به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری برنا، «فواد معصوم»، رئیس جمهوری عراق، در گفتگوی اختصاصی با شبکه العالم پیرامون انتخابات پارلمانی آینده عراق، همه پرسی جدایی کردستان، عراق پس از پاکسازی گروه های تروریستی، دوتابعیتی بودن برخی مسئولان و ... گفتگو کرده است.
مشروح مصاحبه رئیس جمهوری عراق با شبکه العالم را می توانید در ادامه مشاهده کنید:
جناب رئیس جمهور، عراق در آستانه انتخابات سرنوشت ساز پارلمانی قرار دارد این انتخابات چه نتایجی به همراه خواهد داشت و چه اتفاقی رخ خواهد داد؟ چه تاثیری بر نقشه سیاسی عراق و ائتلاف های موجود و به طور کلی بر فرایند سیاسی عراق خواهد گذاشت؟
فواد معصوم: برای نخستین بار نیست که انتخابات برگزار می کنیم. ما از سال 2005 تاکنون چند انتخابات پشت سر گذاشته ایم. البته در دوره قبل از برگزاری انتخابات و در جریان برگزاری آن نگرانی ها، بیم ها و دغدغه هایی وجود دارد ولی خدا را شکر همه انتخابات عراق تاکنون به خوبی و آرامش برگزار شده است. مردم عراق استقبال خوبی از انتخابات پیشین کرده اند و حضور خوبی در پای صندوق های رای داشتند. بنابراین این نگرانی و دغدغه که همه را فرا گرفته است به معنای وجود مخاطراتی که ما را تهدید کند و یا دخالت با توسل به زور نیست. اما رقابت در انتخابات امری طبیعی است. حتی در یک مسابقه می بینیم که همه چیز در یک رقابت وجود دارد و ما امیدواریم که این رقابت (انتخاباتی) نیز با روحیه ورزشکاری برگزار شود. امیدوارم همانگونه که انتخابات پیشین در فضایی امن و آرام برگزار شد این بار نیز با ارامش و امنیت برگزار شود.
واقعیت امر این است که این بار انتخابات در زمانی برگزار می شود که با یک اتفاق جدیدی مواجه هستیم و آن پیروزی بر تروریست های داعش به عنوان یک قدرت نظامی در منطقه است. مردم و شهروندان عادی درخواست می کنند، انتظار دارند و امیدوارند که احساس وجود امنیت و آرامش کنند و نیازها و لوازم اساسی و حیاتی معیشتی و زندگی عادی آنان فراهم شود.
همانطور که فرمودید پیروزی نظامی بر داعش و نابودی تروریست ها ، مزاج و مطالبات عراقی ها و رای دهندگان این کشور را تغییر داد، به نظر شما مطالبات و انتظارات رای دهنده عراقی در شرایط کنونی چیست؟
فواد معصوم: مهم ترین مطالبه و درخواست مردم عراق و رای دهندگان این است که در صلح و ثبات و آرامش زندگی کنند. دومین مطالبه ، ایجاد فرصت شغلی و اشتغال زایی برای شهروندان است. عراق با توجه به امکانات و ظرفیت هایی که دارد یک کشور غنی است. عراق امکاناتی مانند منابع آبی ، اراضی ( مساعد ) برای کشاورزی و نیروی کار جوان مستعد و خوبی دارد ولی به فرصت کاری و شغلی نیاز است تا این استعداد رشد کند و شکوفا شود. همچنین باید مردم و شهروندان عراقی را به پیشه گرفتن حرفه ها و مشاغل آزاد ترغیب و تشویق و به آنان کمک و زمینه و فضای مناسب را برای این جوانان فراهم کرد. از امور اصلی و اساسی انجام این کارها است.
