به گزارش خبرگزاری برنا از اصفهان، بعد از حدود نیمساعت رانندگی و عبور از پیچ و خم‌های کوچه‌های تاریک خیابان آتشگاه به باغی متروکه می‌رسیم باغی در کوچه‌ای تاریک که علی رغم اینکه کمتر کسی جرات می‌کرد پا به آنجا بگذارد اما شلوغ بود فضایی پر از میز و صندلی، کم نور و پر از دود که با سرفه‌هایمان پشت سرهممان معلوم شد از مشتریانش نیستیم.
از فضای ساختمان داخل باغ مشخص بود که در این مکان دورهمی‌های مختلط هم برگزار می‌شود روی سقف چندین تارعنکبوت به چشم میخورد که نشان می‌داد برای مشتریان این چایخانه، ظاهر تمیز فضایی که برای دور همنشینی به آنجا می‌آیند مهم نیست.
اکبر آقا چایخانه دار این مجموعه می‌گوید که نمیتوانسته از در آمد 10 میلیون تومانی قلیان در ماه بگذرد و بعد از تعطیلی چایخانه ها مجبور شده به اینجا کوچ و غیرقانونی قلیان به مردم عرضه کند حالا هم حوصله دردسر ندارد و بدون نظارت بازرسین بهتر می‌تواند کسب درآمد کند.
چند سال پیش برای نخستین بار طرح تعطیلی چایخانه‌ها در کشور توسط مسئولان بهداشتی، انتظامی و قضایی مطرح شد طرحی که 5 سال برای به ثمر رسیدن، زمان برد. چراغ چایخانه‌های استان اصفهان در سال 95 خاموش شد و علی رغم گفته معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان که نیروی انتظامی و بهداشت و اماکن ۱۲ سال سفت و سخت پای این کار ایستادند تا همه چایخانه ها برچیده شود، به صفر برسد و موجب ۷۰ درصد تغییر شغل چایخانه‌داران در اصفهان شود اما بعد از دوسال فعالیت زیرزمینی این چایخانه‌ها اوایل امسال دوباره کرکره چایخانه‌ها بالا رفت.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی دانشگاه اصفهان دخانیات را عامل 27 درصد کل مرگ و میر می‌داند و می‌گوید: یک وعده قلیان برابر 70 نخ سیگار است که مداخله‌های بی‌جا و ورود افراد غیرمسئول به بهانه جلوگیری از زیرزمینی شدن این مسئله زحمات چندین ساله را هدر می‌دهد، اگر زیرزمینی شدن قلیانخانهها برای این افراد مطرح است، چرا روزمینی‌ها که باید کم باشد روز به روز زیاد می‌شود؟ 61 مرکز در اصفهان پروانه کسب گرفته‌اند که البته ما مجوز نداده‌ایم و هیچ‌کدام از این قلیانخانهها مجوز بهداشتی ندارند و بیش از 100 چایخانه در سطح شهر اضافه شده است.
ایجاد مراکز زیرزمینی با بستن قلیانخانه ها
یک جامعه شناس با بیان اینکه دو نگاه برای رفع مشکل قهوه‌خانه‌ها و چایخانه‌ها وجود دارد، اظهار می‌کند: نگاه اول می‌گوید با بسته شدن این مراکز تا حدودی مشکل حل می شود و به همین دلیل به همین دیدگاه بسنده می‌کند نگاه دوم کاملا متفاوت با نظریه اول و معتقد است با بستن و مقابله با آن‌ها نه تنها به نتیجه نمی‌رسیم بلکه این مشکل در قالب‌های دیگر خودش را نشان می‌دهد و باید با فرهنگسازی میل به مصرف را کاهش دهیم.
