را در برمی‌گیرد، افزود: افراد بین ۱۵ تا ۲۹ سال که جوانان کشور هستند در این پیمایش ۳۳.۶ درصد به گزینه زیاد و ۱۷.۱ درصد به گزینه خیلی زیاد رای دادند که این نشان می‌دهد نسل جوان کشور در بحث وفاداری ملی آن هم در شرایط سخت کشور اعلام آمادگی کرده است.
صالحی افزود: این میزان همراهی به همان دلیلی است که انقلاب اسلامی بر اساس آن شکل گرفت تا ما به ایرانی بودن، داشتن استقلال و عزت خود ببالیم و انقلاب اسلامی این روحیه را مستحکم‌تر کرد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه این پیمایش از این جهت که توانسته نقاط قوت و ضعف را نشان دهد حائز اهمیت است، ادامه داد: ما باید بیشتر فکر کنیم و برای رفع نقاط ضعف بکوشیم.
وی در پاسخ به این سوال که شما به عنوان وزیر از دهه فجر گذشته تا امسال چند بار به سینما رفتید، گفت: یکی از بخش‌های اوقات فراغت من ادبیات و سینماست و به همین خاطر شاید بیش از ۲۰ بار به سینما رفته باشم.
صالحی درباره برداشت خود از سینمای امروز کشور گفت: در چند سال اخیر اتفاقات قابل توجهی در سینمای ایران رخ داده که می‌توان به آینده آن امیدوار بود. از یک سو تعداد سالن‌های سینما از حدود ۳۰۰ سالن به ۴۲۵ سالن در سال گذشته رسیده است و برنامه داریم آن را به بیش از ۵۰۰ سالن برسانیم که این خود یک فرصت در اختیار سینمای ایران قرار می دهد.
او با بیان این که فروش سینمای ایران از حدود ۳۰ میلیارد تومان در سال ۹۲ به نزدیک ۱۷۰ میلیارد تومان در سال گذشته رسید، خاطر نشان کرد: تا پایان امسال با شرایطی که داریم این رقم بیشتر خواهد شد.
صالحی اظهار کرد: در تعداد مخاطب هم از حدود ۷ میلیون در ۵ سال گذشته به ۲۵ میلیون نفر در سال گذشته رسیدیم، البته این میزان زیاد نیست و هنوز فاصله زیادی با استانداردهای جهانی داریم اما یک حرکت رو به جلو خوب رخ داده است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با تاکید بر این موضوع که حضور نسل جوان خلاق در فضای سینما بیشتر شده است، ادامه داد: طبق سند چشم‌انداز باید رتبه اول منطقه باشیم، شاید در برخی حوزه‌ها، مثل صنعت و کشاورزی به آن نرسیده‌ایم اما در حوزه تولید فیلم این جایگاه را سالهاست که به دست آورده‌ایم.
وی با بیان این که سالانه بین ۷۰ تا ۱۰۰ فیلم در سینما تولید می‌شود، تصریح کرد: ما جزو ۲۰ کشور برتر جهان در تولید فیلم هستیم؛ همه مطالبی که گفته شد نیمه پر لیوان است که مورد توجه بیشتر قرار گیرد اما ما نیازهای دیگری هم داریم که باید آنها را تقویت کنیم.
صالحی ادامه داد: مباحث تاکتیکی ما رشد پیدا کرده و در کنار آن محتوای اثرها هم باید رشد کند، نگاه‌های نقدآمیز در این حوزه در حال رشد است، اما باید نگاه‌های امیدآفرین را نیز افزایش دهیم؛ تعادل بین نقد و امید می‌تواند سینمای ایران را به پیش ببرد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: سینمای ایران زمانی پیش می‌رود که مشابه تاریخ ادبیات درخشنده‌اش چند نکته را رعایت کند؛ در ادبیات ما تفکر وجود دارد، سطحی‌نگر نیست، انسانی و شاعرانه است و قصه دارد.
وی ادامه داد: سینمای ایران اگر مانند ادبیات بتواند تفکر و تخیل را با هم ترکیب کند و شاعرانگی و داستان‌سازی را هم در کنار آن بیاورد، آینده درخشانی خواهد داشت.
صالحی با بیان این که ما می‌توانیم در سینما شرایط بهتری داشته باشیم، افزود: سینمای ما باید از ابتذال و سطحی‌نگری فاصله بگیرد، ابتذال سینما را نابود می‌کند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: ما در تاریخ سینما، برهه‌ای به نام دهه فیلم‌فارسی داشتیم که هیچ‌کس از آن دوره ابراز رضایت نکرد و حتی عده‌ای علیه این دوره برخاستند. سینما اگر مسیر گیشه بی‌اندیشه را انتخاب کند از بین می‌رود.
