به گزارش گروه خبر خبرگزاری برنا، در ابتدای این نشست، «علیرضا معزی»، دبیر شورای عالی اطلاع رسانی دولت، با اشاره به ضرورت پرداختن به مساله رسانه در کشور گفت: در کشورهای توسعه یافته، دولتها دارای نظام ارتباطی سامان یافته ای هستند که رابطه خود با مردم را بر اساس اهداف، ضروریات، مقتضیات و هنجارها، شکل می دهند و نحوه ارتباط با احزاب، گروه ها و مردم مشخص می شود. سامان رسانه ای دولت برای ارتباط با مردم، با این اقتضائات تعریف می شود. آنجایی که دچار ضعف هستیم اینجاست که ما در ایران فاقد یک نظام ارتباطی تعریف شده بین دولت و مردم هستیم.
معزی با تاکید بر اینکه در بحث خود ۸ سال دفاع مقدس را استثنا می کند گفت: در دوره جنگ، اقتضائات خاصی حاکم بود که باید در جایگاه خود بررسی شود. لذا این دوره را که کنار بگذاریم به شکل عینی، تصویری داریم که نشان می دهد ۴ دوره در کشور به وجود آمد که ۴ شکل از ارتباط دولت و ملت را شکل داد.
دبیر شورای اطلاع رسانی دولت گفت: در یک سامان ارتباطی، به صورت عینی و تجربی می توان دو شکل ارتباطی را دید. یکی مربوط به دولت به صورت رسمی است که باید دنبال شود. یکی مبحث اطلاع رسانی و اطلاعات به مثابه خدمات دولت به مردم است. مدیریت افکار عمومی برای برندسازی دولت در این قالب می گنجد. آنجایی که کنش سیاسی دولت با محوریت رسانه است یا بحث عملیات روانی، چیزی نیست که دولت به شکل رسمی به دنبال اجرای آن است. وقتی صحبت از فعالیت رسانه ای دولت می شود، اینها با همدیگر خلط و آمیخته می شود. آنوقت دولت را با این فضا می خواهیم قضاوت کنیم. در هر دوره ای هم افراط و تفریط هایی صورت گرفته است.
معزی افزود: در دوره دولت سازندگی که تکنوکراتها روی کار آمدند، شکل کاملی از یک نوع اطلاع رسانی رسمی داشتیم. دو خبرگزاری عمدتا دولتی بودند و تعداد محدودی هم روزنامه داشتیم. با این همه رئیس دولت وقت احساس کرد همین میزان، توانایی اطلاع رسانی خدمات کارگزاران را ندارد، لذا در همان زمان شاهد تحولی در فرم و شکل روزنامه بودیم و این دولت دو روزنامه رنگی را تاسیس کرد که تحولی محسوب می شد.
دبیر شورای اطلاع رسانی دولت در تشریح کارکرد روزنامه های جدید می گوید: روزنامه ایران و همشهری قرار می شود خدمات دولت را بازنمایی کنند. این دو روزنامه گفتمان سازندگی، عمرانی و اقتصادی دولت را رصد و منتشر می کنند. اینها به سمتی می روند که به ضد خود تبدیل می شوند و مانع برای توسعه سیاسی و آزادی های مدنی و سیاسی می شود. افراط در شکل اطلاع رسانی نادیده گرفتن مردم و نخبگان به اندازه ای است که وقتی دولت بعدی سر کار می آید، مسئله عوض می شود.
او در ادامه گفت: دو کارویژه دولت که کنش سیاسی با محوریت رسانه و عملیات روانی به صورت غیررسمی است، اصل قرار داده می شود و ناگهان در یک دوره زمانی، روزنامه های رنگی متعددی منتشر می شود. توسعه بی حسابی را دیدیم که تمام صاحبان این روزنامه ها، کنشگران سیاسی بودند و روزنامه را به مثابه حزب سیاسی، منتشر می کردند و خوانندگان به مثابه اعضای آن حزب بودند. افراط در عملیات روانی و کنشگری سیاسی به جایی رسید که اطلاعرسانی رسمی دولتی صورت نمی گرفت و احساس نادیده گرفته شدن در دولت به وجود آمد. این احساس به گونه می شود که وقتی دولت بعدی رای می آورد، ما به دنبال ضعف خود می رویم.
