به گزارش سرویس فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا؛ سمینار علمی پژوهشی «تئاتر پس از انقلاب اسلامی» با حضور سید مجتبیحسینی، معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، شهرام کرمی، مدیرکل هنرهای نمایشی، کوروش زارعی، رئیس مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری، مهدی حامد سقایان، دبیر سمینار و جمعی از هنرمندان عرصه تئاتر امروز شنبه ششم بهمن در سالن کنفرانس مجموعه تئاتر شهر آغاز شد.
سید مجتبی حسینی به عنوان یکی از سخنرانان این مراسم گفت: هنر به وجه آیینگی که دارد بازتاب‌دهنده مختصات و مشخصات زمانی و مکانی است، از فرهنگ و جامعه، اقتصاد و معیشت، از دغدغه‌ها و اندیشه‌ها نشان‌ها دارد و شناخت این پدیده جز از راه شناخت دقیق موقعیت آن، ممکن نخواهد شد. تئاتر به عنوان هنری خاص و حاضر در لحظه‌های زندگی مستثنی نیست، تأثیر و تاثر مجموعه عوامل بر فراز و نشیب نمایش اثرها دارد.
او ادامه داد: انقلاب اسلامی مقطع مهمی از تاریخ ایران عزیز ماست. انقلاب عرصه نفوذ هنر را به طبقات مختلف اجتماعی وسعت شگفت‌انگیزی داد و روند رشد تئاتر در عرصه اندیشه و اجرا، رشدی تحسین‌انگیز را رقم زد و امروز پس از ٤٠ سال می‌توان دوره‌های مختلف تئاتر در جمهوری اسلامی ایران را بررسی کرد تا راه پیش رو را برای دهه پنجم و دهه‌های بعد به درستی ارزیابی کرد و نیز نقطه عطف انقلاب اسلامی را با مشخصه‌های اجتماعی، فرهنگی در مناظر مختلف و از حوزه‌های گوناگون نظیر تئاتر مطالعه کرد.
حسینی افزود: مفاهیم نو به اقتضای زمان و توسعه و رشد جوانب امر فارغ از هرگونه داوری در عرصه هنر به جریان آمده است. در دهه شصت تئاتر خصوصی اصطلاحی غریب می‌نمود چنانکه حراج نقاشی و بسیاری از این قبیل مفاهیم که امروز به منصه ظهور رسیده و در رشته‌های مختلف علم، فرهنگ و هنر و در اینجا تئاتر قابل رصد شده است. یکی از چالش‌های جدی امروز، رشد نامتوازن هنر در نسبت با جوانب آن است.
معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح کرد: بر این باورم که انقلاب اسلامی ایران و توجه به انسان و اعتماد به انتخاب جوانان و فرصت‌های ایجاد شده در حوزه آموزشی و تربیتی موجب رشد رشک برانگیز و افتخارآفرین تعداد هنرمندان در عرصه‌ها و رشته‌های مختلف شده و جوانانی به عرصه آمده‌اند که جلوه‌های پختگی و استادی در آثارشان قابل تحسین است اما نامتوازن بودن، آنگاه به چشم می‌آید که ببینیم زیرساخت‌ها و امکانات و تجهیزات برای فراهم کردن بستر تجلی این تربیت‌یافتگان مکتب انقلاب، همخوان نیست.
جالب آنجاست که شهرهای ما رشد کرده‌اند، ساختمان‌های سر به فلک کشیده فراوان شده‌اند اما در میان این انبوه بناهایی که حضور انسان را مغتنم می‌شمارند به نسبت تقاضا و به نسبت استعداد، کم شمار است. باید پذیرفت که مدینهسازی از یک وجه رشد کرده و مدنیت‌پروی از جهتی و سویی در ترقی بوده اما نداشتن حلقه وصل مدبرانه میان این دو مفهوم، توازن و تناسب را سامان نداده و شهرهای پرشماری که می‌توانند هنر را زیب و زینت و افتخار خود بدانند و بدان شهره شوند با کمبود زیرساخت‌های تخصصی مواجهند.
در نظام آموزش هنر نیز روالی مشابه پیش آمده، دانشگاه‌ها، آموزشگاه‌ها، بی‌تدبیر فردا و بدون پختن سودای اشتغال و ابتکار و بدون نیم نگاهی برای پرورش مخاطبان آگاه و شایق، به افزایش شمار هنرجویان کمر بستند. حتی رویدادهای نمایشی و جشنواره‌های متعدد کما و به تعداد افزایش یافتند و امروز به بیش از هفتاد جشنواره رسیده‌اند و بیش از آنکه به تاثیر و آورده و محصول و ثمر جشنواره‌ها تامل شود، بر افتخار تعدد تاکید شد.