وی با تاکید بر عوامل پایداری سینما، افزود: در این حوزه استانداردهای کمی وجود ندارد و اینگونه بحث‌ها بیشتر برای کیفیت اثرهاست اما تردیدی نیست که در فضای سینمای موجود، سینمای گیشه بی‌اندیشه کم نداریم که می‌تواند برای سینمای ما که دارای هویت است، خطرناک باشد.
صالحی درباره برخی صحبت‌ها در مورد شورای پروانه ساخت یا نمایش گفت: این اشکال وارد است اما ما در فضایی هستیم که مسیری به نام شورای پروانه ساخت یا نمایش را که مورد قبول است در سینما ایجاد کردیم و اگر آن را قبول داریم، باید تلاش کنیم تا سلیقه‌زدایی نسبی کنیم. البته هر نوع داوری همراه با سلیقه است ولی باید تلاش کنیم اعمال آن به حداقل برسد و استانداردها حداکثری شود.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان این که تلاش خواهیم کرد برداشت‌ها در هر دو شورا دقیق‌تر و روشن‌تر باشد، تصریح کرد: مسیر باید مبنادار باشد؛ ما با همین نگاه صحبت‌هایی را کرده‌ایم و ان‌شاءالله تلاش می‌کنیم همین مسیر را ادامه دهیم.
وی ادامه داد: از وقتی هیات نظارت بر کتاب ایجاد شد آن دسته از مواردی که موجب می‌شد با ابهام دست سلایق باز باشد بسته شد. فکر می‌کنم در تمامی حوزه‌ها که موضوع داوری مطرح است باید این اتفاق رخ دهد تا مبانی کلی به شاخص‌های ریزتری تبدیل شود و زمینه سلیقه‌ها کم شود.
صالحی درباره شرایط اکران فیلم‌ها اظهار کرد: شورای اکران به صنف واگذار شده که تصمیم درستی هم بوده است چرا که در چنین حوزه‌هایی که خود صنف منافع دارد اگر ورود داشته باشد تصورات و تفسیرها مبنی بر دخالت دولت از بین می‌رود.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان این که جریان صنف باید برای دفاع از هویت خود بیشتر از دیگران تعصب داشته باشد، گفت: یکی از مهم‌ترین اتفاقاتی که باید در شورای اکران تکمیل شود اصلاح دستورالعمل‌های اکران با شفافیت‌های بیشتر و وضوح بهتر است.
وی افزود: از طرف دیگر سازمان سینمایی نیز برای این که دستورالعمل‌ها شفاف‌تر باشد و ابهام‌های آن رفع شود، باید نظارت داشته باشد که البته این به معنی مداخله نیست اما باید بخواهد دستورالعمل‌ها از ابهام‌هایی که منجر به اعتراض می‌شود پاک شوند و یا اگر درست اجرا نمی‌شوند با آن مواجهه قانونی داشته باشد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به اینکه شورای ساخت و شورای نمایش نباید سلیقه‌ای عمل کنند، اظهار کرد: وقتی با خانواده به تئاتر می‌روم قبلش چک می‌کنم. چون با دختر ٩ ساله‌ام می‌روم بنابراین حواسم هست که کدام تئاتر را تنها بروم. تئاتر خشونت هم داریم و گاهی اوقات از هنجارها عبور می‌کند.
او با تاکید بر اینکه هنر نقاد نباید هنر هنجارشکن باشد، عنوان کرد: تئاتر هنر نقاد است، اما هنر نباید هنجارشکن باشد، گاهی هنجارهای اجتماعی، اخلاقی و دینی به خوبی رعایت نمی‌شود و یا اینکه ممکن است مهارت تکنیک بر محتواهای کیفی غلبه پیدا کند.
صالحی با تاکید بر اینکه باید رشد کیفی را به صورت پایدار حفظ کنیم، ادامه داد: تئاتر خوب زیاد داریم اما در پاره‌ای از موارد هنجارگریزها و هنجارستیزها بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد.
او با اشاره به اینکه گاهی اوقات به هزینه‌هایی که می‌تواند منافع پایدار داشته باشد کم‌توجهی می‌کنیم، افزود: تئاتر خوب و انسانی کم نداریم، اینکه فقط در ۷۰ شهر سینما داریم خوب نیست و یا اینکه در صدها شهر کتابخانه و کتابفروشی نداریم برای ایران خوب نیست.
