«مرتضی صفاری نطنزی»، رییس کمیته روابط خارجی کمیسیون امنیت مجلس شورای اسلامی، ضمن بازدید از خبرگزاری برنا در خصوص لایحه بودجه 98، دلایل استعفای نمایندگان اصفهان، دیدار کمیسیون امنیت مجلس با وزیر امورخارجه و همچنین طرح استیضاح های اخیر وزرا سخن گفت.
گفتگوی تفصیلی «مرتضی صفاری نطنزی»، عضو کمیسیون امنیت ملی و روابط خارجی مجلس شورای اسلامی، با خبرگزاری برنا به شرح زیر است؛
دولت تلاش کرد تا بودجه دفاعی دولت دچار خلل نشود
نسبت به بودجه دفاعی انتقاداتی وجود دارد. بودجه دفاعی را امسال چگونه ارزیابی می کنید و آیا افزایشی خواهد داشت یا نه؟
پس از اینکه بودجه از سوی مقام معظم رهبری مورد بازنگری قرار گرفت؛ در این بازنگری به ویژه در بحث بودجه دفاعی تجدیدنظر و بودجه ارتش و سپاه افزایش داده شد. در مواردی هم بودجه وزارت دفاع کاهش پیدا کرده است اما در کل، بودجه های اصلی وزارت دفاع و سپاه به میزان بودجه سال های گذشته رسانده شد. امسال بودجه در شرایط خاصی تنظیم شده است. اگر برخی منابع درآمدی بودجه در طول سال محقق نشود شرایط خاص برای آن زمان در نظر گرفته شده و باید طوری تنظیم شود که بتوان کشور را اداره کرد. شاید آن افزایشی که مورد نظر دوستان در حوزه دفاعی کشور بوده اتفاق نیفتاده اما دولت تلاش کرد تا بودجه دفاعی دچار خلل نشود. براساس قوانینی که در برنامه 5 ساله ششم اندیشیده شده، 5 درصد بودجه باید به حوزه دفاعی اختصاص یابد و هر سال هم 1 درصد اضافه شود که مصوب مجلس است.
ایران به دنبال آرامش در منطقه است
دبیر شورای عالی امنیت ملی سفری به افغانستان داشت و در این سفر از مذاکره با گروه طالبان توسط ایران خبر داد. ارزیابی شما از سفر آقای شمخانی چیست؟
شرایط افغانستان خاص است. در بخش اعظمی از این کشور دولت افغانستان حاکمیتی ندارد و از طرفی طالبان یک نیروی فعال در صحنه این کشور است که نمی شود آن را انکار کرد. اگرچه با برخی از مواضع طالبان موافق نیستیم و صدمه ای هم در حمله نیروهای طالبان به کنسولگری مزار شریف به ما وارد شد اما امروز آمریکا پس از حضور چندین ساله در این کشور اعلام کرد که نیروهای خود را از این کشور خارج می کند، خروج نیروهای آمریکایی ممکن است تنش و بحران هایی را در این کشور بوجود آورد. برای جلوگیری از خونریزی و تنش می توان گفتگویی هم با طالبان انجام داد و با دعوت از طالبان و سایر نیروهایی که در حاکمیت این کشور هستند و سهیم کردن آنها در سرنوشت این کشور می تواند به ثبات و امنیت افغانستان کمک کند. این دیدگاه، دیدگاه مثبتی است و تلاش ایران در این راستا سبب صلح و آرامش در منطقه شده و مردم افغانستان نیز از این کار استقبال خواهند کرد و به نفع جمهوری اسلامی ایران هست. می دانیم ایران به دنبال آرامش در منطقه است و مایل نیست که تنش و درگیری در مرزهای خود داشته باشد.
سفر نمایندگان صرفا برای دید و بازدید جایز نیست
نظر شما در خصوص سفر نمایندگان به کشورهای خارجی در شرایط فعلی چیست؟
سفر نمایندگان اگر با برنامه و هدف مشخص باشد، خوب است و نمی شود آن را انکار کرد. ما تعاملات پارلمانی با سایر کشورها داریم و در قالب این تعاملات پارلمانی، یک سری رفت و آمدهایی به صورت دوجانبه انجام می شود و نمی شود آن را نفی کرد. اما اگر سفر صرفا برای دید و بازدید باشد، در شرایط فعلی اصلا جایز نیست زیرا هزینه ای را به مجلس تحمیل می کند و اگر دستاوردی نداشته باشد، نه خداپسندانه است و نه مورد قبول مردم.
