به گزارش خبرگزاری برنا از قم، سیدمرتضی سقائیان‌نژاد صبح امروز در افتتاحیه هشتمین کنفرانس بین المللی توسعه پایدار، عمران و بازآفرینی شهری و دومین کنفرانس تخصصی مهندسی پل که در سالن همایش‌های بین‌المللی شهرداری قم برگزار شد، با اشاره به اهمیت برگزاری این نشست اظهار کرد: در آستانه 40 سالگی انقلاب کم‌کم باید پایه‌های تمدن نوین اسلامی شکل خود را به ما نشان دهد.
وی با اشاره به موضوعاتی که در این نشست مطرح می‌شود تصریح کرد: تمام این مسائل با پایه‌های این تمدنی گره خورده است؛ معماری، شهرسازی، عمران شهری، محیط زیست، بهینه‌سازی مصرف انرژی، مدیریت بحران، اقتصاد شهری و... جزو شاخصه‌هایی است که مولفه‌های مختلف یک تمدن را شکل می‌دهد و اگر به آنها درست پرداخته شود می‌تواند منشا حرکت‌های ما به سوی تمدن نوین اسلامی باشد.
شهردار قم با بیان اینکه این کنفرانس در هشتمین دوره به بلوغ رسیده است اذعان کرد: این کنفرانس از برگزاری نشست‌های کلیشه‌ای باید دور شده و رسوباتی که در این نشست‌ها شکل می‌گیرد رصد شده و نتایج مطلوبی اخذ شود.
وی با تاکید بر اینکه حاضران در این نشست ظرفیت‌های بالایی دارند اظهار کرد: فرهیختگان امور شهری، اساتید دانشگاه و مسوولان استان در این مسائل دخیل هستند و می‌توانند تاثیرگذار باشند.
سقائیان‌نژاد با اشاره به جایگاه قم در کشور گفت: قم حرم اهل‌بیت و جایگاه مرجعیت و علم دینی است؛ حرم حضرت معصومه(س) و مسجد مقدس جمکران به عنوان میعادگاه مهدویت در قم وجود دارد و تبلور حوزه و دانشگاه در قم است؛ قم شهر مدارس دینی و مرکزی برای جویندگان علم است.
وی ادامه داد: بیش از 110 کشور در قم نماینده دارد و بیش از 86 هزار طلبه در این شهر به دنبال کسب علوم دینی هستند. همچنین قم سالیانه میزبانی بیش از 20 میلیون زائر است که همه این مسائل اهمیت این نشست را بیش از پیش نشان می‌دهد.
شهردار قم با اشاره به اهمیت درآمدهای پایدار در یک شهر تصریح کرد: بیش از 70 درصد بودجه‌های شهرداری به فروش عوارض و تراکم وابسته است و 25 ارگان برای یک شهر فرمان می‌دهند پس هیچ‌گونه پایداری در فعالیت‌ها و خدمات نمی‌تواند مطرح باشد.
وی با اشاره به چالش‌های کلیدی مدیریت شهرها اذعان کرد: یکی از چالش‌های مهمی که امروز با آن روبه رو هستیم نگرش نسبت به شهر است که از اهمیت بالایی برخوردار است؛ جهان‌بینی و نگرش ما سبک زندگی را شکل می‌دهد پس باید مورد توجه باشد.
سقائیان‌نژاد هجوم و گسترش شهرنشینی را یکی دیگر از معضل‌ها دانست در صورتی که زیرساخت‌های آنها کافی نیست و افزود: یکی دیگر از مسائل بحث بازآفرینی شهری است که باید مورد توجه باشد.
وی با اشاره به تمدن کهن ایران اسلامی اذعان کرد: تمدن اسلامی پنج قرن در جهان حاکم شد و ساختار اصلی آن بر مبنای مبانی اسلامی و پیامبر اسلام(ص) بوده است؛ بعد از قرن پنجم این تمدن رو به انحطاط کشیده شد و مجددا در قرن 11 و 12 با شکل‌گیری دولت صفویه و مکتب اصفهان کوشش شد برخی از مولفه‌های این تمدن تبیین شود.
شهردار قم افرادی چون میرداماد، شیخ صدوق و میرفندرسکی را پایه‌گذار مکتب اصفهان دانست و افزود: متاسفانه مولفه‌های مربوط به این مکتب بر مبنای اسلام تبیین و تدوین نشد و در قرن 15 رنسانس موجب شد مبانی و سیاست‌های تمدن غرب شکل گرفته و اوج بگیرد و مستحکم شود و ملت‌های اسلامی بیش از 300 سال در خاموشی فرو رفته و همواره نظاره‌گر رشد و بالندگی تمدن غرب بودند و اوج آن در قرن 18 و 19 است.
