مجری از رئیس شورای شهر مشهد دعوت کرد تا آغازگر مراسم باشد. محمدرضا حیدری در ابتدای صحبت‌هایش، گریزی به ۴٧۵ روز فعالیت شورای پنجم زد و گفت که ترکیب شورای پنجم مشهد، محصول رقابتی‌ترین انتخابات در ۵ دوره شورای اسلامی شهرها بوده و به همین دلیل این دوره شورا به خواست عمومی مردم نزدیک‌تر است.
او صحبت‌هایش را با اقبال عمومی مردم به لیست امید پی گرفت و افزود: اعتماد مردم به شورای پنجم، سرمایه بی‌بدیلی شد تا اراده شهروندان در اعمال حکمرانی مطلوب شهری بر پایه رویکرد شفافیت، کارآمدی، فسادزدایی و توسعه عدالت‌محور تحقق پیدا کند.
رئیس شورا یکی از وظایف مهم شورا را پاسداری از حریم و حرمت شهر برشمرد و گفت: یکی از مسئولیت‌های خطیر شورای شهر موضوع انتخاب شهردار است؛ زیرا همواره باید در قبال تصمیم خود به مردم پاسخگو باشد.
تصمیم سخت شورای شهر
او ابتدا تصمیم سختی که شورای پنجم برای ورود به فرایند انتخاب شهردار جدید گرفت را روایت کرد و سپس ادامه داد: ١٣ ماه قبل که اولین جلسه معارفه شهردار منتخب در شورای پنجم برگزار شد، تصور نمی‌کردیم که در چنین روزی نشست معارفه و تکریم داشته باشیم. یکی از سخت‌ترین تصمیمات شورای پنجم این بود که در عین امیدواری به تداوم خدمت آقای تقی‌زاده، به الزامات قانونی تن بدهد.
حیدری گفت: آقای تقی‌زاده‌خامسی پس از انتخاب به عنوان نخستین شهردار شورای پنجم مشهد، با فداکاری همه عناصر مدیریت‌شهری به ویژه تیم باانگیزه و خوش‌فکر و با استعانت از خداوند متعال و همکاری دستگاه‌های اجرایی تلاش‌های وافری در شهر انجام داد و اتفاقات مبارکی در حوزه‌های مختلف رقم خورد.
وی بیان کرد: با تکیه بر اطلاعات عینی و قابل اندازه‌گیری می‌توان مدعی شد که مشهد اکنون شرایط مطلوبی در بین کلان‌شهرهای کشور دارد؛ لذا در حضور همه مردم و مدیران از زحمات شبانه‌روزی و فداکارانه جناب آقای تقی‌زاده‌خامسی تشکر می‌کنم.
رئیس شورای شهر مشهد با بیان اینکه شهردار سابق اقدامات ارزشمند و ماندگاری را در شهر به یادگار گذاشتند، تأکید کرد: ایشان به عنوان ارادتمند به امام رضا(ع) در کنار شورای پنجم خواهند بود و همچنان از همکاری ایشان در مدیریت شهری برخوردار خواهیم بود.
وی گفت: ١۴ ماه پس از آغاز فعالیت شورای پنجم، در مواجهه با ادامه فعالیت آقای تقی‌زاده‌خامسی با قانون منع به‌کارگیری بازنشستگان رو به رو شدیم و تلاش‌های زیادی صورت گرفت تا زمینه تداوم خدمت ایشان در مدیریت‌شهری فراهم شود اما تلاش‌ها به نتیجه نرسید.
حیدری افزود: امید داشتیم که مجلس شورای اسلامی در طرح استفساریه قانون منع به‌کارگیری بازنشستگان به مدد شهرداری‌ها بیاید و امکان تداوم بهره‌گیری از ظرفیت چهره‌های ماندگار و سرمایه‌های مدیریتی فراهم شود.
رئیس شورای اسلامی شهر مشهد گریزی هم به چگونگی طی شدن فرایند انتخاب شهردار جدید زد و گفت: پس از آغاز این فرایند، اکثریت شورای شهر تأکید داشتند که از ورود به فرایندهای طولانی، تنش‌زا و پردغدغه خودداری کنیم و با رعایت ضوابط و مفاد آیین‌نامه وارد مرحله انتخاب شهردار شویم.
