به گزارش برنا از اراک، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری استان مرکزی افزود: در راستای حفاظت از میراث ناملموس که ریشه در فرهنگ و رسوم برجا مانده از نیاکانمان دارد عناصر فرهنگی، آیینی و رسومی استوار هستند که بیش از هر چیز از درون، نیت وعمق فرهنگ یک قوم و ملیت خبر می دهند و آشنایی با آنها می تواند شناخت بسیار خوب و مطلوبی از غنای تاریخ و زادبوم استان به همگان دهد. ثبت ملی میراث ناملموس می تواند موجب آشنایی بیشتر، ماندگاری و معرفی هرچه بهتر فرهنگ استان شود.
سید محمد حسینی افزود: از این رو در اداره کل تلاش داریم تا حد توان این آثار را حفظ کنیم به همین جهت پرونده های 9 اثر مذکور جمع آوری و به سازمان مرکزی ارسال شد. خوشبختانه پس از انجام مراحل فنی و کارشناسی، طی نامه ای از سمت ریاست سازمان به استاندار مرکزی، مراتب ثبت 9 اثر با عنوان « مراسم علم بندان نیم ور» به‌شماره 1491، «مهارت سنتی تهیه و پخت کاچی سنتی نیم ور» به‌شماره 1492، «مهارت سنتی تهیه و پخت بستق (باسلق)» به‌شماره 1493 و «مهارت پخت آش اسفندی و فرهنگ آن»به شماره 1494 ، «مراسم منجوق سالماق در منطقه بزچلو» به شماره 1495، «داستان گورجو و بالا ممد در ساز عاشیق های منطقه بزچلو» به شماره 1496، «مهارت سنتی بافت قالی بند ریحان خمین» به شماره 1497، «سبک سینه زنی روستای گیلی اراک» به شماره 1498 و «مراسم علم گردانی انجدان» به شماره 1024 به وی ابلاغ شد.
وی در ادامه گفت: داستان گورجو و بالا ممد یکی از داستان‌های فولکلوریک منطقه فرهنگی بزچلو است که قرن‌ها سینه به سینه به نسل‌های بعد انتقال یافته است. این داستان همچنین در قالب نظم و نثر توسط خوانندگان فولک ترک زبان منطقه یا عاشیق‌ها روایت می‌شود.
حسینی با اشاره به اینکه مراسم علم گردانی انجدان که ریشه در فرهنگ آن منطقه دارد افزود: روز سوم محرم با مراسم علم شوران و علم کشان درسه محله پایین، دیلم آباد و محله بالا شروع می شود پس از اینکه علم ها را تزیین کردند، هرکدام در محله های خود عزاداری می کنند که قدیمی ترین آن مربوط به دوره زندیه است و توسط کاشانی ها ساخته شده و به حسینیه بالا انجدان هدیه داده شده است. در این مراسم در روزهای 9 و10 محرم، علم های محله ها براساس قراردادهای قبلی بین محله ها جابجا می شود.
مدیرکل اظهار داشت: قالی بند ریحان در روستای بند ریحان بالا و پایین شهرستان خمین بافته می شود. این قالی با گره فارسی بافته واز ویژگی های آن می توان به عدم استفاده از نقشه و ذهنی بودن بافت و استفاده از نقوش خاص که برگرفته از طبیعت است اشاره کرد.
حسینی افزود: در دلیجان روز سوم و چهارم اسفند قبل از فرا رسیدن فصل بهار، اهالی آشی به نام آش اسفندی که منسوب به آش دارمذ و آیین های پیش از اسلام است طبخ می کنند. مواد غذایی استفاده شده در این آش 24 عنوان است.
او با تاکید به اینکه این آثار باید حفظ شوند گفت: روستای گیلی شهرستان خمین در سینه زنی و عزاداری سبکی متفاوت از استان مرکزی دارد که شامل حرکت دست و پاست که به صورت دایره ای شکل جمع می شوند و با حرکت و نوحه های سه ضرب و حرکت پاها به صورت مورب جابه جا می شوند.
مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی در پایان گفت: منجوق سالماق مراسمی است عمدتا زنانه که در واقع نوعی فال‌گیری با شعر محسوب می‌شود. این مراسم با تفاوت‌های جزئی در تمامی روستا‌ها و شهر‌های شهرستان کمیجان برگزار می‌شود. روش اجرای این مراسم به ین شکل است که در شب عید قربان، زنان در خانه یک داوطلب که با غذای گرم تهیه شده با گوشت قربانی از آنها پذیرایی می‌کند، جمع می‌شوند و هر فرد یک منجوق یا جسمی در اندازه‌های منجوق (یا دکمه) انتخاب می‌کند و این منجوق‌ها به داخل ظرفی سفالی که محتوی آب است انداخته می‌شوند و روی آن را با پارچه‌ای می‌پوشانند و تا روز آینده همه به خانه‌های خود رفته و برای نیات خود دعا می‌کنند. در روز بعد، فردی با تجربه که تعداد زیادی دوبیتی فولکلوریک ترکی موسوم به ابیاتی می‌داند شروع به خواندن یک دو بیتی می‌کند و دختری خردسال دست در داخل ظرف سفالی نموده و یک منجوق را خارج می‌کندو بدلیل مشخص بودن شکل هر مونجوق تنها برای صاحب آن، بدون اینکه دیگران بدانند منظور کیست هر ابیاتی که خوانده می‌شود به مصابه فال شخص در نظر گرفته می‌شود و فرد با توجه به نیتی که در دل داشته، تفسیر شعر خوانده شده را با آرزوی خود مطابقت می‌دهد.