اشکال کار کجاست؟
معزی با بیان خاطره ای از استاد محسنیان راد، به بحث اشکالات کار خبری در کشور پرداخت و گفت: در سال ۷۳ قرار بود در نشستی اشکالات خبری تلویزیون را بیان کنند. آقای محسنیان راد در آن نشست می گفت عنصر و ارزش خبری شخص هنوز مسلط بر نظام خبری ما است. ایشان گفت در دوره دانشجویی وقتی برای افتتاح سد دز رفتیم، خبر درباره سخنان شاه در این افتتاحیه بود. هیچ چیزی درباره مختصات سد نبود. در ساخت سد، ۴ کارشناس خارجی در حادثه ای از بین رفته بودند و کسی درباره خبر افتتاحیه این را عنوان نکرده بود. ما هنوز در خبرهای روابط عمومی ها، درباره شخص اول سازمان حرف می زنیم. سامان رسانه ای تعریف نشده، روابط عمومی های ما به شکل سنتی در مترقی ترین دوره ارتباطی دارند کار می کنند.
وی افزود: ما ردیف بودجه ای به عنوان تبلیغات و ارتباطات در بودجه نداریم. بودجه روابط عمومی ها جزء بودجه جاری است. مختصات نیروی انسانی تخصصی در همه سازمانها نوشته می شوند ولی نیروی روابط عمومی جایی نوشته نمی شود چون فکر می کنند عمومی است و تخصصی نیست. این ایرادات به ما هم وارد است. برون سپاری ها در هیچ دولتی پا نگرفته است. اینها جزء سامان رسانه ای دولتهاست. ما باید شکل دهیم. اگر دولتی از زاویه دید سیاسی مورد هجمه قرار می گیرد مدافع سیاسی دولت کیست؟ قطعا روابط عمومی مدافع سیاسی یک دستگاه اجرایی نیست. وقتی قرار است وزیر استیضاح شود، کنش سیاسی نباید توسط روابط عمومی شکل بگیرد بلکه باید حزبی که این وزیر را معرفی کرده، کنشگری سیاسی کند. انتظارات را که منطقی کنیم، متوجه می شویم وظایف سامان رسانه ای دولت و نظام ارتباطی دولت چیست. در واقع وظایف سیاسی و اطلاع رسانی با هم خلط شده است. برخی از تیم اطلاع رسانی دولت توقع کار سیاسی دارند حال آنکه قرار نیست تیم اطلاع رسانی دولت وظیفه حزب سیاسی را انجام دهد. اینجاست که من در دبیرخانه شورای اطلاع رسانی دولت نباید پاسخگوی هجمه های سیاسی به دولت باشم، بلکه باید دنبال برند سازی برای دولت باشم .
وقتی حزب نیست، روابط عمومی تضعیف می شود
او در پاسخ به سئوالی در خصوص دفاع روابط عمومی ها در مقام احزاب گفت: وقتی حزب نیست، روابط عمومی مجبور می شود به عنوان ارگان حزب عمل کند و قطعا غلط عمل می کند چون جزء کارویژه هایش نیست. برای همین دچار اختلال ارتباطی می شویم. روابط عمومی باید پاسخگوی نیازهای مردم و مراجعان سازمانش باشد ولی وارد پاسخگویی های سیاسی می شود و در نهایت به کارویژه های خود نمی رسد.
معزی در پاسخ به سئوالی درباره سرنوشت نظام رسانه ای دولت گفت: این ماجرا، قصه پرآب چشمی دارد. واقعیت این است که این دولت اصرار بر تصویب داشت تا حوزه رسانه ای سامان یابد ولی از دوستان رسانه ای، آسیب خورد.