به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری برنا، همه ما خاطرات شیرینی از دوران مدرسه خود داریم و خیلی از معلم هایمان را باهمان خاطرات شیرین به یاد داریم. در این میان ممکن است برخی دیگر با تندخویی و بدخلقی ها تصویری زشتی از خود در ذهن ما به جا گذاشته اند.
شکی نیست که معلمان قشر زحمت کشی هستند که با وجود سختی کار و مزایای کم نسبت به این سختی به کار خود ادامه می دهند. اما تنبیه بدنی به هیچ عنوان و در هیچ شرایطی قابل توجیه نیست. خبر تراشیدن موی سر دانش آموزان یزدی در حالی در فضای مجازی منتشر شد که بارها و بارها از مصوبه ها و نظارت ها و ممنوعیت های شدید تنبیه بدنی در آموزش و پرورش شنیده ایم. البته درصد این تنبیهات نسبت به سال های گذشته بسیار کمتر شده است اما این چیزی از قبح این کار کم نمی کند. اما سوالی که پیش می آید این است که با وجود این همه ممنوعیت و حتی فشار افکار عمومی چرا باز هم شاهد چنین مواردی هستیم؟ برای یافتن پاسخ به پرسش های بالا با محمدرضا نیک نژاد، کارشناس آموزشی گفت و گویی داشتیم که در ادامه می خوانید.
نیک نژاد در این باره گفت: « در ایران حدود 105 هزار مدرسه داریم. با توجه به همین گستردگی و سایر مشکلاتی که آموزش و پرورش درگیر آن است، نظارت موشکافانه در تمامی این مدارس را مشکل می کند. البته بخش نامه هایی در ممنوعیت تنبیه بدنی صادر شده است. اگر بخواهیم جلوی اینکار گرفته شود علاوه بر صدور بخش نامه و نظارت های سختگیرانه و انفصال و تعلیق معلم متخلف باید اقداماتی در راستای فرهنگ سازی صحیح هم انجام داد. ما حتی شاهدیم که در کتاب های ادبی مان در طول تاریخ، تنبیه بدنی به عنوان روش مورد قبولی عنوان می شود و حتی رواج داده می شود.صرفا با یک بخش نامه نمی توان موجب تغییر رفتار کادر مدارس شد. تنبیه بدنی قابل توجیه نیست اما گستردگی کار و عواملی چون فرهنگی که کادر مدارس در بستر آن رشد کرده اند و تربیت شده اند هم در بروز همچین رفتارهایی تاثیرگذار است. ریشه کن کردن این رفتارهای نیازمند نظارت شدیدتر، برخوردهای شدید تر و اقدامات ریشه ای تری دارد. خیلی مواقع مدیر مدرسه برای جلوگیری از ایجاد تنش، چنین رفتارهایی را پنهان می کند. برای برخورد با چنین مواردی نباید به صدور بخش نامه بسنده کرد.»
او افزود: « نسبت به جمعیت 13 میلیون دانش آموزان و 1 میلیونی معلمان می توان گفت آمار تنبیه بدنی در مرحله اضطراری قرار ندارد.درست است که آموزش و پرورش بازرس دارد ولی برای چنین رفتارهایی بازرس مخصوص ندارد و صرفا چند بخش نامه صادر شده است و از طرف مدیر و معاون مدرسه ایتگونه اعمال ممنوع می شود ولی می بینیم که خود مدیر و معاون دست به چنین اقداماتی میزنند.»
او خاطرنشان کرد: « در چنین گستردگی که مدارس دارند وقوع چنین رفتارهایی چندان دور از ذهن به نظر نمی رسد. نمی توان برای هر مدرسه یک بازرس تعیین کرد که هرروز مدرسه را بازرسی کند و چنین مواردی را زیر نظر بگیرد. باید در نظر داشت که وقوع چنین رفتارهایی تک عاملی نیست و معلم به مدرسه نمی رود که با قصد و غرض دانش آموز را تنبیه کند. بلکه در شرایطی قرار می گیرد که کنترل خود را از دست می دهد و باید عواملی که باعث شده است معلم کنترلش را از دست بدهد بررسی شود و اینجاست که لزوم فرهنگسازی آشکار می شود.»