جناب اقای فواد معصوم شما در آستانه پایان نخستین دوره از ریاست جمهوری خود در عراق قرار دارید آیا برای بار دوم برای تصدی این سمت نامزد می شوید و احتمال نامزدی شما به چه میزان است؟
فواد معصوم: طبعا باید منتظر نتایج انتخابات باشیم و ببینیم چه کسی نخست وزیر می شود و چه گروهی مسئول تشکیل دولت آینده خواهد شد. هر چیزی از من خواسته شود حاضرم برای خدمت به عراق انجام بدهم ولی برای رسیدن به این سمت هرگز نخواهم جنگید. به طور طبیعی اگر کمکی از دستم بر بیاید برای خدمت به کشور دریغ نمی ورزم.
موضوع دو تابعیتی بودن برخی از مقامات و مسئولان عراقی به موضوع جنجالی و مناقشه آمیزی در میان مردم و محافل عمومی و حتی برخی از گروه های سیاسی تبدیل شده است و هر از چند گاهی این موضوع سبز و صدر اخبار می شود؛ تا جایی که من اطلاع دارم جنابعالی نیز از جمله کسانی هستید که تابعیت انگلیسی خود را لغو کردید. شما با این موضوع چگونه تعامل می کنید و نظر شما در این باره چیست؟
در یک برهه زمانی نیاز بود که من روادید و پاسپورت داشته باشم، لازم بعضا از کشوری به کشور دیگر بروم من ماموریت های تجاری و حتی حزبی داشتم بنابراین و در چنین شرایطی بسیار سخت بود که من روادید نداشته باشم و بخواهم مدام در سفر باشم. بنابراین از دولت انگلیس درخواست کردم و دولت انگلیس نیز با اعطای تابعیت این کشور و پاسپورت به من موافقت کرد. زمانی که به عنوان رئیس جمهور عراق انتخاب شدم روی شانه خود بار واقعا سنگینی احساس می کردم. از این موضوع رنج می بردم که چگونه من رئیس جمهور یک کشور باشم در حالی که در جیب من گذرنامه و روادید انگلیسی وجود داشته باشد؟؟ نص صریح قانون اساسی است هر کسی که یک مسئولیت حاکمیتی دارد یا مسئول امنیتی بلندپایه است باید تنها تابعیت کشور خود را داشته باشد و نمی تواند دو تابعیتی باشد. در حقیقت کسی زودتر از من به این کار ( لغو تابعیت خارجی ) مبادرت نورزید و من با این کار از عذاب وجدانی که داشتم رهایی یافتم. از این که رئیس جمهور عراق باشم و دو تابعیتی باشم بنابراین تابعیت انگلیسی را لغو کردم. من اکنون هیچ تابعیت خارجی ندارم و اگر زمانی در صدد و در اندیشه اخذ تابعیت دیگری باشم در زمان خود تصمیم خواهم گرفت و اکنون نیازی به تابعیت خارجی ندارم.
موضوع رابطه عراق و منطقه کردستان عراق به مسئله پیچیده و بغرنجی تبدیل شده است؛ این رابطه بحرانی شده است جنابعالی برای کاهش اختلافات در این قضیه ورود کردید؛ رئیس جمهور عراق برای بهبود روابط بغداد و اربیل چه اقداماتی انجام داده است؟
فواد معصوم: من تلاش زیادی تاکنون انجام داده ام که بر اساس وظیفه بوده است و این تلاش ها صرفا از جایگاه ریاست جمهوری نبوده است بلکه با توجه به ارتباطی که با طرف ها و گروه های مختلف در عراق و منطقه کردستان دارم به این موضوع ورود و برای حل اختلافات و آرام کردن فضای متشنج موجود اقدام کردم. من قبل از آن که همه پرسی تجزیه منطقه کردستان ار عراق برگزار شود سفری به سلیمانیه داشتم و در آن زمان با مسعود بارزانی رئیس این منطقه دیدار کردم. من همچنین با برخی دیگر از رهبران احزاب کرد منطقه کردستان از جمله رئیس حزب دموکرات کردستان و رئیس حزب اتحادیه میهنی دیدار و اوضاع را برای آنان تشریح کردم و گفتم که اگر همه پرسی در داخل منطقه کردستان عراق برگزار شود واکنش ها تند و شدید نخواهد بود ولی اگر قرار باشد این نظرسنجی در مناطق خارج از منطقه کردستان ( مناطق مورد مناقشه و اختلاف با دولت مرکزی ) نیز برگزار شود شرایط متفاوت و واکنش ها شدید و سخت خواهد بود. من تلاش خود را کردم ولی این نظرسنجی در مناطقی مانند کرکوک و برخی مناطق خارج از منطقه کردستان برگزار شد و آن چه که تصور می کردیم اتفاق افتاد. تلاش زیادی برای حل اختلافات و شکاف موجود بین دولت مرکزی عراق و منطقه کردستان صورت گرفت ولی موفق نبود.
