به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری برنا، روز گذشته خبر قتل سوزاندن پسری توسط پدرش در منطقه نازی آباد تهران منتشر شد . این پسر در اثر شدت سوختگی جان باخت .
در ماه های اخیر بارها اخباری مبنی بر قتل فرزندان توسط پدران عصبانی شنیده یا خوانده ایم، پدرانی که در بسیاری موارد اختلافات خانوادگی و یا به صورت مشخص اختلاف با همسر را دلیل ارتکاب قتل یا ضرب و شتم شدیدفرزندانشان بیان کرده اند ، اینکه علت بروز و ظهور چنین رفتارهای خشونت باری در محیط امن خانواده چیست و چرا در امسال و ماه های اخیر شاهد افزایش قتل فرزندان از سوی پدرانشان در نقاط مختلف کشور بوده ایم موضوعی است که نیاز به دقت و تحلیل درست دارد
باقر شاملو -جرم شناس و استاد دانشگاه حقوق دانشگاه شهید بهشتی - درباره فرزند کشی توسط پدران در زمان اختلافات خانوادگی با بیان اینکه باید نگاهی کلان تر به جامعه و رفتارها مردم داشته باشیم به خبرنگار برنا گفت: در حال حاضر خشونت در جامعه و رفتارها خشن و حذف کننده در جامعه بسیار رایج شده است و آمارها در این زمینه بسیار نگران کننده و نشانگر نهادینه شدن چنین رفتارهایی در جامعه است.
وی با اشاره به اینکه بخشی از این رفتارها طبیعتا در خانواده هم ظاهر می شود، ادامه داد: رفتار فرزند کشی در خانواده جلوه ای از رفتارهایی است که در جامعه وجود دارد و برای آسیب شناسی آن نمی توانیم به صورت جزیره ای و خارج از سیاست ها و رفتارهای عمومی جامعه تحلیل کنیم بلکه ضروری است رفتارها و جرایم خشن را در سطح جامعه آسیب شناسی کنیم.
این جرم شناس با تاکید براینکه یکی از دلایل بروز چنین رفتارهایی آن است که عصبانتی و تند خویی درحال نهادینه شدن در فرهنگ جامعه است، اظهار کرد: بخشی از این موضوع مربوط به آموزش و بخشی مرتبط با وضعیت روحی و روانی مردم است.
شاملو تصریح کرد: وقتی انسان در بن بست قرار گرفته و قادر به حل مساله نیست، رفتارهای خشونت بار از خود نشان می دهد که گاهی این نوع رفتار به قلمرو مقدس خانواده نیز کشیده می شود و ممکن است به حدی برسد که عصبانیت و عدم توانایی برای کنترل رفتار فرد باعث آسیب زدن به عزیزترین فرد زندگی انسان یعنی فرزند او شود.
توانایی حل مساله نداریم
وی در توضیح این مطلب افزود: می توان گفت از آنجایی که این افراد توانایی حل مساله نداشته و امیدی نیز به حل مساله از طریق گفت وگو ندارند، دست به رفتارهای خشن و حذف کننده می زنند و با منتقل کردن مشکلات شان به همسر و فرزند فکر می کنند با حذف این افراد مشکلاتشان حل می شود، در بسیاری مواقع نیز این افراد کنترل و مدیریت رفتار را بلد نیستند.
این استاد دانشگاه با تاکید براینکه در جامعه ما اکثریت افراد مدیریت رفتار در موقعیت های بحرانی را بلد نیستند، تصریح کرد: این موضوع به نظام آموزشی ما باز می گردد، به این معنا که در مدارس و دانشگاه ها حجمی از داده های علمی تئوریک به افراد عرصه می شود اما هنر رفتار مسالمت آمیز و تمرین برای حل مسائل مشکل زندگی را آموزش نمی دهند.
این وکیل دادگستری خاطرنشان کرد: مجازات افرادی که نسبت به کودکان مرتکب جرم می شوند راه حلی موقت است و برای افرادی مناسب است که با انتخاب رفتارهای مجرمانه را انجام می دهند اما برای افرادی که دچار اختلال رفتاری هستند یا در شرایط بسیار اضطراب آمیزی قرار دارند تهدید به مجازات یا مجازات کردن راه گشا نیست.