اعتماد به یک دهه تجربه کلایی
وی بومی بودن، داشتن تخصص و تجربه لازم، جوانی و آشنایی با چالش‌های شهر را از معیارهای مهم شورای پنجم برای انتخاب شهردار جدید برشمرد و افزود: شورای شهر با در نظر گرفتن این معیارها، به این نتیجه رسید که آقای کلایی توانایی لازم را دارد که در کنار یک تیم منسجم و با حمایت شورای شهر از عهده این مسئولیت برآید.
حیدری بیان کرد: تجربه آقای کلایی در حوزه‌های مدیریتی شورای سوم مشهد، تجربه کوتاه در شهرداری تهران و فعالیت یک ساله در معاونت مالی و اداری شهرداری این اطمینان را به ما داد که ایشان با انگیزه کافی مدیریت‌شهری را دنبال خواهد کرد. رئیس شورای شهر در ادامه صحبت‌هایش به انتظارات شورا از دوره جدید مدیریت‌شهری اشاره کرد و گفت: انتظار می‌رود شهرداری مشهد در مسیر تحقق برنامه عملیاتی ١٣٩٧-١۴٠٠ که اخیرا در شورای شهر به تصویب رسید، گام بردارد.
وی شفافیت، انضباط مالی، پاسخگویی، توسعه متوازن و عدالت‌محور و کاهش فاصله برخورداری شمال و جنوب شهر را از مهم‌ترین موضوعاتی برشمرد که در دوره جدید مدیریت‌شهری باید مورد توجه قرار گیرد.
حیدری افزود: سیاست تعامل و هم‌افزایی که در دوره مدیریتی آقای تقی‌زاده‌خامسی کلید خورد و برکات ارزشمندی برای شهر رقم زد، در دوره جدید مدیریت‌شهری باید تداوم بخشیده شود.
وی با بیان اینکه حکمرانی مطلوب شهری جز با مشارکت مردم در فرایندهای تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری تحقق پیدا نمی‌کند، اظهار کرد: استفاده از ظرفیت‌های ملی برای مشهد یکی دیگر از مسائل مهم است که باید مورد توجه مدیران شهری قرار گیرد. امیدواریم با همراهی و همدلی و همسویی همه دستگاه‌های اجرایی اتفاقات مبارکی برای شهر رقم بخورد.
تقدیر از تقی زاده خامسی
صحبت‌های رئیس شورا که تمام شد، شهیدی‌فر که اجرای برنامه را برعهده داشت، تقی‌زاده‌خامسی را به روی سن دعوت کرد. حضار با تشویق‌های مستمر از او و زحمات چهارده‌ماهه‌اش در مدیریت‌شهری قدردانی کردند. حجت الاسلام علی مظفری رئیس کل دادگستری خراسان رضوی اولین نفری بود که به نمایندگی از مدیران استانی روی جایگاه رفت و با اهدای لوح یادبود از شهردار پیشین تقدیر کرد.
سپس رضا خوراکیان، رئیس دفتر تولیت آستان قدس رضوی روی سن رفت و قرآنی نفیس به تقی‌زاده‌خامسی هدیه داد. تقدیرها از شهردار سابق همچنان ادامه داشت. خلیل ا... کاظمی معاون خدمات شهری به نمایندگی از دیگر معاونان مدیریت‌شهری به روی سن رفت و لوح یادبودی را که به امضای آن‌ها رسیده بود، تقدیم تقی‌زاده‌خامسی کرد.
امیدوارم کلایی حال مردم را بهتر کند
شهردار پیشین مشهد پس از اتمام بخش تقدیرها، پشت تریبون رفت تا از فعالیت‌های چهارده‌ماهه‌اش در شورای پنجم بگوید. تقی‌زاده‌خامسی مثل همیشه حرف‌هایش را با عرض ارادت به امام رضا(ع) آغاز کرد و بعد هم رفت سر اصل مطلب. او گفت: در جلسه معارفه من، شهردار اسبق مشهد ۴۵ دقیقه‌ای صحبت کرد اما بنا بر سنت همیشگی عادت به صحبت ندارم و من تنها با یک شعر آن هم برای حضرت رضا(ع) کارم را آغاز کردم.
