به گزارش برنا؛ حضرت موسی (علیه‌السلام) در جایی نشسته بود، ناگاه ابلیس که کلاهی رنگارنگ بر سر داشت نزد موسی آمد. وقتی که نزدیک شد، کلاه خود را برداشت و مؤدبانه نزد موسی (علیه‌السلام) ایستاد.
موسی (علیه‌السلام) گفت: تو کیستی؟
ابلیس گفت: من ابلیس هستم!
موسی (علیه‌السلام) گفت: آیا تو ابلیس هستی؟ خدا تو را از ما و دیگران دور گرداند!
ابلیس گفت: من آمده‌ام به خاطر مقامی که در پیشگاه خدا داری، بر تو سلام کنم!
موسی (علیه‌السلام) گفت: این کلاه چیست که بر سر داری؟
ابلیس گفت: با رنگ‌ها و زرق و برق‌های این کلاه، دل انسان‌ها را می‌ربایم.
موسی (علیه‌السلام) گفت: به من از گناهی خبر ده که اگر انسان آن را انجام دهد، تو بر او چیره می‌شوی و هر جا که بخواهی، او را می‌کشی.
ابلیس گفت: اذا اعجبته نفسه و استکثر عمله، و استصغر فی عیبه ذنبه؛
سه گناه است که اگر انسان گرفتار آن بشود، من بر او چیره می‌گردم:
1- هنگامی‌که او، خودبین شود و از خودش خوشش آید.
2- هنگامی‌که او عمل خود را بسیار بشمارد.
3- هنگامی‌که گناهش در نظرش کوچک گردد.
داستان‌های اصول کافی، ج 2، ص 262
چگونه در مقابل شیطان ایمن شویم
برای مقابله با وسوسه های شیطانی و دور کردن او چه باید کرد؟برای رویارویی با وسوسه های شیطانی، ابتدا باید دشمن و راههای نفوذ او را شناخت و او را مهار کرد و سپس او را به عقب راند ودر گام‌های نهایی او را به اسارت کشید.
در این جهت راههای مبارزه با وساوس شیطانی عبارتند از:
۱- نگهبانی و مراقبت: شیطان با جان ما
سر و کار دارد.از این رو باید از آن حراست کنیم.
راه های مراقبت عبارتند از:
أ) تقوا پیشگی: قرآن مجید تقوا را لباسی بر اندام جان آدمی می داند که
آن را به خوبی می پوشاند و حفظ می کند: “لباس التّقوی ذلک خیر؛ بهترین جامه، تقوا است”.
امام علی(ع) تقوا را دژی نفوذ ناپذیر می داند که رخنه‌ای در آن ممکن نیست.
ب) کنترل اعضا و جوارح: زبان، چشم، گوش، فکر و همه اعضا و جوارح، درهای ورودی به قلب اند.
پس باید این‌ها را کنترل کرد.
ج) محاسبه: بعد از کنترل نوبت به محاسبه می رسد، یعنی برای جبران ضعف ها و برنامه ریزی برای آینده ارزیابی
لازم است.
۲- واکنش مناسب: در برابر هر وسوسه ای باید واکنش مناسب صورت گیرد.
پیامبر اکرم(ص) می فرماید: “دشمنان تو از جن، ابلیس و سپاهیان او است. پس اگر نزد تو آمد و گفت: فرزندت مُرد، به خود بگو: زندگان برای مردن آفریده شده‌اند.
اگر آمد و گفت: مال تو از دست رفت، بگو: ستایش خدای را که می دهد و می گیرد و زکات را از من برد.
اگر آمد و گفت: مردم به تو ستم می کنند، ولی تو ستم نمی کنی بگو: روز قیامت آنان که ستم کردند گرفتارند.
اگر آمد و گفت: چه قدر نیکی می کنی، بگو: گناهان من بیش از نیکیهای من است.