شاملو با تاکید براینکه مجازات مربوط به بعد از انجام عمل مجرمانه است، عنوان کرد: اما بیشتر افرادی که مرتکب عمل مجرمانه می شوند اصلا توجهی ندارند به اینکه چه مجازاتی در آینده آنها را تهدید می کند، لذا ریشه این رفتارهای نابه هنجار باز می گردد به عوامل مختلف اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی که بخشی نیز جامعه ما مسئول است، وقتی یک کودک هیچگونه پشتوانه اجتماعی ندارد.
وی با بیان اینکه نباید پشتوانه اجتماعی را به مجازات مرتکب جرم محدود کرد، گفت: پشتوانه اجتماعی آن است که نظام اجتماعی از کودکی که والدینش هیچ منبع درآمدی ندارد حمایت کند چنانکه در بسیار کشورها هزینه ای را برای کمک به چنین کودکانی اختصاص می دهند تا این کودکان آشفتگی ناشی از درماندگی والدین را تحمل نکنند و از این رهگذر والدین آنها نیز از کمک اجتماعی برخوردار شوند، این درحالی است که در جامعه ما چنین حمایت های اجتماعی و فرهنگی از سوی نهادهای اجتماعی وجود ندارد.
این حقوقدان با تاکید بر تاثیر اندک مجازات بر بازدارندگی، خاطرنشان کرد: این در حالیست که در اکثر مواقع فرد متوجه رفتاری که انجام می دهد نیست، فردی که وضعیت معیشتی و اقتصادی نا بسامان دارد یا دچار اعتیاد است متوجه رفتار خود نیست و با گریه فرزند رفتاری بد از خود نشان می دهد.
وی با بیان اینکه در کشور ما خانواده نهادی مقدس است و معتقدیم که باید این نهاد تشکیل و تقویت شود، اضافه کرد: ما در راه تقویت نهاد خانواده سرمایه گذاری اجتماعی انجام نداده ایم و باید نسبت به این سرمایه گذاری اقدام کنیم.
شاملو با طرح این سوال که چه اتفاقی می افتد که یک پدر عادی که حاضر است جان خود را فدای فرزند کند ناگهان او را از بین می برد، تصریح کرد: در چنین شرایط باید به این نکته توجه کرد که قطعا وضعیت خاصی بر او عارض شده است که چنین رفتار خشنی از او سر زده است و ما باید زمینه بروز این رفتارها را از بین ببریم.
وی با تاکید دوباره بر بی تاثیر بودن مجازات بر بازدارندگی از خشونت، خاطرنشان کرد: نباید افراد به دلیل ترس از مجازات از انجام رفتارهای نابه هنجار و خشن پرهیز کنند بلکه باید دلیل آن آگاهی، دانش، الزامات اخلاقی، شرعی و قانونی باید از این نوع رفتارها بپرهیزند.
این استاد دانشگاه ادامه داد: ما باید نهادهایی اجتماعی داشته باشیم تا بتوانند فوری کودکان در معرض آسیب را رصد کرده و تحت حمایت های خاصی قرار دهند، و حسب مورد از چنین خانواده های پرآسیبی آنها را دور کنند و اینکه تنها تکیه می کنیم تنها به مجازات، راهگشا نیست، بلکه باید بستر ها و زمینه ها را از بین ببریم، اعدام قاچاقچیان چقدر در کاهش جرم موثر بود و ما ناچار شدیم امروز این مجازات را کاهش دهیم .
وی در پایان عنوان کرد: زمانی که فرد در شرایط خاص روحی و روانی و رفتاری قرار می گیرد که مرتکب جرائم خشونت بار می شود در بسیاری مواقع متوجه جرم ارتکابی نیست و در بسیاری مواقع ناخودآگاه بوده و در شرایطی مرتکب جرم می شود که کنترلی بر رفتار خود ندارد، به بیان دیگر بر اینکه در حال کشتن فرد دیگری علم دارد اما کنترلی بر رفتار خود ندارد زیرا تربیت نشده که چگونه رفتار خود را کنترل کند.