او ادامه داد: برای محمدرضا کلایی، شهردار مشهد که از بدنه شهرداری هستند، آرزوی توفیق دارم. شورای شهر هم انتخاب بسیار خوبی داشت و امیدوارم در این دو سال کاری شهردار جدید بتواند حال مردم را بهتر کند.
شهردار سابق مشهد بیان کرد: شهادت می‌دهم در طی ١۴ ماه گذشته هیچ مسئولی در استان به درخواست من پاسخ منفی نداد و این از افتخارات بنده است. من هم سعی کردم به درخواست مسئولان استان پاسخ منفی ندهم تا مشکلات مردم را حل کنیم و امیدوارم این سنت حسنه با شهردار جدید هم ادامه یابد و در نتیجه آن، حال مردم خوب شود.
اعطای حکم شهردار با همراهی خادمان شهری
تقی‌زاده‌خامسی مختصر حرف زد و بعد هم از جایگاه پایین آمد. مجری این‌بار از محمدرضا کلایی دعوت کرد تا روی سن برود. مهدی جمالی‌نژاد، معاون عمران و توسعه شهری وزیر کشور و قربان میرزایی سرپرست استانداری خراسان رضوی او را تا روی جایگاه همراهی کردند.
برخلاف روال معمول برنامه‌ها، این‌بار حکم شهردار جدید مشهد با حضور جمعی از پرسنل مدیریت‌شهری به نمایندگی از شهروندان مشهدی اعطا شد. جمعی از پارکبانان الیت، تاکسیرانان، اتوبوسرانان و پاکبانان نمونه، مسئولان را برای ابلاغ حکم کلایی همراهی می‌کردند.
معاون عمران و توسعه شهری وزیر کشور پس از اعطای حکم، پشت تریبون رفت و چند دقیقه‌ای درباره مشهد و ظرفیت‌هایی که برای تبدیل‌شدن به الگوی شهر اسلامی دارد، گفت. او سپس انتظاراتی را که از شهردار جدید وجود دارد، به زبان آورد و از ضرورت نگاه همه‌جانبه به امور شهری روایت کرد.
مهدی جمالی‌نژاد در ابتدای حرف‌هایش گفت: مشهد مزیت‌های منحصر به فردی دارد که اگر مدیریت‌شهری برای آن‌ها سرمایه‌گذاری کند، این شهر در مسیر تاریخی خود قرار می‌گیرد.
او تأکید کرد که انتظار می‌رود آنچه مشخصه انحصاری یک شهر زیارتی است، در مشهد مقدس به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام متبلور شود. برای تحقق این مهم باید مبانی شهر زیارتی در نتیجه تضارب آرای نخبگان کشوری تدوین و از دل آن قوانین شهری استخراج شود.
نیاز به تغییر نگاه و راهبرد
جمالی‌نژاد با بیان اینکه مشهد می‌تواند سرآغاز تمدن جدید اسلامی باشد، خاطرنشان کرد: برای گام برداشتن در این مسیر، نیازمند بازاندیشی، بازخوانی و بازآفرینی هستیم. البته باید توجه داشت که بازاندیشی، بازخوانی و بازآفرینی الزامات زیر و رو کردن نیروهای انسانی نیست، بلکه تغییر نگاه و راهبرد را می‌طلبد.
معاون عمران و توسعه شهری وزیر کشور بیان کرد: خوشبختانه تغییر نگاه و راهبرد در مشهد سال‌هاست کلید خورده است اما هنوز هم در بسیاری از عرصه‌ها نیازمند مدیرانی هستیم که صرفا نگاه توسعه‌ای و سازه‌ای نداشته باشند و به جای بخشی‌نگری، جامع‌نگر بوده و به همه عرصه‌های تخصصی توجه کنند.
وی گفت: اگر امروز در کلان‌شهر مشهد به داشته‌های تاریخی افتخار می‌کنیم، این داشته‌ها ماحصل تلاش‌های مهندسان و مدیران دیروز است. بدون شک مشهد آینده همان خواهد بود که امروز در اندیشه مدیران مرور می‌شود.
جمالی‌نژاد اظهار کرد: تمام تفاسیر و تعریف‌هایی که اروپای جدید از شهرهای سبز، دوستدار کودک، دوستدار محیط زیست و دوستدار اکوسیستم مطرح می‌کند، در شهرهای اسلامی متبلور است؛ بنابراین باید برای حرکت به سمت تحقق این الگو تلاش کنیم.