سفرهایی که در قالب تعاملات پارلمانی و گروه های دوستی پارلمانی در ایجاد ارتباطات انجام می شود در برخی مواقع لازم است. در برخی شرایط مجلس می تواند به دولت برای رفع کدورت ها با کشور دیگری کمک کند و باعث روان سازی ارتباطات سیاسی بین دو کشور شود.
مسائل فرهنگی یکی از دلایلی است که دولت گرجستان برای جلوگیری از ورود ایرانیان به این کشور عنوان می کند. به نظر شما برای اشاعه فرهنگ ایرانی و جلوگیری از بروز چنین مشکلاتی از سوی برخی از گردشگران چه کارهایی باید کرد؟
گردشگری یک صنعت نوپا و خوبی است اما هدایت گردشگر و مدیریت این صنعت را در داخل هر کشوری باید حاکمیت و دولت آن کشور، ساماندهی کند. گردشگرانی که از ایران به سایر کشورها تحت عنوان گردشگر کثیف سفر می کنند را کشور پذیرنده نباید اجازه تخلف بدهد.
این سفارش را به گردشگران خود می کنیم که وارد چنین مقوله هایی نشوند اما این توجیه از سوی دولت گرجستان را منطقی نمی بینم. فکر می کنم مداخلات و نفوذ خارجی سبب این گونه موانع در روابط دو کشور شده است.
تعداد زیادی از گردشگران ما در گرجستان سرمایه گذاری کردند. این سرمایه گذاری کمک به اقتصاد گرجستان است و گرجی ها خیلی از این اقدام خوشحال بودند زیرا به نفع این کشور است. تنها چیزی که به ذهن می رسد این است که مداخلات کشور ثالثی باعث مانع توسعه روابط بین ایران و گرجستان شده است.
حضور آمریکا در خلیج فارس نگران کننده نیست
تحلیل شما از خروج آمریکا از سوریه و از طرفی حضور در خلیج فارس چیست؟
اخیرا سپاه یک مانور از قبل اعلام شده ای داشت که بسیار مقتدرانه بود و انعکاس خوبی در دنیا داشت. همزمان ورود ناو هواپیمابر آمریکایی را به خلیج فارس داشتیم که امری جدید نیست. این ناو از قبل در آنجا بود و مدتی آن محل را ترک کرده بود و دوباره به جای خود بازگشت. مسئولین نظامی ما هم تحلیل و تفسیر خاصی از این موضوع ندارند زیرا خطر و نگرانی خاصی را احساس نمی کنند.
رفتار نمایندگان در صحن مجلس مقابل رییس جمهور زشت بود
نظر شما در خصوص رفتار برخی از نمایندگان در مجلس، زمان تحویل لایحه بودجه توسط رییس جمهور چیست؟
متاسفانه رفتار برخی نمایندگان خوب نبود. باید بپذیریم به دلیل مشکلاتی که در حوزه های انتخابی هست برخی از نمایندگان تصور می کنند با چنین اقداماتی، امتیازاتی برای منطقه خود کسب می کنند. ما می پذیریم که مشکلات وجود دارد و نمایندگان با نیت خیرخواهانه جهت رفع مشکلات مردم منطقه خود تلاش می کنند اما رفتارهایی این چنینی پسندیده نیست و موقعیت مجلس را تضعیف کرده و زیر سوال می برد. اگر این گونه رفتارها ادامه پیدا کند برای هرکار جزیی گروهی از نمایندگان تحصن کنند و دعواهای منطقه ای و قومی راه بیندازند، این کارها نه کمکی به وحدت و انسجام ملی می کند و نه دستاوردی برای آنها خواهد داشت و صدمه ای هم به جایگاه مجلس وارد خواهد کرد.
احساس کردیم از استعفایمان سو استفاده می شود، برگشتیم
در بین نمایندگان اصفهان که استعفا کرده بودند شما نیز حضور داشتید. آیا این کار برای گرفتن امتیاز از دولت بود زیرا نمایندگان برخی استان ها پس از شما قصد داشتند دست به چنین کاری بزنند. چرا استعفا کردید و چرا برگشتید؟
به دلیل مشکل آب شرب استان اصفهان استفعا دادیم اما احساس کردیم از این کار ما دیگران قصد سوء استفاده دارند بنابراین به صحن مجلس برگشتیم.
