خبرگزاری برنالرستان- گروه سیاسی : دکتر محسن عبدالهی دکترای علوم سیاسی و مدیر گروه علوم سیاسی و کارشناس ارشد حقوق و تجارت الکترونیک و عضو هیأت علمی دانشگاه لرستان در پاسخ به این پرسش که برداشت شما از حقوق و حقوق بشر چیست ؟ پاسخ داد: انسان یک موجود اجتماعی است و بسیاری از ابعاد وجودی انسان وقتی معنا پیدا می کند که آن را درجامعه تصور کنیم. انسان موجود تک ساحتی نیست موجودی پیچیده است که از ابعاد و گرایش های مختلفی برخوردار است و این مسأله در مکتب اسلام هم بیان شده است .
او می گوید: مکتب اسلام ، مکتب جامع و کاملی است که سعی می کند به همه ی آن ابعاد و جنبه های انسان توجه داشته باشد و بهترین پاسخ ها را ارائه دهد. حقوق هم طبیعتاً مجموعه قواعد و مقرراتی است که ناظر بر انسان در جامعه و در راستای تحقق نظم و امنیت است که حقوق بشر هم یکی از انواع حقوق محسوب می شود. البته حقوق بشر با تعابیر و مصادیق مختلفی در جوامع مختلف رو به رو شده است.
این استاد دانشگاه تاکید می کند: می توانیم بگوییم همانطوری که انسان ها متعدد و متنوع اند و مکاتب فکری هم تنوع و گوناگونی دارند به همان نسبت هم تعاریف و برداشت از حقوق بشر متنوع می شود به خصوص اینکه در دوره ی حاضر این مفهوم حقوق بشر متأسفانه یک رنگ و بوی سیاسی پیدا کرده است یعنی در برخی از جوامع حقوق بشر با معیار های مادی صرف گره می خورد و همین مسأله سبب می شود که حقوق بشر از قالب دقیق خودش که ناظر بر تمامی ابعاد و وجوه زندگی انسان است به مسائل مادی منحصر شود ؛به همین علت است که در نظام های لیبرال و نئولیبرال که همه چیز براساس معیارهای مادی است حقوق بشر هم متأسفانه به مسائل مادی محدود می شود و صد البته بدتر اینکه آن جوامع می خواهند معیارهای غلط و یا نه چندان درست خودشان را بر جوامع دیگر تحمیل نمایند.
این دکترای علوم سیاسی بیان می کند: نفس این تحمیل کردن با مفهوم اصیل حقوق بشر تعارض دارد و این تعارض ذاتی را در درون نظام ها به خوبی مشاهده می کنیم.
دکتر محسن عبدالهی درپاسخ به این پرسش که آیا در جامعه امروزی ما مفهوم حقوق بشر به شکل واقعی خودش ارائه می شود و آیا افراد از حقوق واقعی خود در جامعه برخوردار هستند؟،اظهار می کند: طبیعی است که همه ی مکاتب و نظام های حقوقی مدعی هستند که به بهترین وجه ممکن به مسائل حقوقی توجه دارند و حقوق بشر را به نحو احسن رعایت می کنند دست کم در تئوری اینطور است.
عضو هیئت علمی دانشگاه لرستان ادامه می دهد : در نظریه های اسلامی هم همچنان که گفتیم مکتب اسلام شالوده هایی دارد که ملاحظات حقوق بشری را دنبال می کند . نظام حقوقی ایران هم با اقتباس از مکتب اسلام و نیز نظام های حقوقی پیشرفته جهان به نحو کارآمدی متوجه ملاحظات حقوقی هست ولی اینکه در عمل ما به این سمت هم حرکت می کنیم یا خیر خود مستلزم توجهات متعددیست . عنایت داشته باشیم که حق هم دادنی است و هم گرفتنی، لذا هر چقدر هم که یک مکتب و یا نظام حقوقی چارچوب های بسیار مناسبی برای حق و تکلیف در ابعاد مختلف داشته باشد اما این مسأله به تنهایی کفایت نمی کند . در درجه اول دولت ها باید از قابلیت عملیاتی بالایی برخوردار باشند تا بتوانند با سیاست گذاری ، قانون گذاری و یا اصلاح مناسب قوانین و صرف هزینه های متعدد ، زمینه ی تحقق حقوق انسانی را فراهم آورند و سپس اینکه افراد جامعه هم در سایه یک فرهنگ متعالی و رشد یافته برای احقاق حقوق حقه ی خود و البته رعایت حقوق حقی دیگران و احترام به حریم آزادی ، امنیت و رفاه سایرین اهتمام نمایند .
مدیر گروه علوم سیاسی دانشگاه لرستان یادآورمی شود: در یک جمع بندی نهایی می توان گفت نگاه تعاملی و همه جانبه نگر به مقوله حق و تکلیف در جامعه و یک رابطه صحیح بین حکومت و مردم می تواند سرآغاز مناسبی برای این فرآیند یعنی تحقق حقوق شهروندی منطبق بر ارزش ها ، اصول و معیار های راستین جامعه باشد .
گفت وگو : عاطفه صادقی دانش آموخته کارشناسی ارشد فلسفه و دانشجو کارشناسی علوم سیاسی –خبرگزاری برنا