نیک نژاد درباره آمار تنبیه بدنی گفت: « بسیاری ازاین موارد اطلاع رسانی نمی شود و کادر مدرسه و شاید والدین ترجیح دهند که مسئله مسکوت باقی بماند. باید در نظر داشت که آمار چنین رفتارهایی نسبت به گذشته بسیار بسیار کمتر شده است. زیرا که هم رفتار معلمان هم مدیران بسیار متمدنانه تر شده است و هم دانش آموزان مانند گذشته نیستند و هم والدین پیگیر هستند. هم گستردگی و هم نوع تنبیه بدنی در کشور بسیار بسیار کاهش یافته است .اما همین مقدار کم هم نیاز به پیگیری دارد تا دیگر شاهد تکرار چنین رفتارهای قبیحی نشویم. افزون به کارهایی که انجام می شود باید فرهنگ سازی کرد. زیرا که ما در این فرهنگ بزرگ شده ایم. هنوز هم ما در جای جای جامعه شاهد درگیری و اعمال خشونت هایی بی جا هستیم و هرکسی خودش را مجاز به فحاشی و درگیری فیزیکی با دیگران می داند. این فرهنگ باید درست شود تا به تدریج ما شاهد کمتر شدن خشونت در کل جامعه باشیم.»
او درباره راهکارهای از بین بردن این رفتارهای در جامعه گفت : « آموزش و پرورش باید در الویت قرار گیرد و این مهم وقتی محقق می شود که کشور بودجه کافی و مناسب داشته باشد. باید به وضع معلم توجه کرد. وقتی معلم دیده نشود، در صورتی که مرتکب تخلف هم شود پاسخگو نیست . آموزش و پرورش محور توسعه کشور است و باید در این راستا برنامه ریزی شود. باید ببینیم کشورهای دیگر چه کرده اند که آمار خشونت در کشورشان پایین آمده است. در چنین مسائلی مطبوعات بسیج می شوند ولی هیچ کس از مشقت ها و سختی ها و مشکلات مالی معلمان سخن نمی گوید. اگر خواهان پیگیری این مسائل هستیم باید بدانیم که خشونت یک جنبه ندارد و جنبه های مختلفی دارد.باید به همه جنبه های آن رسیدگی کرد. بخش نامه کردن کار را حل نمی کند باید کار پژوهشی انجام شود و سپس اجرا شود. یک بخش از بین بردن خشونت توجه به معلمان و بخش دیگر فرهنگ سازی وآموزش در راستای از بین بردن خشونت به جامعه است. باید دراین راستا کتبی تالیف شود و در مدارس تدریس شود و سپس نظارت ها سختگیرانه تر شود.اگر امروز برنامه ریزی کنیم در 10-15 سال آینده مثل کشورهای اروپایی می شویم که تنبیه بدنی در آن ها بسیار پایین است. لازم است که مسائل و مشکلات جامعه یک به یک حل شوند تا تاثیر آن در گوشه گوشه جامعه نمایان شود.»
وی در پایان گفت: «هر دانش آموز و معلم برای خود از پیچیدگی روحی و روحیات مخصوص خود برخوردار هستند که نیازمند فعالیت های پژوهشی عمیق و ریشه ای هستند. اگر برنامه ریزی و پژوهش انجام نشود و آموزش و پرورش در اولویت قرار نگیرد هر چندماه یک بار شاهد انتشار چنین اخباری هستیم که البته تعداد آن بسیار از مواردی که رسانه ای می شود بیشتر است ولی آمار آن به دلالیل گوناگون از جمله گستردگی رسانه ها در سال های اخیر به طور چشمگیری کاهش یافته است. نیاز به برنامه ریزی داریم. یکی از ابعاد این برنامه ریزی این است که معلمان تحت آموزش های لازم قبل از خدمت و در حین خدمت قرار گیرند .باید گزینش های انگیزشی و روحی روانی هم در دستور کار آموزش و پرورش قرار گیرد. »