ما کار جمعی کرده و خواستیم که اتحادمان را بین نمایندگان مجمع استان حفظ کنیم. در منطقه ما به ویژه در استان اصفهان کمبود آب شرب وجود دارد. آب پشت سد زاینده رود حدود 120میلیون متر مکعب است در حالیکه میزان آب مصرفی سالانه استان اصفهان بیش از 400 میلیون متر مکعب است. در آینده نزدیک مردم این استان دیگر آب شرب نخواهند داشت. این نگرانی به جاست و درخواستمان از دولت این بود که آب شرب مردم تامین شود. اگر آب شرب وجود نداشته باشد طبیعی است که مردم آن استان دست به مهاجرت بزنند که طبعات خاص خود را دارد.
دولت قول هایی را به ما در قالب مشارکت های مردمی داده است. دولت باتوجه به شرایط مالی خود قول داده که با بخش خصوصی برای تامین آب اقداماتی انجام دهد.
در شرایط فعلی که مورد حمله و تهاجم دشمنان خارجی هستیم، اقدامات این چنینی را به نفع کشور نمی بینم و باید در کنار هم و پشت رهبری به تقویت انسجام و وحدت ملی کمک کنیم و دسته بندی های این چنینی در جهت منافع کشور نیست.
SPV به نتیجه ای نرسیده و عملیاتی نشده است
در دیداری که یکشنبه هفته گذشته با وزیرامورخارجه داشتید. در این دیدار درباره SPV جه صحبت هایی شد؟
در آن جلسه، آقای عراقچی درباره SPV صحبت هایی کردند. آنچه مسلم است کشورهای اروپایی علاقه مندی و اراده برای ایجاد راهکار جدید برای مراودات بانکی با ایران دارند اما مداخلات آمریکا این خواسته اروپایی‌ها را کند کرده است. SPV بایستی در ساختارهای بانکی اروپا مستقر شود تا بتوان نقل و انتقالات پولی انجام داد. در حوزه اروپا به هر بانکی مراجعه شده بلافاصله آمریکایی ها با تهدید مانع انجام کار شدند.
در حال حاضر آمریکا بانک های اروپایی را تهدید کرده و اجازه نمی دهد این راهکار را پیاده کنند. SPV به نتیجه ای نرسیده و عملیاتی نشده است.
رقابت ها و تبلیغات انتخاباتی از الان شروع شده است
در شرایط فعلی که هر فرد یک رسانه محسوب می شود رفتارهای نمایندگان باعث تغییر دیدگاه مردم به نمایندگان شده و شان مجلس را زیر سوال می برد. نظر شما در خصوص فیلم هایی که اخیرا از برخی نمایندگان منتشر می شود، چیست؟
حرفتان را قبول دارم. دوستان ما در مجلس دقت و توجه کافی را ندارند و نباید در شرایط موجود وارد مجامعی شوند که عواقب منفی دارد. شرایط کشور شرایط خوب و مثبتی نیست. نمایندگان در حوزه های انتخابی خود مشکلاتی دارند که هنوز حل نشده است و در این میان دشمنان و رقبایی دارند. به انتخابات دور بعد مجلس نزدیک می‌شویم بنابراین رقابت ها و تبلیغات انتخاباتی از الان شروع شده است. احتمال اینکه اینگونه فیلم ها از طرف رقبای نمایندگان در جهت تخریب نماینده باشد، وجود دارد. دولت و مجلس باید به یک راهکار سالم انتخاباتی برسند. ما در دوران انتخابات شاهد خرید و فروش رای و یا حتی تخریب رقیب هستیم.
بودجه وزارت امورخارجه بسیار ضعیف است
نظر شما در خصوص بودجه 98 چیست؟
بودجه سال آینده در شرایط خاص تهیه شده است. بایستی به دولت کمک کنیم، مملکت را اداره کند تا شرایط بهتری اتفاق بیفتد. بخش عمده ای از بودجه 98 مربوط به بودجه جاری سازمان ها، شرکت ها و ارگان های دولتی است. همانند گذشته امسال نیز بودجه عمرانی کشور تقویت نشده و اعتبارات عمرانی محدودیت دارد.
به برخی از ارگان ها مثل حوزه های دفاعی باید توجه ویژه ای شود. وزارت امورخارجه، دفاع، اطلاعات و سپاه نباید تضعیف شوند و بودجه آنها در حد نیازشان باید تامین شود. بودجه وزارت امورخارجه بسیار ضعیف است. در شرایط بحرانی که الان در آن هستیم انتظارات، توقعات و وظایف بی شماری را از وزارت خارجه طلب می کنیم بنابراین باید از لحاظ اعتبار تقویت شود.