وی گفت: اتفاقاتی در قرن 18 و 19 افتاد که موجب شد امروز ما به سمتی رویم که گرفتار برخی مسائل شویم. چهار نظریه در قرن 19 شکل گرفت که زیربنای برخی مولفه‌های غرب شد و امروز ما با آنها مواجه هستیم.
سقائیان‌نژاد با اشاره به تئوری‌های داروین، مارکس، لنین، نیچه و... افزود: این افراد مکاتبی چون فردگرایی، لیبرالیسم، سکولاریسم، کنار گذاشتن دین، عدم نیاز به فلسفه، آزادی بی حد و مرز، عقل‌گرایی و انسان محوری، سوسیالیسم، کمونیسم و... را به وجود آوردند و با آنها تمدن و فرهنگ غربی را در ملل مسلمان به وجود آوردند.
وی با تاکید بر اینکه آثار تمدن غرب در شهرهای ما خود را نمایان ساخته است تصریح کرد: انقطاع بین انسان و سابقه گذشته در شهرهای ما کاملا مشهود است؛ معماری سنتی ما درون‌گرا است و معماری غربی برون‌گرا، بسیاری از شاخصه‌های برون‌گرایی و درون‌گرایی در پروژه‌های شهری قابل مشاهده است. زیربنای فرهنگ غرب بر مبنای زور است و کسی فراغت دارد که دارای برتری باشد و اگر ساختارها بر مبنای زور و برتری شکل گرفت آقار آن مشخص خواهد شد.
شهردار قم زیربنای تمدن اسلامی را بر مبنای تزکیه و پاکی دانست و افزود: ساختمان‌های تجاری و... ما نماد ثروت و قدرت هستند در حالی که مسجد ما که نماد معنویت است به فراموشی سپرده شده و آن شاخصه‌ها غلبه می‌کند.
وی با اشاره به ساختار میدان امام اصفهان گفت: مستطیل شکل بودن میدان امام ضابطه‌مند است؛ مسجد امام رو به قبله و مقابل آن بازار قرار گرفته است. مدرسه شیخ بهایی به عنوان محل علم در شرق و کاخ عالی‌قاپو به عنوان مرکز حکومت در غرب است که هرکدام از آنها معنا و مفهومی را می‌رساند.
سقائیان‌نژاد با انتقاد از توسعه نماهای رومی در شهرها اظهار کرد: این نمادها بر سبک زندگی ما اثر می‌گذارد و به مشکل خواهیم خورد.
وی با تاکید بر اینکه باید مبانی هویتی و ساختاری ما در معماری و شهرسازی حفظ شود گفت: جمعیت شهرنشینی در ابتدای قرن 19 حدود دو درصد است و در قرن 20 حدود 10 درصد است اما در نیمه اول قرن 21 این شهرنشینی به بیش از 60 درصد رسیده و پیش‌بینی شده به 90 درصد برسد.
وی افزود: قبل از انقلاب شهرنشینی ما 37 درصد بوده در حالی که به بیش از 70 درصد رسیده است.
شهردار قم با اشاره به چالش‌های توسعه شهرنشینی افزود: بیکاری، زاغه‌نشینی و حاشیه‌نشینی، کمبود آب، گسترش بی‌رویه، تخریب محیط زیست، سطح بالای آسیب‌پذیری، عدم تامین امکانات شهری و... معضلاتی است که در پی توسعه شهرنشینی به وجود می‌آید.
وی حاشیه‌نشینی را زاییده توسعه شهرنشینی پس از انقلاب اسلامی دانست و گفت: بیکار ام‌المصائب کشور ما است و یکی دیگر از گسل‌های شهرنشینی کمبود آب است که نبود آن توسعه را کند کرده و مردم را دچار مشکل می‌کند.
سقائیان‌نژاد با بیان اینکه اگر بافت فرسوده مطلقا به توسعه مسکن گره خورده شود اشتباه است خاطرنشان کرد: شهر قم هزار و 700 هکتار بافت فرسوده دارد که 350 هزار نفر امکان سکونت دارند؛ اگر می‌توانستیم به جای ایجاد پردیسان و ایجاد گسست فرهنگی و کمبود امکانات شهری، بافت فرسوده را بهسازی و نوسازی می‌کردیم قطعا شرایط شهر بهتر بود.
وی بیان کرد: زمین‌ها همه برای شهرها است و معلوم نیست چرا یک متر تخصیص زمین به شهر نداشته‌ایم در حالی که نیاز به تخصیص آنها برای بهسازی بافت فرسوده است.
شهردار قم با تاکید بر اینکه سیاست‌ها در حوزه بافت فرسوده باید اجرایی شود تصریح کرد: قرار بود 10 درصد بافت‌های فرسوده هر سال ترمیم شود اما هیچ‌کدام از این موارد اجرایی نشده که باید مطالبه شود.