به گزارش خبرنگار حوزه زنان خبرگزاری برنا، طبق قانون مدنی، در کشور ما تابعیت از مادر به فرزند منتقل نمی شود و کودکان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان اتباع خارجی تا ۱۸ سالگی بدون شناسنامه و بی هویت زندگی می کنند. متاسفانه به علت ثبت نشدن این ازدواج ها آمار دقیقی از تعداد این کودکان بی هویت در دست نیست اما برخی تعداد آن ها را یک میلیون و برخی ۳۰۰ هزار نفر می دانند. اما سرنوشت این کودکان بی گناه چه می شود؟ طبق آمار رسمی 300 هزار کودک بی هویت در ایران وجود دارد و طبق آمارهای غیر رسمی حدود یک میلیون کودک بی هویت در ایران زندگی می کنند. کودکانی که نه شناسنامه دارند نه هویت و به تبع از حق تحصیل هم محروم هستند. محرومیت از تحصیل در بطن خود، آغازگر هزاران هزار معضل فرهنگی و آسیب های اجتماعی است. اما گناه این کودکان تنها این است که پدرشان ایرانی نیست.
طبق ماده ۹۷۶ قانون مدنی، تابعیت تنها از طریق پدر ایرانی به فرزندش منتقل می شود. خواه این فرزند از مادر ایرانی باشد یا نه . حتی اگر این فرزندان در خاک ایران متولد نشده باشند هم مورد پذیرش و حمایت ایران قرار می گیرند. البته طرح انتقال تابعیت از طرف مادر به فرزند در کمیسیون فرهنگی مجلس تصویب شد اما در صحن علنی رای نیاورد و استدلال مخالفان هم ورودی بی رویه اتباع خارجی و نیروهای غیرمتخصص به ایران بود. اما برخی نمایندگان قول مساعدی برای پیگیری این حق دادند اما تاکنون تغییری در این قانون حاصل نشده است. فرزندانی که پدر ایرانی دارند همواره از طرف ایران مورد حمایت قرار می گیرند. اما سرنوشت کودکانی که مادر ایرانی دارند در هاله ای از ابهام است. در این خصوص با وکیل پایه یک دادگستری، از اعضا کانون وکلا دادگستری مرکز، مدرس دانشگاه و فعال این حوزه گفت و گویی داشتیم که در ادامه می خوانید:
بهشید ارفع نیا در این خصوص گفت: « طبق ماده ۹۷۶ قانون مدنی، فرزندی که پدر ایرانی دارد، تابعیت ایرانی می گیرد حتی اگر مادر خارجی داشته باشد. چرا چنین حقی برای مادر ایرانی وجود ندارد؟ در واقع این یعنی مادر خارجی به مادر ایرانی برتری دارد. این طرح سالها مورد پیگیری قرار گرفت و با وزارت کشور، وزارت امور خارجه و ثبت احوال گفت و گو ها و رایزنی هایی انجام شد. حاصل این پیگیری ها این شد که در بندهای ۴،۵،۶ و۷ ماده ۹۷۶ قانون مدنی تجدید نظر شد و اصلاحاتی صورت گرفت و این اصلاحات به مجلس ارائه شد تا تصویب شود اما در مجلس رأی نیاورد و منتفی شد.»
او افزود:« ماده واحده ای که در مهر ماه ۸۵ هم تصویب شد، در این راستا آنچنان راه گشا نیست. در هر کشوری در دنیا هر فردی با ۵ سال اقامت می تواند تابعیت کشور را اخذ کند. در ایران هم این قانون برای اتباع خارجی وجود دارد، با این وجود اما فرزندی که مادر ایرانی دارد باید ۱۸ سال در ایران اقامت داشته باشد و در صورت نداشتن سابقه کیفری می تواند تابعیت ایران را اخد کند. فرد زیر ۱۸ سال چند درصد ممکن است دارای سابقه کیفری باشد؟ در واقع اتباع خارجی که هیچ پیشینه ایرانی ندارند به فرزندی که مادر ایرانی دارد، برتری و اولویت دارند.»