گلایه از نگاه‌های مقطعی
معاون عمران و توسعه شهری وزیر کشور در بخش دیگری از سخنان خود با تأکید بر اینکه شهردار مشهد باید از تمام ظرفیت‌های شهر برای آبادانی این کلان‌شهر استفاده کند، گفت: متأسفانه برخی از شهرداران نگاه صرفا فرهنگی، اقتصادی، توسعه‌ای یا عمرانی دارند؛ درحالی که همه این نگاه‌ها به صورت یک‌جا باید در مدیریت‌شهری وجود داشته‌باشد.
وی بر لزوم برنامه‌ریزی امور و تعیین اولویت‌ها با نگاه به آمایش سرزمینی برای تحقق اهداف مدیریت شهری تأکید کرد و افزود: دهه ۶٠ بسیاری از امکانات را نداشتیم اما از اعتماد برخوردار بودیم. امروزه که امکانات خوبی در کشور وجود دارد، اعتماد مردم بسیار کم شده و این نگران‌کننده است. شهرداری و شورای شهر به عنوان خط مقدم باید اعتماد مردم را دوباره ایجاد کنند.
معاون عمران و توسعه شهری وزیر کشور خاطرنشان کرد: همدلی و هم‌افزایی تمامی جریان‌های تأثیرگذار در مدیریت‌شهری و انسجام اعضای شورای شهر از اهمیت ویژه‌ای در توسعه و عمران و آبادانی کلان‌شهر برخوردار است که امیدواریم مورد توجه قرار گیرد.
وی در بخش پایانی سخنان خود با قدردانی از تلاش‌های چهارده‌ماهه تقی‌زاده‌خامسی شهردار سابق مشهد اظهار کرد: ایشان در راستای ایجاد نشاط، شادابی، پویایی و اعتمادبخشی به مردم تلاش‌های فراوانی انجام دادند که شایسته قدردانی است.
جمالی‌نژاد بیان کرد: از اعضای پنجمین دوره شورای شهر مشهد که اجازه ندادند حرکت قطار توسعه و پیشرفت شهر مشهد کند شود، تشکر می‌کنم و امیدواریم روند کنونی همچنان تداوم پیدا کند.
البته او در حاشیه این مراسم به خبرنگار شهرآرا این را هم گفت که حمایت از شهرداران جوانی همچون کلایی از مهم‌ترین دستورکارهای این وزارتخانه است و در این زمینه از هیچ کوششی فروگذار نخواهد کرد.
استمداد از کتاب وحی
سخنرانی شهردار جدید مشهد، پایان‌بخش آیین تکریم و معارفه بود. او ابتدا از حسن اعتماد شورای شهر تشکر کرد و سپس به تقی‌زاده‌خامسی برای تلاش‌های چهارده‌ماهه‌اش در مسیر توسعه شهر مشهد خداقوت گفت.
محمدرضا کلایی بیان کرد: هنگامی که موضوع شهرداری مشهد پیش آمد، سری به قرآن زدم که آیه ٩۶ سوره اعراف آمد. مطمئن هستم با همکاری همه دستگاه‌ها و شهروندان مشهدی می‌توانیم دوران پر امیدی را رقم بزنیم.
وی با بیان اینکه شهر مشهد ظرفیت‌های زیادی دارد، بیان کرد: انصافا مشهد کوچک‌تر از آن است که توان تضادها را داشته باشد اما مانند دیگر شهرها درگیر تضادها و شکاف‌هایی است که تنها راه مواجهه با آن گفت‌وگوست.
شهردار جدید مشهد اظهار کرد: امروز نیازمند گفت‌وگو در همه ابعاد همچون بین نسلی، بین جریانی، بین نهادی، بین سازمانی و ... هستیم و این گفت‌وگو کم‌هزینه‌ترین و پربازده‌ترین راه برای مواجهه با شکاف‌ها و تضادهاست.
وی بیان کرد: ما باید پیش‌قدم شویم و قدم اول را من و همکارانم باید برداریم و آن هم جلب اعتماد مردم با کار و عمل درست است تا مردم نیز در کنار ما قرار بگیرند و در کنار هم این شکاف‌های موجود در شهر را بهبود بخشیم.