موقت بودن کانکس‌ها پس از فاجعه زلزله کرمانشاه یکی مسئله‌های بسیار مهمی است زیرا برای برخی این دغدغه بوجود آمده که ممکن است مردم به دلیل مشکلات مالی قید ساخت خانه را بزنند و در کانکس‌های اهدایی زندگی کنند و اینگونه شهر زلزله‌زده به شهر کانکس‌ها تبدیل شود و چهره خود را از دست دهد.
فاطمه دانشور – موسس خیریه مهرآفرین در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری برنا، در خصوص این مطلب که کانکس‌های مردم زلزله‌زده باید موقت باشند اما به نظر می‌رسد که موقت نخواهد بود، بیان کرد: «دولت وظیفه ساماندهی این موضوع را داشته است اما در چند مورد نتوانسته به وعده‌هایش عمل کند. عمل نکردن دولت به وعده‌ها یعنی طولانی شدن اسکان دائم و ساخت‌وساز خانه‌ها. آنها نمی‌توانند به مدت طولانی در چادر زندگی کنند چون تهدیدات چادر بیشتر از کانکس است البته نه به این معنی که کانکس دارای خطر نیست اما تهدید زندگی در داخل چادر بسیار بیشتر از استقرار طولانی مدت داخل کانکس است.»
وی با بیان این مطلب که در موضوع ساخت‌وساز، خیّر نمی‌تواند برای هر فرد 50 میلیون تومان پرداخت کند تا خانه‌هایشان را بسازند، گفت: «این امر وظیفه دولت است. عملکرد دولت در این خصوص می‌توانست خیلی بهتر باشد. ممکن است این آدم‌ها به مدت 3-4 سال برای زندگی به کانکس احتیاج داشته باشند. 4 سال زندگی داخل کانکس بسیار بهتر از زندگی داخل چادراست. اگر بعد از گذشت 14 سال در بم جستجو کنید، هنوز عده‌ای داخل کانکس زندگی می‌کنند. این افراد جزو ضعیف‌ترین قشر جامعه هستند که معمولا در سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌های دولتی قرار ندارند. برای افراد مستاجر یا آن‌هایی که سرپرستشان را از دست داده‌اند تبصره یا برنامه‌ای جدا نداریم و به همین علت افراد مشابه در بم داخل کانکس زندگی می‌کنند.»
دانشور با اشاره به این مطلب که در مدت زمان طولانی خانه‌های زلزله‌زدگان ساخته می‌شود، گفت: «علامت سوال بزرگی در ذهن مردم شکل گرفته که 60 میلیارد تومانی که مردم به هلال احمر کمک کردند، کجاست؟ هلال احمر باید در این خصوص شفاف سازی کند. قبل از سال جدید، رییس هلال احمر در رسانه ملی مصاحبه کرد و اعلام کرد که از محل 60 میلیارد تومان کمک‌های مردمی 3 کالا از جمله یخچال، کولر و فرش به مردم زلزله‌زده تعلق خواهد گرفت. تا به کنون این وضعیت هیچ تغییری نکرده و معلوم نیست که این امر تحقق پیدا می‌کند یا خیر. انبارهای هلال احمر خالی است بنابراین احتمال اینکه بخواهند به مردم کولر بدهند، بسیار کم است.»
موسس خیریه مهرآفرین با بیان این مطلب که منطقه زلزله‌زده به سرعت گرم می‌شود، اظهار کرد: «گرما مردم را اذیت می‌کند و آنها دچار گرمازدگی، اسهال و استفراغ می‌شوند. با توجه به شرایط فاضلاب‌های سرپل ذهاب که سربسته نیست و تبدیل به مرداب‌های گندآب شده، این مسئله باعث شیوع بیماری‌های پوستی و گوارشی از طریق پشه و حشرات می‌شود. تنها باید این سوال از هلال احمر پرسیده شود که سه قلم کالایی که قرار بود به مردم بدهند، پس کجاست؟»
وی در ادامه تصریح کرد: «بی‌شک در مورد کانکس‌ها مردم کار را تمام کردند و4هزار کانکس به زلزله‌زدگان اهدا کردند. در خصوص مقایسه چادر با کانکس، چادر امنیت ندارد. زمانی که این اتفاق افتاد بسیاری از زنان تنها شدند. نمی‌توان زنان و کودکان را در مکانی که در و حریم ندارد به مدت طولانی نگه داشت. در این میان آسیب‌های پنهان رشد کرده که کمتر راجع به این آسیب‌ها صحبت می‌شود. به دلیل اینکه درِ کانکس قفل می‌شود، این مزیت را دارد که می توان مدت طولانی‌تری را در آن سپری کرد.»
دانشور با بیان این مطلب که تصور میشد پس از تکمیل ساخت‌وساز در زمان اولیه‌ای که اعلام کردند، کانکس‌ها به ما باز می‌گردد تا در مناطق محروم، حاشیه شهر تهران و مناطق کپری نشین سیستان و کرمان برای کودکان کار، کارتن خواب‌ها و بی خانمان‌ها استفاده شود، بیان کرد: «متاستفانه تا به کنون دولت در مورد تعهدات ساخت‌وساز عملکرد مناسبی نداشته است. همچنین وام‌های بلاعوض داده نشده و خانه‌هایی با متراژ کوچک قرار است ساخته شود. فرد روستایی که قبل از حادثه در یک خانه 200 متری زندگی می کرد، حال باید در یک خانه 70 متری زندگی کند. اما با توجه به کوچک‌تر شدن خانه‌ها، کانکس برای آن فرد روستایی به عنوان انبار کاربرد خواهد داشت و تصور نمی‌شود که دیگر این کانکس‌ها به ما بازگردانده شود.»
وی در ادامه افزود: «نکته قابل توجه در مورد کانکس‌ها این است که دارای کیفیت عالی و عمرطولانی نیستند. میانگین رقمی که خیّرین برای کانکس کوچک پرداختند مبلغ 3 میلیون و 4 میلیون تومان برای کانکس‌های بزرگ‌تر بوده است. با این رقم‌ها کانکس با کیفیت عالی نمی‌توان تهیه کرد و ممکن است بعد از 4 سال مصرف از بین بروند.»
به گفته دانشور به علت بادخیز بودن منطقه زلزله‌زده، تصاویری از خانه‌های در حال ساخت سرپل ذهاب منتشر شده که دیوارهای آن درحال فرو ریختن است.
موسس خیریه مهرآفرین با بیان این مطلب که بعد از ساخت‌وساز با چالش خانه‌های بی‌کیفیت و سست روبرو هستیم، گفت: «خانه ها با کیفیت مناسب ساخته نمی‌شوند. با اشاره به وامی اندکی که به افراد داده می‌شود (روستایی 30میلیون و شهری 45 میلیون تومان وام) و با توجه به این موضوع که بحران اصلی این استان بیکاری است، افراد در پرداخت وام با مشکل مواجه می‌شوند. به دلیل نداشتن شغل نمی‌توانند پولی هم روی وام بگذارند تا مستحکم‌تر و مقاومی بسازند.»