به گزارش خبرنگار قران و معارف خبرگزاری برنا، حجت الاسلام پروازی گفت: قبل از اینکه مقابل جوانانمان قرار بگیریم و به آنها بگوییم چرا از شخصیت هایی مانند حضرت زهرا الگو نمی گیری، باید به مسئولان فرهنگی و دینی مان بگوییم چرا نتوانسته ایم حضرت زهرا را از کانال تاریخ به سلامت بگذرانیم و نگاهی انسانی و امروزی از او ارائه دهیم؟
شب گذشته در ادامه سلسله نشست های «فاطمه و جامعه امروز» در خانه اندیشمندان علوم انسانی، حجت الاسلام والمسلمین محمد پروازی با موضوع «امکان یا عدم امکان الگو برداری از زهرای مرضیه» سخنرانی کرد و سخنان خود را با این سوال که آیا الگوگیری از امامان و معصومین ممکن و مطلوب است یا خیر آغاز کرد.
به گزارش روابط عمومی انجمن اندیشه و قلم، وی در بیان مقدمه ای در بحث الگو و اسوه گفت: الگو به معنای نمونه کم یاب و منحصر به فردی است که قابل تکثیر شدن است. توصیه خداوند هم این بوده است که به سمت اسوه ها حرکت کنید و رنگ آنها را به خود بگیرید.
این پژوهشگر دینی در ادامه با اشاره به بحث عصمت گفت: در بحث عصمت این سوال پیش می آید که آیا اساسا عصمت اخیتاری است یا اجباری؟ این پرسشی است که می تواند تعیین کننده باشد. بنابر آنچه در شریعت ما وجود دارد، عصمت امری اختیاری نیست. اینگونه نیست که حضرت زهرا تلاش کرد و در نتیجه تلاش معصوم شد و قبل از تلاش معصوم نبوده است. عصمت اجباری است. اما آنچه قیمت دارد این است که نگهداری و حفظ عصمت در اختیار آنها است و برای آن تلاش کردند.
پروازی ادامه داد: در اینجا این سوال مطرح میشود که محدوده و دایره عصمت تا کجاست؟ آیا ممکن است پیامبر سهوا عملی را انجام دهد که ضرری به کسی برسد؟ اگر بگوییم ممکن است، داستان به گونه ای خواهد بود و اگر بگوییم ممکن نیست، به گونه ای دیگر. من معتقدم این امکان وجود دارد. اما آیا این امر با عصمت مرتبط است؟ بحث این است که چنین اتفاقاتی در عصمت جای میگیرد؟
وی ادامه داد: اگر ما مذهبی ها بپذیریم حضرت زهرا یک انسان منتخب است و در جایگاهی قرار گرفته است که من می توانم به او دسترسی پیدا کنم و در آن نقطه بایستم، باید ویژگی هایی را مشخص کنیم. سه کرسی را می توانیم برای نگاه به عصمت تصور کنیم. کرسی اول حددو 80 درصد کتب را اشغال کرده است، کرسی دوم حدود 20 درصد و در مورد کرسی سوم من تا کنون مبحثی در کتب مشاهده نکرده ام.
وی در ادامه در خصوص توضیح کرسی ها گفت: کرسی اول نگاه تاریخی و آماری به معصومین است. نگاه تقریر تاریخ همان نگاهی است که مشخصات یک فرد را میگوید که مثلا در شناسنامه فرد می آید. آنچه در بسیاری از کتاب ها میخوانیم این نگاه است که البته به درد ما برای الگوگیری نمیخورد. می تواند مهم باشد، اما اهمیتش در حد اطلاع یافتن از چگونگی زحمت و زندگی این افراد است. همین تقیریر تاریخ به دوبخش نورانی و ظلمانی تقسیم میگردد. بخش نورانی درمورد اعمال آنها و بخش ظلمانی در خصوص ظلم هایی است که به آنها روا داشته اند. باز هم در اینجا ما عینک ظلمانی به چشم می زنیم . تنها به مصایبشان توجه می کنیم. در حالی که سیدبن طاووس میگوید اگر روایت برای عزاداری عاشورا نبود، من بابت داشتن امامی که چنان حماسه ای را در صحنه کربلا آفریده، جشن میگرفتم.
وی در خصوص اینکه این بخش از زندگی ائمه ممکن است با دروغ یا روایات نا درستی همراه باشد، گفت: ببینید ما حتی درمورد نماز خواندن پیامبر که در طول 10 سال هزاران بار به چشم دیده شده، دچار اختلاف هستیم، چگونه ممکن است بگوییم مثلا ریز وقایعی که برای ما درباره کربلا نقل شده است، کاملا درست است؟
پروازی تاکید کرد: نگاه تقویمی به این بخش از زنگی ائمه می تواند حزن آور یا شادی آور باشد اما به درد الگو گیری نمیخورد.
وی در خصوص نگاه دوم گفت: نگاه دوم نگاه ملکوتی و آسمانی است که در آن حضرت زهرا در جایگاهی قرار گرفته است که دست هیچ زن و دختری به دامن کبریایی اونخواهد رسید. حدود 20 درصد از کتاب های ما با این رویکرد است. در این نگاه که به درد عقیده سازی می خورد، ما باز هم نمی توانیم به سراغ الگوسازی برویم. چرا که اساسا دست ما به دامن این افراد نخواهد رسید و مقام آنها برای ما دست نیافتنی است.
پروازی در خصوص نگاه سوم گفت: اگر داستان عصمت و تقویمی و تاریخی را کنار بگذاریم، به نگاه انسانی می رسیم. شما در این نگاه با انسانی مواجه هستید که مانند سایرین زندگی میکند. مانند همه انسان ها نیاز به خوراک و خواب و ازدواج و... دارد. هم دردش می گیرد، هم سخنرانی می کند و می تواند گناه کند و از جهات مختلف مثل ماست، اما کار خوب می کند و کار بد نمی کند، پس می تواند الگو باشد. این همان نگاه آیه قرآن است که میگوید من بشری مانند شما هستم.