در برخی از طرح های ارائه شده، قانون اساسی رعایت نمی شود
تحلیل شما از صحبت های آقای جنتی که گفته اند، نمایندگان مجلس بایستی قانون اساسی را بخوانند و آموزش کافی ندیده اند، چیست؟
باید بپذیریم که حداقل تحصیلات نمایندگان مجلس مدرک کارشناسی ارشد است. کسانی که کارهای اجرایی انجام داده اند مطمئنا قانون اساسی را می دانند. بعضی مواقع طرح‌هایی در مجلس مطرح می شود که احتمال نقصان دارد. کارهای جمعی در مجلس انجام می شود که بیشتر نگاه منطقه ای و یا خاص دارد و زیرساخت قانون و قانون اساسی در آن رعایت نمی شود. وظیفه شورای نگهبان است که ارزیابی کرده و تذکر دهد.
استیضاح ها صرفا برای گرفتن امتیاز از وزیر مطرح می شود/ هیچ استیضاحی را امضا نکردم
نظر شما در خصوص نحوه عملکرد وزیر جهاد کشاورزی و طرح استیضاح وی چیست؟
در طول دوره مجلس دهم، هیچ استیضاحی را امضا نکردم و جز استیضاح کنندگان وزیر جهاد کشاورزی نیستم. تصور من این است برخی از این استیضاح ها با نگاه های محدود غیرملی، منطقه ای و منفعتی گروهی تنظیم و پیگیری می شود. بسیاری از این استیضاح ها رای نیاورده است. این گونه استیضاح ها را عامل ضعف و صدمه به جایگاه مجلس می‌بینم. به دلیل بکارگیری ناصحیح ابزارهای نظارتی که در دست همکارانمان بوده، این ابزارها کند شده و خاصیت خود را از دست داده است.
استیضاح ها به منظور منافع شخصی و برای اینکه امتیازی از وزیر بگیرند، طرح می شود که آسیب به جایگاه نمایندگان و مجلس وارد می کند. این گونه برخوردها به حل مشکلات مردم کمکی نمی کند، به همین دلیل وارد هیچ کدام از این استیضاح ها نشدم. کسی که از بیرون به مجلس و اقدامات آن نگاه می کند نگاهش به مجلس تغییر کرده است. ارزش پارلمان پایین آمده و در صورت تکرار برای دولت نیز عادی شده و دیگر توجهی به خواسته های مردم و نمایندگان نخواهد کرد.
هر روز اگر دولت را به این موضوع سرگرم کنیم دولت نمی تواند کار خود را انجام دهد. همچنین نباید توقع داشته باشیم که دولت در حل مسائل و مشکلات کشور موفق شود.
در وزارت وزیر جهاد کشاورزی کارهای خوبی از جمله رسیدن به خودکفایی در برخی اقلام کشاورزی، ورود به سیستم های مدرن آبیاری انجام شده و امکانات خوبی در ارتباط با کاهش میزان مصرف آب ارائه شده که نباید این کارها را نادیده گرفت. نباید وزارتخانه ای را از وجود فردی که کار می کند محروم کنیم. ایشان دنبال توسعه هستند و تخصص لازم را نیز دارند.
منافع ملی جای اختلاف سلیقه نیست
چرا از کمیسیون امنیت صدای واحدی به گوش نمی رسد؟
کمیسیون امنیت قالب کوچک مجلس است. اینکه هر نماینده ای ایده، نظر و گرایشات سیاسی خاص خود را داشته باشد، طبیعی است. هر نماینده ای با یک نوع نگرش سیاسی وارد مجلس شورای اسلامی شده است. پس براین اساس داشتن اختلاف نظر طبیعی است اما اینکه در حوزه های امنیتی افتراق و اختلاف باشد، معقول و پسندیده نیست. معیار و اندازه گیری برخوردها و مواضع باید منافع ملی باشد. کشور در شرایط خاصی قرار دارد و باید بپذیریم که دشمن قسم خورده داریم و برای صدمه زدن به ما برنامه ریزی کرده است. این اختلافات و کارهای جنجالی در شرایط فعلی اصلا مورد پذیرش نیست. منافع ملی جای اختلاف سلیقه نیست.
وقتی دولت لایحه یا کنوانسیونی را دولت تنظیم کرده و می خواهد مصوبه ای را بگیرد که قبلا در شورایعالی امنیت ملی بررسی و تصویب شده و سپس به مجلس می آید، نباید در این باره جنجال راه انداخت؛ این جنجال در راستای منافع ملی نیست.