به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا؛ کهن‌ترین سند تاریخی مرتبط با سینمای ایران که بیش از یکصد سال قدمت دارد با همکاری کاخ گلستان، عصر روز چهارشنبه 19 اردیبهشت‌ماه 1397 همزمان با روز اسناد ملی و میراث مکتوب در تالار آبی موزه سینما برگزار شد. در این سند که به دوران مظفرالدین شاه تعلق دارد، ردپای نخستین حضور سینما در ایران در تاریخ ۲۲ بهمن ۱۲۷۸ (۱۱ فوریه ۱۹۰۰) ثبت شده است. «محمدرضا اصلانی» کارگردان سینمای ایران در این آیین گفت: کهن‌ترین سند سینمای ایران و بازشناسی این اسناد تاریخی بیش از پیش برای ما تعهد می‌آورد؛ هم نسبت به تاریخ و هم به سینما.
در ابتدای این مراسم، «سارا خداکرمی» مدیر روابط عمومی موزه سینما در سخنانی درخصوص رونمایی از این سند گفت: موزه سینما به عنوان حافظ گنجینه سینمای ایران یکی از وظایف خود را بازشناسی اسناد و امر تاریخی می‌‌داند تا از خلال آن تصویری روشن از تاریخ و در اینجا تاریخ سینمای ایران ارائه شود. از این رو، به تماشا گذاشتن کهن‌ترین سند مرتبط با سینمای ایران، قدمی مهم در بازشناسی این سند تاریخی است که این امر با مساعدت مجموعه کاخ گلستان به ریاست محترم جناب آقای «دکتر مسعود نصرتی» و همچنین همکاری صمیمانه سرکار خانم «نسرین خلیلی» مسئول مرکز اسناد تاریخی صورت گرفته است.
در ادامه، «علیرضا قاسم خان» مدیرعامل موزه سینما با اشاره به اینکه کهن‌ترین سند حضور سینما در ایران بیش از یکصد سال قدمت دارد، بیان کرد: تمامی تلاش ما در موزه سینمای ایران تدوین تاریخ اجتماعی سینمای ایران و نخستین مرحله این حرکت، گردآوری، بررسی، پژوهش و تسهیل در دسترسی محققان است. از این رو، برگزاری این نمایشگاه و نمایشگاه‌های دیگر و ارائه آثاری که به گونه‌ای مرتبط با تاریخ سینما و در مجموع فرهنگ و هنر ایران زمین است، در این راستا انجام شده است.
سپس «محمدرضا اصلانی»؛ نویسنده، شاعر، کارگردان و از پیشکسوتان عرصه پژوهش در سخنانی اظهار کرد: این سند تاریخی به ما می‌گوید از بسیاری از کشورهای دیگر در سینما، تاریخ جلوتری داریم؛ حتی شاید پنجمین یا ششمین کشوری هستیم که دوربین و سینما داشتیم. این موضوع، دو مسئله را مطرح می‌کند؛ یک اینکه اگر این چنین تاریخ بلند هنگامی در سینما داریم چرا تاکنون در تاریخ سینمای جهان حضور نداشتیم و اسمی از سینمای ایران در آن نیست.
وی با اشاره به جوایز متعددی که سینماگران ایرانی از جشنواره‌های خارجی مطرح دنیا کسب کرده‌اند، افزود: این جوایز هنوز ما را به تاریخ سینمای جهان نبرده‌است. جوایز و معروفیت با رفتن به تاریخ فرق می‌کند چراکه تاریخ مراحل تعقل هر جریانی است.
این سینماگر گفت: متاسفانه با وجود چنین تاریخ و گذشته‌ای که داریم، آن را به تاریخ تبدیل نکرده‌اند. یک به این دلیل که آن تحولی که باید در سینما ایجاد می‌کردند، اتفاق نیفتاده و دیگر اینکه منتقدان ما که می‌توانستند با آثار برجسته، نحوه تعقل را از جهان ایرانی به جهان دیگری انتقال دهند، کم کاری کردند.
اصلانی در پایان با اشاره به کهن‌ترین سند سینمای ایران، ابراز کرد: این شکل از تاریخ و بازشناسی اسناد تاریخی سینما بیش از پیش برای ما تعهد می‌آورد؛ هم نسبت به تاریخ و هم به سینما. وقتی ما چنین تاریخی داریم باید احترام و کارکرد بیشتری نسبت به سینما داشته باشیم و من این شکل از تعهد را از همه تقاضا دارم.
سپس محمد تهامی نژاد (پژوهشگر سینما)، محمدرضا اصلانی (سینماگر)، علیرضا قاسم خان (مدیرعامل موزه سینما)، مسعود نصرتی (مدیر کاخ گلستان) و سید احمد محیط طباطبایی رئیس ایکوم (کمیته ملی موزه‌ها) ایران از کهن‌ترین سند حضور سینما در ایران رونمایی کردند.
در پایان این آئین، کتابچه‌ای که ویژه کهن‌ترین سند مرتبط با سینمای ایران طراحی شده بود، در اختیار میهمانان قرار گرفت. در این کتابچه تحقیقات و نظریه زنده‌یاد «دکتر شهریار عدل» پیرامون این سند تاریخی ارائه شده است.
لادن طاهری (مدیرکل فیلمخانه ملی ایران) و فیروزه سپیدنامه (رئیس موزه ایران باستان) از جمله افراد حاضر در این آیین بودند.