او ادامه داد: هنر مسئول، متعهد، اندیشمند و جذاب تئاتر در انقلاب اسلامی ایران، چونان چراغی پرفروغ و فانوسی راه‌بر، بر آرمان‌های بلند و عدالت‌خواهی و جور ستیزی تاکید ورزیده و همچنان و همیشه به زبان بلورین هنر و بیان رسایی در سودای انسان است. در اندیشه ایران سربلند و صورتک‌های سمبلیک خندان و گریان به آغوش گشاده نمایش، برای مخاطبان دلالت دارد تا به شادی و غم ارمغان گفت‌وگو را فرو نگذاریم.
تئاتر امروز ایران به حتم سرمایه سترگی است و موجب افتخار. ضمن سپاس از دست‌اندرکاران این همایش تقاضا می‌کنم که با توجه به اهمیت و نقش سمینارهایی اینچنین، به موضوع مطالعات هنر به ویژه مطالعات کاربردی بیشتر بپردازیم. ظرفیت و ثروت امروز کشور را در عرصه هنر بشناسیم و قدر بدانیم و با ایجاد فضای اعتماد، اطمینان و احترام متقابل، بین تمام پسندها و سلیقه‌ها، به عزت میهن به استقلال و سربلندی آن و به عشقی که در جان تک تک هنرمندان است بیاندیشیم و با زیبنده‌ترین تعامل‌ها روزگار عزت هنر را بیافرینیم. هنرمندان بسیار برای رشد نمایش کشور به جان کوشیده‌اند، منت‌دار ایشانم.
دست‌اندرکاران سی و هفتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر در شرایط دشوار بذل همت کرده‌اند قدرشان را می‌دانم و سپاسگزارم که فرصت گفت‌وگو برای تئاتر و از تئاتر را فراهم کردند. ضرورت مطالعه و پژوهش بهترین سرمایه برای ورود به آینده است. با دو روز تعجیل، هشتم بهمن ماه که سالروز فعالیت تئاترشهر است را شادباش می‌گویم.
دیگر سخنران سمینار علمی پژوهشی «تئاتر پس از انقلاب اسلامی» شهرام کرمی، مدیرکل هنرهای نمایشی بود که گفت: روند تئاتر پس از انقلاب اسلامی به این شکل بود که تئاتر از سال ٦٠ تا ٦٨ بازتاب صرف شرایط جامعه و جنبش‌های مردمی شد، پس از پایان جنگ از سال ٦٨ تا ٧١ دوران شکوفایی و طلایی تئاتر بود و این سال‌ها خاستگاه حرکت‌های نوینی چون جشنواره آیینی سنتی، جشنواره عروسکی و گسترش انجمن بوده است.
او ادامه داد: تئاتر در هر شرایطی هنری زنده و پویاست، هر افت و خیزی در روند پویایی این هنر متکی به رفتار اجتماعی و اوضاع جامعه و روندی رو به توسعه است. اگر بخواهیم دستاوردهای تئاتر پس از انقلاب اسلامی را بررسی کنیم، می‌توانیم به هفت حوزه اشاره کنیم؛ سرمایه عظیم مخاطب مردمی که پس از انقلاب ارتباط چندانی با تئاتر نداشته و این هنر تنها مختص گروهی خاص بوده، حضور بیش از ١٥٠ هزار هنرمند فعال حوزه تئاتر پس از انقلاب اسلامی، دانش‌آموختگان بالای تئاتر که سبب تقویت علمی بدنه تئاتر می‌گردند، گسترش سالن‌های نمایشی، رشد جشنواره‌های معتبر تئاتری در سراسر کشور پس از انقلاب اسلامی و به وجود آمدن ارتباطات بسیار قوی در بخش تئاتر بین‌الملی و تنوع آثار نمایشی است.
مهدی حامد سقایان دبیر این سمینار نیز پژوهش درباره رابطه دوسویه تئاتر و انقلاب اسلامی و تأثیرگذاری آن‌ها بر یکدیگر را دارای اهمیت بالایی دانست.
او با بیان این که مسئولان همیشه بر اهمیت پژوهش تأکید دارند، متذکر شد: متأسفانه در عمل بودجه، حمایت و انگیزه لازم برای انجام پژوهش وجود ندارد. ٤٠ سال از پیروزی انقلاب اسلامی ایران گذشته و هنوز خیلی از هنرمندان و پژوهشگران نمی‌دانند دستاوردهای تئاتر بعد از انقلاب چه بوده است.
دبیر سمینار علمی پژوهشی «تئاتر پس از انقلاب اسلامی» تأکید کرد: اینکه ٥٠ چکیده مقاله برای سمینار تئاتر پس از انقلاب ارائه می‌شود، آمار فوق‌العاده ضعیفی است و باید فکری برای آن شود.
سقایان در بخش پایانی سخنان خود تصریح کرد: خبر خوب این است که در این سمینار با نسل جوانی از پژوهشگران مواجه هستیم که اتفاق بسیار خوبی است. خواهش من این است که این سمینارها ادامه پیدا کند و برگزاری آن‌ها به چند سال بعد موکول نشود.
سی و هفتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر از ٢٢ بهمن تا چهارم اسفند به دبیری نادر برهانی‌مرند برگزار می‌شود.