به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری برنا، متن مصاحبه تفصیلی «پرویز اخوان»، مدیر عامل گروه صنعتی بارز، به شرح زیر است:
در حال حاضر وضعیت صنعت لاستیک در کشور چگونه است؟
صنعت تایر همانند صنایع دیگر تحت تاثیر تحریم‌های ظالمانه آمریکا قرار گرفت و مسائل و مشکلات جدی برای صنایع به وجود آمد. صنعت تایر یک ویژگی دارد که از صنایع دیگر آن را متمایز میکند و آن این است که برای تولید یک تایر 150 نوع مواد اولیه مورد نیاز بوده که 40 درصد از آن وارداتی است. اگر یکی از این مواد اولیه نباشد تولید تایر با مشکل مواجه میشود و قطعا تولید نخواهد شد.
واردات مواد اولیه عمده مشکل ماست
یکی از مشکلات ما واردات مواد اولیه صنایع تایر است. وجود برنامه‌هایی به این صنعت آسیب می‌زند، برای مثال در اردیبهشت ماه، ارز تک نرخی شد و ما قبل از آن مواد اولیه‌‌مان را با ارز دولتی وارد می‌کردیم و هیچ مشکلی نداشتیم. اما به یکباره نرخ یکسان شد و چهار گروه کالایی تحریم شدند.
ما ارز دولتی می‌‌گرفتیم و به یک باره همه مواد اولیه در گروه دو و سه یعنی ارز آزاد و نیمایی قرار گرفت به همین دلیل وضعیت تولید تایر به مشکل بسیار جدی برخورد. با صحبت هایی که با وزیر وقت وزارت صنعت دکتر شریعتمداری صورت گرفت، قرار شد که صنعت تایر هم جزو صنایع استراتژیک مهم و در اولویت باشد. این بود که صنعت تایر را به صورت شفاهی جزو کالاهای استراتژیک اعلام کردند. اما مدت زمانی که طول کشید تا از ارز آزاد و نیمایی به ارز دولتی بازگردیم، حدودا سه ماه طول کشید. برای تولیدکننده که بخواهد تولیدات خود را سر وقت و طبق برنامه و زمان بندی مشخص و معین انجام بدهد حتی یک روز هم مشکل ساز است، چه برسد به اینکه دو سه ماه فاصله ایجاد شود.
یکی از اساسی‌ترین مواد اولیه مورد نیاز صنعت تایر "کائوچو" است که ما 200 تن کائوچو خریداری کرده بودیم. این ماده فقط در کشورهایی مثل اندونزی، تایلند و مالزی تولید می شود. این وقفه دو سه ماهه باعث شد که به فصل گرما برخوردیم. کائوچو هم اگر در گرمای زیاد بماند منقضی شده و مشکلات کیفی پیدا میکند.
از زمانی که وزارت صنعت موافقت کرد تا درخواست ما به بانک مرکزی رفته و ثبت سفارش انجام شود، حدود 3 ماه نیز طول کشید که این گپ باعث بروز مسائل و مشکلاتی در بازار و تایر کمیاب شد.
مشکلات گرانی در بازار لاستیک را دلالان بوجود آورده اند
در شرایط موجود یک سری افراد سودجو و دلال همیشه در بازار بوده و بدنبال این هستند که از آب گل‌آلود ماهی بگیرند. دلالان سریعا به این فکر افتادند که انبارهایشان را پر و یا عرضه نکنند و شایعه‌سازی کنند و این باعث شد تا جو روانی بدی به وجود بیاید.
علی رغم مشکلاتی که داشتیم، توانستیم بدلیل وجود مواد اولیه در انبارها دو سه ماه را پوشش دهیم. در این مدت نه تنها نسبت به مدت مشابه پارسال هیچ افتی در تولید نداشتیم بلکه در برخی موارد بالاتر از پارسال هم تولید کردیم.
برای خرید خارجی مواد اولیه، دستور بانک مرکزی برای تخصیص ارز لازم است که متأسفانه مجددا تغییر رییس کل بانک مرکزی کار را دشوار کرد که حدود یک ماهی برای تغییر سلسله مراتب مدیریت جدید زمان برد. وزارت صنعت نهایت همکاری را با ما داشت؛ بنابراین ناخواسته یک سری مسائل و مشکلات به این صنعت منتقل شد. کسرت مواد اولیه مورد نیاز برای تولید از جمله مواردی است که این صنعت را از سایر صنایع متمایز میکند.
دلیل آشفته بازاری و گران شدن لاستیک چیست؟
در اثر جو روانی قیمت‌ها بالا می‌‌رود تا اینکه سازمان تنظیم مقررات بازار به این قضیه ورود کرد تا این جو را کنترل کند. ما هر هفته جلساتی را برای حمایت از مصرف کننده و تولیدکننده در وزارت صنعت داریم و برای اینکه شفافیت در بازار به وجود آید سامانه‌ای را تعریف کردند که از طریق آن مکلف شدیم هر روز تولید، خرید و فروشمان را در این سامانه ثبت کنیم.
در حال حاضر طبق دستور تنظیم بازار پیش می‌رویم. ما که تولیدکننده هستیم به ما ارز دولتی نمی‌دانند اما کسی که واردکننده است می‌توانست ارز دولتی بگیرد و تایر وارد کند.