جناب رئیس جمهور با توجه به تبعات سنگینی که برگزاری نظرسنجی اخیر در منطقه کردستان به همراه داشت و باعث اختلافات شدید در داخل این منطقه و با دولت مرکزی عراق شد و حتی واکنش های شدید منطقه ای و جهانی را به همراه داشت آیا خط مشی و ایده جدایی منطقه کردستان از عراق از بیت رفت؟
فواد معصوم: اکنون روابط دولت مرکزی عراق و دولت محلی منطقه کردستان مجدد از سرگرفته شده است و من شخصا برای نخست وزیر دولت عراق و رئیس منطقه کردستان عراق پیام های مکتوبی ارسال کردم حتی پیامی برای دبیرکل سازمان ملل متحد ارسال کردم و در آن پیشنهاد شد دیدارهایی میان نمایندگان طرف ها به خصوص سازمان ملل به عنوان مشارکت فنی و مسئولانه در مقر ریاست جمهوری برگزار شود ولی متاسفانه هیچ اقدامی نشد. البته روابط ( بغداد و اربیل ) آغاز شد و با توجه به پیگیری ها و توصیه های زیادی که داشتیم دیدارهای متقابلی بین مقامات دو طرف برگزار شد. نخست وزیر دولت ( محلی) منطقه کردستان به بغداد سفر و یا مقامات دولت مرکزی این کشور دیدار کرد. اکنون روابط دو طرف به خوبی در حال پیشرفت است و این چیزی است که ما آرزو می کردیم.
آیا تفکر و خط مشی استقلال منطقه کردستان از عراق همچنان در میان مقامات و رهبران احزاب و گروه های فعال در این منطقه وجود دارد یا این که از آن عدول کرده اند؟
فواد معصوم: باید گفت این که استقلال منطقه کردستان از عراق یک خواسته و تمایل درونی و قلبی است یک چیزی است و واقعیت چیز دیگری است. بله واقعیت چیز دیگری است. موضوع استقلال منطقه کردستان عراق موضوعی است که همه عامل های منطقه ای و فرا منطقه ای در آن دخیل هستند و به همه این عوامل بستگی و ارتباط دارد. به خصوص این که همه پرسی در منطقه کردستان عراق تقریبا در همان ماهی بود که همه پرسی در منطقه کاتالونیا در اسپانیا برگزار شد همه پرسی که با مخالفت شدید جامعه جهانی مواجه شد و در واقع مخالفت با هر دو همه پرسی ( در منطقه کردستان و کاتالونیا ) واحد و یکی بود.
من معتقدم اگر روابط در داخل و درون یک کشوری خوب و مطلوب باشد و اگر تفاوت و تبعیضی نباشد و اگر به یک گروه علیه گروه دیگری توجه نشود ، در این صورت دیگر کسی به استقلال و برگزاری همه پرسی فکر هم نمی کند ولی وقتی این تعادل و توازن بر هم بریزد و مختل شود هر گروهی همانطوری که بخواهد فکر می کند و تصمیم می گیرد. ما امیدواریم روابط به دوران گذشته بازگردد و همه به توسعه و تشکیل دولت جدید عراق کمک کنند. امیدوارم که همه برای حفظ و تقویت این روابط احساس مسئولیت و احساس وظیفه و برای توسعه و پیشرفت عراق تلاش کنند.