اگر آمد و گفت: چه قدر نماز می گزاری بگو: غفلت من از نمازهایم بیشتر است.
اگر آمد و گفت: چه قدر بخشش می کنی، بگو آن قدر که می گیرم، از آن چه می بخشم زیادتر است.
اگر گفت: چه قدر به تو ستم می کنند بگو: من بیشتر ستم کرده‌ام.
اگر گفت: چه قدر برای خدا کار می کنی، بگو: چه بسیار معصیت‌ها کرده‌ام”.
۳- استعاذه: در برابر هجوم وسوسه های شیطان، لازم است به پناهگاهی مطمئن پناه ببرید و آن توجه به خدا و یاد او است.
قرآن مجید می فرماید: “اگر از شیطان وسوسه‌ای به تو رسد، به خدا پناه ببر که او شنوای دانا است”.
۴- مجهز شدن به تجهیزات: در برابر تهاجم وسیع شیطان، باید در میدان کارزار، همواره مسلح باشیم.
برخی از تجهیزات در حدیث پیامبر اکرم(ص) مطرح شده است.
حضرت می فرماید: “آیا شما را آگاه کنم بر کاری که اگر انجام دادید، شیطان از شما فاصله می گیرد،
به اندازه فاصله مشرق تا مغرب؟ گفتند: آری.
فرمود: روزه صورت شیطان را سیاه می کند و صدقه، کمرش را می شکند.
دوستی برای خدا و کمک برای عمل صالح، پشت او را می بُرد و استغفار، بند دلش را می برد”.
۵- آشنایی با دام‌های شیطان: برای رهایی از وساوس شیطانی باید مواظب دام‌های او بود.
یکی از دام‌های خطرناک شیطانی، دوستی دنیا است.
امام علی(ع) می فرماید: “از دنیا حذر کن، زیرا دام شیطان و جایگاه فساد ایمان است”.
در برابر هجوم وسوسه های شیطان، لازم است به پناهگاهی مطمئن پناه ببرید و آن توجه به خدا و یاد او
است.
قرآن مجید می فرماید: اگر از شیطان وسوسه ای به تو رسد، به خدا پناه ببر که او شنوای دانا است.
دامی بزرگ در انتظار همه ی انسان ها دام دیگر که از مهم‌ترین ابزار کار شیطان به شمار می رود،
هواپرستی است، زیرا تا پایگاهی درون انسان وجود نداشته باشد، شیطان قدرت بر وسوسه گری ندارد.
شیطان خواسته های نفسانی انسان را تأیید می کند.
قرآن مجید می فرماید: تو هرگز بر بندگان من تسلط نخواهی یافت مگر گمراهانی که از تو پیروی می کنند.
بنده خدا تابع هوا و هوس نیست و خواست خدا را مقدّم می دارد.
امام علی(ع) می فرماید: «برای شیطان کمندی بزرگ‌تر از خشم و زنان نیست»
اموری برای مخالفت با وسوسه های شیطان
برخی از امور دیگر نیز در مخالفت با وسوسه های شیطان مؤثر است:
۱- انجام یک سری مستحبات مثلاً همیشه باوضو بودن و زبان را به ذکر مخصوصاً “لا حول و لا قوه الاّ باللَّه العلی العظیم” عادت دادن.
نیز خواندن قرآن در اوقات مختلف.
۲- خود را از بیکاری، تنهایی و عوامل وسوسه انگیز دور نگه داشتن.
۳- ذهن را همواره به امور ارزشمند متوجه ساختن و عادت دادن.
۴- مطالعه و تفکردرباره خدا و قیامت.
۵- به طور منظم مثلاً هفتگی به زیارت اهل قبور رفتن و نسبت به عاقبت خود و احوال پس از
مرگ اندیشیدن.
۶- شرکت کردن در مراسم دینی و فعالیت جدی در مسائل فرهنگی اجتماعی و نماز را با توجه و حال
و عاشقانه و با حضور قلب خواندن.