در ایران حدود 10 شرکت تولیدکننده تایر داریم، شرکت‌ها با مشکلاتی روبرو هستند و برخی فقط محصولات قدیمی تولید می‌کنند. گروه صنعتی بارز تنها تولیدکننده رادیال باریک در ایران است و هیچ شرکت دیگری نتوانسته به تکنولوژی و دانش فنی آن دست پیدا کند.
شرکت بارز یک روز هم توقف خط تولید نداشت و با همت و تلاش همکاران عزیزمان توانستیم از این مشکل هم سربلند بیرون بیاییم اما تایرسازهای دیگر به مشکل برخوردند و مواد اولیه نداشتند و خطشان متوقف شد. 40 درصد از مواد اولیه ما وارداتی است. به تازگی نامه ای زدند تا برای کائوچو ارز دولتی تعلق بگیرد. تنها کشوری هم که می‌توانیم از طریق آن ثبت سفارش کنیم، هند است.
یکی از معضلات ما این است که باید نرخ تبدیل روپیه به دلار را هم بدهیم. اگر اینها را محاسبه کنیم متوجه می‌شویم ما اصلا ارز دولتی 4 هزار و 200 نمی‌گیریم و در واقعیت قیمت، نزدیک به ارز نیمایی میشود. این مشکلات به یک باره هزینه‌های تمام شده را برای ما بسیار بالا برد. یعنی از طرفی با قیمت‌های بالا خرید انجام می‌شد و از طرفی دیگر دولت دستور داده بود که نرخ فروش ثابت است و نباید تغییر کند. این مسئله مشکل ایجاد می‌کرد و خیلی از کارخانه‌ها تا آستانه ورشکستگی هم رفتند و ما به زیان رسیدیم. همین وضعیت باعث شد که سودجوها سوء استفاده کنند. مثلا ما با قیمت دولتی فروش می‌کردیم و آنها چندین برابر در بازار می‌فروختند.
در قیمت بازار و کارخانه چقدر تفاوت قیمت وجود دارد؟
ما چند مدل فروش داریم. یکی از فروش‌ها، فروش به نمایندگی‌هاست، دیگری به خودروسازها، دیگری صادرات که به طور کل آن را متوقف کردند و به خودروسازان دستور دادند که حق این کار را ندارید. آنها هم تحت فشار بودند و لاستیک نداشتند که ماشین‌ها را تحویل بدهند. صادرات را بستند، خودروسازی بسته شد؛ قیمت مواد اولیه هم چند برابر شد با این شرایط موجود، تولید سخت است.
تولیدکننده مقصر نیست
ما این مشکل را با وزارتخانه مطرح کردیم. تولیدکننده مقصر نیست، تولیدکننده طبق دستور وزارتخانه می فروشد و بعد از آن نظارت ویژه‌ای را می‌طلبد که از طرف ارگان‌های نظارتی باید اعمال شود.
ما نمی‌توانیم همه نمایندگی ها را کنترل کنیم. برخی نماینده‌ها قوانین را رعایت می کردند اما همه اینگونه نبودند و یک سری انبار می‌‌کردند که باید توسط ارگان های نظارتی کنترل شوند. تولیدکننده واقعی با مسائل و مشکلات، تولید میکند و با همان نرخ دولت به فروش می‌رساند و اگر این نرخ اصلاح شود، جلوی سودجویان گرفته میشود. بنابراین پس از جلسات متعدد دولت دستور افزایش قیمت داد. اگر این دستور را نمی‌دادند صنعت تایر زمین می‌خورد زیرا هیچ تعادلی بین هزینه‌های تمام شده و فروش وجود ندارد.
نقدینگی کارخانه کم شده و سود به شدت کاهش پیدا کرده است. در حال حاضر یک ثبات نسبی داریم. جلو سوء استفاده‌ها گرفته شد ما خودمان نظارت‌هایمان را بیشتر کردیم و گزارش‌ها را پیگیری و با سودجویان برخورد می‌‌کنیم.
برای ما مهم است که نگذرایم چرخ تولید بخوابد و برقرار باشد. باید نیاز مملکت را به انواع تایرها برآورده کنیم که این نیازمند وزارتخانه و حتی رسانه‌هاست. ارتباط خوبی با رسانه‌ها دارم و معتقدم همه چیز باید شفاف شود و همه، مسائل موجود در صنعت را بدانند.
ما در اوج مشکلات، زمانی که اکثر شرکت‌ها عرضه نمی کردند شرکت ما با زیان، سبد (منظور از سبد انواع محصولاتی است که تولید میشود، مثلا بارز 5 نوع محصول دارد، محصولات سواری، سنگین، کشاورزی و نوار و تویوپ به اضافه صنعتی که این 5 گروه چیزی حدود 130 محصول هستند) عرضه کرد و نخواستیم بازار ملتهب شود. گروه صنعتی بازار جزو بزرگ‌ترین تولیدکننده‌های صنعت تایر در ایران است.
سخن پایانی ....
از خبرگزاری برنا به عنوان یک خبرگزاری خوب که مخاطب آن نسل جوان و ورزشکار است، تشکر می‌کنم. خیلی خوشحالم که در خدمت شما بودم. ما دوست داریم این ارتباط محفوظ بماند.