صالحی با اشاره به اینکه اگر می‌خواهیم در جهان بمانیم باید بر مزیت نسبی خود که همان فرهنگ و هنر است توجه کنیم، بیان کرد: هنوز برنامه‌های خوب و خاص ما در تئاترشهر و تالار وحدت که پنج، شش دهه از عمرشان می‌گذرد برگزار می‌شود. در حاشیه جلسه دولت با برخی از دوستان صحبت می‌کردیم مبنی بر اینکه اگر می‌خواهیم فضای اجتماعی خود را با امید بیشتر همراه کنیم، باید به تقویت زیرساخت‌های فرهنگی کشور بپردازیم، همچنین در ارتباط با ناآرامی‌های اخیر گفته شده است شهرهایی که کمتر فضاهای فرهنگی دارند بیشتر درگیر آشوب‌ها بوده‌اند.
وی با اشاره به اینکه حوزه زیرساخت‌های فرهنگی کشور احتیاج به نگاه بهتری دارد، گفت: اینکه هنوز هم بودجه سالانه بر مبنای سنت ۱٠ تا ۱۵ درصد افزایش پیدا می‌کند، نمی‌تواند فرهنگ و هنر ایران را در ادامه راه در جایگاهی که دارد حفظ کند.
صالحی ادامه داد: از مجموعه کابینه درخواست کمک به صنعت نشر را دارم، باید به جامعه ناشران کمک کرد، زیرا این جامعه نگهداری از پرچم تاریخی فرهنگ کشور را بر عهده دارد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به اینکه غارت محصولات فرهنگی مانند دزدی از سوپرمارکت است، گفت: اقتصاد نشر حالش خوب نیست و روز به روز شرایط سخت‌تری پیدا می‌کند.
او با اشاره به اینکه نشر کاغذی و مکتوب سرمایه ملی ماست و بخش قابل توجهی از این سرمایه ملی نیازمند توجه در حوزه تسهیلات مالی و زیر ساخت‌هاست، افزود: باید به طرف تحریک تقاضا در حوزه مصرف حرکت کنیم لذا باید خواننده و خریدار بیشتر شود.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی خاطرنشان کرد: در بخش حمایتی بین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بانک شهر قراردادی منعقد و مقرر شد تا تسهیلاتی برای کتابفروشی‌ها ارائه داده شود.
صالحی با اشاره به اینکه در بحث کپی‌رایت باید با توجه به قوانین موجود در داخل کشور برخوردهای لازم صورت گیرد، افزود: باید برخورد قاطع، سریع و قضایی محکم با کسانی که اموال مادی و معنوی ناشران را غارت می‌کنند صورت بگیرد، زیرا مؤلف برای نوشتن یک کتاب عمر خود را صرف می‌کند، به طوری که در این رابطه کمیته صیانت شکل گرفته است. امیدواریم دوستان ما در این حوزه جدی‌تر برخورد کنند.
وی با اشاره به اینکه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، قوه قضاییه و نیروی انتظامی باید با سرعت و قاطعیت لازم به برخورد با اینگونه موارد بپردازند گفت: متاسفانه در حوزه استفاده از کتاب، فیلم و موسیقی خیلی راحت کپی‌کاری می‌شود و این در حالی است که این مساله دزدی فرهنگی محسوب می‌شود.
او با اشاره به اینکه امسال حج عمره نداریم، گفت: شرایط ارتباطی بین ایران و عربستان اجازه برگزاری عمره را نمی‌دهد بنابراین با کسب نظر از مقامات تصمیم‌ساز امنیتی و مقامات عالی‌رتبه نظام اسلامی در خصوص بحث حج تمتع مسیری را که سال گذشته طی کرده بودیم، پیش خواهیم گرفت، زیرا طرف عربستانی به تعهدات خود در سال گذشته عمل کرده است.
وزیر ارشاد متذکر شد: هیاتی از ایران به عربستان سفر کرد و مقرر شد تا کف تعهدات قبلی حفظ شود.
صالحی با اشاره به اینکه در فضای جهانی سهم صنایع خلاق فرهنگی روز به روز افزایش پیدا می‌کند، گفت: ۱۶ درصد جامعه شاغلان آمریکا در صنایع فرهنگی هستند و جهان به سمت صنایع فعال فرهنگی حرکت کرده است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه این صنایع خلاق فرهنگی سرمایه‌ای درآمدزا، اشتغال‌زا و تولیدزاست، افزود: هنوز صنعت را مکانیکی می‌بینیم در حالی که امروزه صنایع تغییر مسیر داده‌اند. بنابراین باید در تسهیلات مالی و حوزه‌های حمایتی به این صنایع توجه جدی داشته باشیم که البته این امر صورت نگرفته است.
او با اشاره به اینکه صنایع خلاق فرهنگی در کشور می‌تواند گسترش پیدا کند، ادامه داد: ما می‌توانیم به این ارزش‌افزوده در کشور توجه کنیم. ما در مقابل تهاجم و هجمه صنایع بیگانه قرار داریم و وزارت فرهنگ باید جایگاه خود را در مرجعیت فرهنگی پیدا کند.