یادداشت ، محرم براتی : طبق آنچه به صورت غیر رسمی از برآیند نخستین نشست منتشرشده نشان می‌دهد بیشتر پیشنهادات حضار برای انتخاب این روز حول محور شهید راه عدالت‌خواهی؛ افتخار ایران زمین؛ امیرکبیر می‌چرخد.
از آنجاکه حوزه فرهنگ همه‌گیر و عرصه جدلی است. انتقاد‌ها می‌تواند بالندگی را باردار باشد. با احترام تام و تمام به تمامی حاضرین از جمله آقای مرتضی سورانه ریاست کمیسیون فرهنگی به دلیل اینکه در این جلسه حضور نداشتم بر خود دیدم به عنوان عضو کوچکی از جامعه بزرگ فرهنگی اراک ضمن نقدی بر این انتخاب نهایی نشده پیشنهادم را اعلام کنم.
در بزرگی و عظمت نام امیرکبیر شکی نیست. یگانه صدرِ محترم؛ مَهین امیرِ مُحتشم/ اتابک شَه عَجم؛ امینِ شهریارها/ خجسته باد حال تو؛ هزار قرن سال تو/ به هر دل از خیال تو؛ شکفته نوبهارها... (قاآنی) هرچند امیرکبیر بنا بر اخلاق و سیره نیکو؛ از تملق بیزار و از دریافت القاب و عنوان گریزان بود.
به دلایل زیادی انتخاب یکی از اتفاق‌های منسوب به امیرکبیر نمی‌تواند گزینه‌ای درخور و دلیلی فراگیر برای انتخاب «روز اراک» باشد!
اگر امیرکبیر به جای هزاوه در میرجاوه یا جاسک به دنیا آمده بود تغییری در زیست شهری اراک ایجاد می‌شد؟!
اگر امیرکبیر زاده روستایی در نزدیکی اراک نبود امروزه جغرافیای شهری به نام کلانشهر اراک در تقسیمات کشوری نداشتیم؟! و سوالات بسیاری از این دست که تکرار آن به «چرایی وجود» و فلسفه «قدیم و حادث» کشانده می‌شود.
پیشنهاد میکنم برای انتخاب روز اراک؛ به سال 1356 و جلسه مهم و موثر طرح تقسیمات کشوری استناد کنیم.
هرچند روزش را نتواستم پیدا کنم ولی با یک مراجعه ساده به بایگانی وزارت کشور حتا ساعت و دقیقه تولد دوباره و بالغ شدن شهر به عنوان مرکز استان را می‌توان پیدا کرد.
چرا روزی که اراک به عنوان مرکز استان انتخاب شده است در بین دیگر گزینه‌های طرح شده شایستگی بیشتری برای ثبت در تاریخ شهری و تقویم روزشمار اراکی‌ها دارد؟
اگر آن روز به هر دلیل و منطق به جای اراک؛ ساوه؛ تفرش یا مثلا خمین به عنوان مرکز استان انتخاب می‌شدند امروز برگزاری نشست فرهنگی به این عنوان موضوعیت داشت؟! نداشت چون کلانشهر اراک با این وسعت و جمعیت وجود خارجی نداشت.
دیگر دلیل بارز و باعث در لیاقت انتخاب روز مشخص شدن اراک به عنوان مرکز استان برای عنوان «روز اراک» به احترام به نام‌ها برمی‌گردد. امیرکبیر بیشتر از آنکه متعلق به اراکی‌ها باشد به تاریخ ایران تعلق دارد ولی نام اراک در همین حوزه جغرافیای و بر اساس اصل مجاورت صرفا برای اراکی‌ها با هر سلیقه و نظری با اهمیت است. برای احترام به نام اراک؛ احترام به روزی که زمینه‌ساز توسعه شهر و تبدیل آن به کلانشهر شد می توان این روز را به عنوان «روز اراک» پاس داشت.
پیشنهاد دوم: «روزاراک» می‌تواند یکی از روزهای هفته فرهنگی اراک باشد که یکی از شیش روز دیگر آن به نمایندگی از تمامی مفاخر اراک به نام «کبیرترین امیر» ایران مزین شود. یک روزش به عنوان «خوشه‌چین» به نمایندگی از کشاورزان و برداشت محصول ثبت گردد. روز دیگرش به نام «بازار» به نمایندگی از بافت تاریخی و گردشگری. یک‌روز ار آن هفته به عنوان «تالاب میقان» به نمایندگی از محیط زیست اختصاص یابد. روزی به عنوان «همشهری» به نمایندگی از شهروند مشارکت‌جو باشد. روزی به عنوان «لجور یا... » به عنوان نمایندگی از صنعتنامگذاری شود و روز اصلی به عنوان «روز اراک» به مناسبت انتخاب شهر به عنوان مرکز استان که هر کدام از این روزها بنا بر شاخصه منطقه‌ای در یکی از مناطق یا روستا‌های از شهرستان متنوع و گسترده اراک برگزار کرد.
مناسبت‌های دیگری هم مانند سالروز تغییر نام شهر از «سلطان آباد» به «اراک» هم می‌تواند گزینه‌ای مورد بحث برای انتخاب روز اراک باشد. اتفاقات پیش از آن اما به دلیل ساده که هنوز نامی به عنوان اراک وجود نداشته خود به خود کنار می‌روند.