جناب رئیس توصیه شما به مسئولان منطقه کردستان عراق و مردم کرد ساکن این منطقه چیست؟؟
فواد معصوم: واقعیت این است که ما در عراق زندگی می کنیم. کشورهایی که اکنون در منطقه وجود دارند پیشتر نبود. پیشتر امپراطوری هایی وجود داشت. در واقع شرایط باعث چنین تقسیماتی شد و البته باب میل خیلی ها نبوده است. تا زمانی که زندگی مشترکی جریان دارد و تا زمانی که حسن نیت وجود دارد و واقعیت های جغرافیایی و سیاسی و ... دیده می شود ضروری است که همه ما برای تقویت وحدت ملی عراق تلاش کنیم.
عراق در طول چند سال اخیر جنگ با داعش توانست بر تروریست ها پیروز شود و این کشور وارد مرحله جدیدی شده است. برخی از کشورها به عراق در جنگ با تروریسم کمک موثری کردند . به نظر شما نقش جمهوری اسلامی ایران در حمایت از عراق برای نابودی داعش چگونه بوده است؟؟
فواد معصوم: جمهوری اسلامی ایران حقیقتا نخستین کشوری است که به عراق کمک کرد کمک هایی که در قالب بشردوستانه و لجستیکی صورت گرفت. ایران همچنین در جریان جنگ عراق با داعش به این کشور کمک مستشاری کرد و کارشناسانی را به عراق فرستاد. زمانی که ما از مردم و دولت و همه کسانی که در نابودی تروریست ها در عراق نقش داشتند نام می بریم در کنار آنان باید از طرف هایی مانند ایران نام ببریم. ایران عملا و از ناحیه فنی کمک زیادی به عراق برای نابودی داعش کرد.
اکنون و پس از نابودی داعش ، دورنمای و آینده رابطه عراق با جمهوری اسلامی ایران را چگونه ارزیابی می کنید.؟
فواد معصوم: جمهوری اسلامی ایران و عراق بیش از 1200 کیلومتر مربع مرز مشترک دارند. علاوه بر آن روابط دینی و مذهبی ، فرهنگی و تاریخی نیز دو کشور را به یکدیگر پیوند می دهد. طبعا نمی توان همه این موارد و ابعاد را نادیده گرفت. بنابراین معتقدیم روابط عراق با جمهوری اسلامی ایران ضروری است که توسعه یابد و در جهت محقق شدن منافع مشترک حرکت کند. دو طرف باید از تجربیات موجوداستفاده کنند. این همان چیزی است که بر اساس آن ما خواستار تقویت روابط با ایران هستیم. جمهوری اسلامی با برخی از کشورها مشکلاتی دارد و وظیفه ما این است که تا حد توان برای کاهش این اختلافات و مشکلات تلاش کنیم و نباید از یک طرف علیه طرف دیگر حمایت کنیم. زمینه های زیادی برای حل اختلافات میان این کشورها وجود دارد. ادامه این اختلافات به سود عراق نیست و مصلحت و منافع عراق در این است که در حد توان برای کاهش و حتی حل این اختلافات و مشکللات تلاش کند. بنابراین ما با یک طرف علیه طرف دیگری نخواهیم بود زیرا در این صورت ( اگر از طرفی علیه دیگری حمایت کنیم ) اعتبار خود را از دست خواهیم داد. من حتی سال 2014 در سفری که به آمریکا داشتم و با جو بایدن معاون رئیس جمهور وقت آمریکا دیدار کردم به او گفتم که ما با نگاه و عینک آمریکا به جمهوری اسلامی ایران نگاه نمی کنیم. همانطوری که با نگاه و عینک ایران به آمریکا نگاه نمی کنیم. ما دوست داریم و می خواهیم با همه روابط خوبی داشته باشیم. ما با کشورهای منطقه منافع مشترکی داریم . ما منافع خاص خود را داریم و برای محقق شدن آن تلاش می کنیم؛ البته من نمی خواهم بگویم رابطه ما با آمریکا بسیار خوب است ولی علیه روابط ما با دیگر کشورها نیست و این موضع همیشگی ما است.