محمد صادق سجادزاده ادامه می‌دهد: گزینش بین این دونگاه سخت است به همین دلیل باید پنجره سومی تعریف شود و همه بدانند مسائل اجتماعی چند سویه هستند در واقع در این چند سالی که قانونی قلیانخانهها و چایخانه‌ها بسته بود مراکز زیرمینی ایجاد شد که تابلو و شماره ثبت نداشتند اما همه مشتریها می‌دانستند زنگ دوم آیفون را باید بزنند و کد معرف را بدهند تا بتوانند از خدمات آن مکان استفاده کنند.
به گفته این استاد دانشگاه با بسته شدن قلیخانخانه‌ها، مراکز غیر رسمی در شهر زیاد شد که هیچ نظارت و کنترلی هم رویشان نبود در واقع قلیانخانه رسمی محیط جالبی نداشت وقتی غیر رسمی می‌شد اوضاع خرابتر بود یعنی با بستن آن‌ها میل به کاهش اتفاق نیفتاد و این مراکز به حاشیه زاینده‌رود و پارک جنگلی ناژوان هدایت شد.
شهر تشنه تفریحات سالم ارزان قیمت
سجادزاده در ادامه تصریح کرد: کافی است اواسط هفته سری به پارک جنگلی ناژوان بزنید انتهای این پارک دختران و پسران در صندوق عقب ماشین‌ها را باز کردند و قلیان می‌کشند این نشان می‌دهد تنها محل مصرف جابه جا شده و در 10 سال گذشته میل به مصرف دخانیات، قلیان و مواد مخدر بالا رفته است.
وی معتقد است: شاید یکی از دلایل این است که فضاهای تفریحی سالم در شهر ایجاد نشده است اما اصل موضوع این است که تا میل به مصرف وجود دارد صرفا با مقابله کاری از پیش نمی‌بریم. از طرفی هم باید محل قلیانخانهها و چایخانه‌ها نظارت ویژه باشد و در کنار این اتفاق فرهنگسازی برای کاهش میل به مصرف هم صورت گیرد.
این جامعه‌شناس با بیان اینکه شهر تشنه تفریحات سالم ارزان قیمت است، خاطرنشان می‌کند: خطای راهبردی در حوزه آسیب‌های اجتماعی گریبانگیر جامعه شده است اینکه در حوزه حجاب، موادمخدر، سیگار و ... صرفا مواجه سخت و قانونی داشته باشیم در صورتیکه باید با فرهنگسازی کاهش زمینه‌های گرایش مصرف را ایجاد کرد و هیچ زحمت و هزینه‌ای هم ندارد.
سجادزاده می‌گوید: نیاز است در وهله اول میل به مصرف را کاهش یابد بعد با افزایش دانش مردم و زمینه‌سازی برای تفریحات سالم فرهنگسازی‌های لازم صورت گیرد همچنین ضروری است قبح اجتماعی کشیدن قلیان زیاد شود که این مهم زمینه‌ساز کنترل اجتماعی بیشتر است و اینجاست که برخورد قانونی با قلیانخانهها امکان‌پذیر است چون خنثی کننده بسیاری از فرهنگسازی‌ها برای کاهش مصرف همین مراکز هستند.
هیچ اتفاق فرهنگی آموزشی برای نکشیدن قلیان نیفتاده
این جامعه‌شناس می‌گوید: در چند سالی که قلیانخانهها و چایخانه‌های شهر بسته بود هیچ اتفاق فرهنگی آموزشی برای نکشیدن قلیان صورت نگرفت.
سجادزاده با بیان اینکه همیشه برای رفع آسیب‌های اجتماعی سراغ ساده‌ترین راه می‌رویم، ادامه می‌دهد: این اتفاق در مورد بسیاری از اتفاقات اجتماعی جامعه رخ می‌دهد با آن مقابله می‌کنیم و درش را می‌بندیم بعد که میبینیم مراکز زیرزمینی زیاد شد و میل و تقاضا افزایش یافت دوباره مجوز باز شدنش را صادر می‌کنیم تا بتوانیم کنترلش کنیم.