همانطوری که شما گفتید آمریکا و برخی از کشورهای منطقه مخالف رابطه عراق و ایران هستند و فشارهایی را بر شما وارد می کنند. شما به عنوان رئیس جمهور عراق چگونه با این فشارهار تعامل می کنید؟
فواد معصوم: من بارها نظر خود را در این باره اعلام کرده ام و دیدگاه ما نشات گرفته و مبتنی بر منافع مشترک عراق است. علاوه بر آن هر کشوری ویژگی های خاص خود را دارد. ویژگی ها و شرایط عراق غیر از شرایط هر کشور عربی دیگر در منطقه و غیر از خصوصیت یک کشور دیگر در افریقا است. هر کشوری ویژگی های خاص خود را دارد و به همین خاطر باید این ویژگی ها و تفاوت ها را مد نظر قرار دهیم و مراعات کنیم. ایران و عراق وارد جنگ خانمانسوزی شدند که آثار و پیامدهای آن همچنان باقیست. ما دیگر برای چنین تجربه هولناک و کشنده ای آمادگی نداریم. روابط ما با ایران به زیان هیچ کشوری در منطقه نیست و روابط ما با دیگر کشورها در منطقه علیه رابطه ما با ایران نیست. موضع ما در این خصوص روشن است.
آیا شما تاکنون بین ایران و آمریکا میانجی گری کرده اید؟ ایا تاکنون پیامی از ایران برای آمریکا یا بالعکس یا دیگر کشورهای منطقه مبادله کرده اید؟
فواد معصوم: در دولت پیشین امریکا نقش میانجی گری ایفا کرده ایم ولی در دولت کنونی آمریکا خیر. ما در این موضوع ورود نکرده ایم ولی موضع خود را در دیدار با مقامات آمریکایی به طور شفاف اعلام کرده ایم. ما چیزی را مخفی نمی کنیم. ما به روابط با آمریکا و همچنین با ایران اهمیت می دهیم. ما از یک طرف علیه طرف دیگر اقدام نمی کنیم. حتی یک زمانی در جریان سفر به آمریکا با جو بایدن معاون رئیس جمهور وقت آمریکا دیدار کردم و بایدن به من گفت به دوستانتان ( ایرانی ها ) بگویید که ما در صدد ایجاد مشکل برای ایران نیستیم و نمی خواهیم در امور داخلی آنان دخالت کنیم و نمی خواهیم رژیم ایران را تغییر دهیم . بین ما و ایرانی ها یک توافقی وجود دارد توافق هسته ای. اگر این توافق حاصل شود دیگر هیچ مشکلی در روابط وجود ندارد و سایر مسایل نیز حل خواهد شد. و من نیز این پیام آمریکایی ها را ( به طرف ایرانی ) رساندم.
گفته می شود آمریکا در عراق حضور و پایگاه نظامی دارد و هدف از آن بهره برداری علیه ایران در زمان مقتضی است موضع عراق در این باره چیست؟
فواد معصوم: قطعا چنین چیزی نیست و بعید است عراق قبول کند که به گذرگاه و پایگاهی برای حمله به ایران تبدیل شود و به هیچ وجه چنین چیزی رخ نخواهد داد.البته ممکن است تهدیداتی از سوی برخی مبنی بر این که چنین اقدامی رخ خواهد صورت بگیرد و ما به این ها توجه نمی کنیم. هرگز چنین دخالتی صورت نخواهد گرفت و اگر چنین چیزی بخواهد رخ بدهد موضع ما روشن و قاطع خواهد بود و ما همراهی و مشارکت نخواهیم کرد و عراق هرگز به عنوان گذرگاه و پایگاهی برای دخالت نظامی در ایران تبدیل نخواهد شد. این دیدگاه اکثر عراقی ها و همه مسئولان عراقی است.