به گزارش سرویس فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا؛ نشست خبری سیوششمین دوره جایزه کتابسال جمهوری اسلامی ایران و جایزه جهانی کتابسال با حضور نیکنام حسینی‌پور؛ مدیرعامل موسسه خانه‌کتاب، محمدعلی مهدوی‌راد؛ دبیر علمی این رویداد و محمدعلی حیدری؛ دبیر جایزه جهانی کتابسال در سرای اهل قلم موسسه خانه‌کتاب برگزار شد.
حسینی‌پور با تبریک بعثت انقلاب اسلامی ایران درباره جایگاه جایزه کتابسال جمهوری اسلامی ایران گفت: جایزه کتابسال با فراز و فرودهای فراوان به ایستگاه سی‌وششم رسیده است. این رویداد در منطقه و جهان به‌عنوان یک برند و مرجع در محافل فرهنگی شناخته می‌شود به طوری که بسیاری از نویسندگان به‌دنبال حضور در این رویداد هستند.
وی با اشاره به فرایند بررسی و داوری آثار ادامه داد: طبق فراخوان سیوششمین دوره جایزه کتابسال، مهلت معرفی آثار از فروردین تا مهرماه سال جاری اعلام و فرایند داوری ۶هزار اثر در دبیرخانه از آبا‌ن‌ماه آغاز شد. بیش از ۵۸۰ داور با ۸۰ هزار ساعت داوری آثار را انجام دادند. بیش از صد داور آثار مطالعات اسلامی و ایرانی را بررسی کرده‌اند.
مدیرعامل موسسه خانه کتاب با تاکید بر نقش دبیرخانه جایزه کتابسال در جریان داوری آثار افزود: دبیرخانه به‌عنوان مرجعیت بسیاری از رویدادهای کتاب‌محور کشور شناخته می‌شود. به‌طوری که دبیرخانه طی این مدت زایش‌هایی مانند کتابسال استانی را تجربه کرده است. از این جمله می‌توان به برگزاری ۷ رویداد کتابسال استانی اشاره کرد.
حسینی‌پور درباره نقش ناشران در رویداد کتابسال جمهوری اسلامی ایران بیان کرد: بسیاری از ناشران کشور با ایده‌پردازی و ارائه عام به مولفان در حوزه تالیف فعالیت دارند. بنابراین تاکید دارم که باید ناشران در رویداد کتابسال جمهوری اسلامی ایران دیده شوند.
وی با اشاره به جزییات برگزاری آئین اختتامیه سیوششمین دوره جایزه کتابسال گفت: برگزیدگان در آئین اختتامیه ۱۶بهمن‌ماه جوایز خود را از دست رئیس‌جمهور در تالار وحدت دریافت می‌کنند. در این دوره ۱۴ اثر به‌عنوان برگزیده و ۴۱ اثر به‌عنوان تقدیری شناخته شده‌اند.
مدیرعامل موسسه خانه‌کتاب با اشاره به لزوم توجه به نقش انجمن‌های علمی و صنفی در جریان داوری کتابسال جمهوری اسلامی ایران ادامه داد: سال آینده در جریان داوری آثار از انجمن‌های علمی و صنفی استفاده خواهد شد و مشارکت آن‌ها را خواهیم داشت. برای تحقق این هدف مکاتباتی را آغاز کرده‌ایم.
حسینی‌پور افزود: در رویداد جایزه جهانی کتابسال آثاری از کشورهای آمریکا، ایتالیا، ترکیه، فرانسه و لبنان که آثاری در حوزه‌های ایران‌شناسی و مطالعات اسلامی داشته‌اند حضور دارند. مقدمات حضور مهمانان خارجی انجام شده است.
مدیرعامل خانه کتاب گفت: با احتساب برگزیدگان جایزه جلال آل‌احمد و شعر فجر ۱۰هزار و ۳۰۸ عنوان وارد دبیرخانه شده است. نزدیک به ۶۳۱ نفر طی ۳۶ سال برگزاری کتابسال برگزیده و ۹۳۰نفر نیز به‌عنوان شایسته تقدیر معرفی شدند. ۱۱۰نفر از این برگزیدگان متاسفانه دارفانی را وداع گفتند.
وی با اشاره به اهمیت مستندسازی فعالیت‌های فرهنگی بیان کرد: متاسفانه چندان به مقوله مستندسازی فعالیت‌های فرهنگی توجه نمی‌شود بنابراین موسسه خانه‌کتاب هم‌زمان با برگزاری آئین اختتامیه سیوششمین دوره جایزه کتاب سال از کتاب «آینه دوران» به‌عنوان دایرة‌المعارف کتابسال در دو جلد رونمایی خواهد کرد.
در ادامه، مهدوی‌راد در این نشست با اشاره به اهمیت و جایگاه کتابسال گفت: بسیاری از کشورها حتی در موقعیت‌های بحرانی با هدف تاکید بر اهمیت توجه به فرهنگ رویداد کتاب سال را برگزار می‌کنند.
وی ادامه داد: ۶۴۱۳ عنوان کتاب در جریان داوری قرار گرفتند و ۲۷۲ عنوان به مرحله نهایی رسیدند. دایره بررسی آثار به کتاب‌هایی اختصاص دارد که از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوز انتشار دریافت کرده‌اند. سه حوزه اصلی به کتاب‌های تالیفی، ترجمه و تحقیق اختصاص دارد.
داوری جایزه کتاب سال به تعاریف جدید نیاز دارند
مهدوی‌راد درباره لزوم ارائه تعریف برای برخی کتاب‌ها که در هیچ‌کدام از قالب‌های تالیف، ترجمه و تحقیق نمی‌گنجد بیان کرد: برخی کتاب‌ها با توجه به مقدمه مترجم، افزوده شدن فصل‌های جدید و همچنین گزیده‌گویی‌ها به‌طوری است که نمی‌توان کتاب را کاملا ترجمه و یا تالیف نامید و باید در کاربرگ جدید تعریف شود. داوران برای داوری این آثار به معیارهای ارزیابی جدید نیاز دارند که باید تعریف شوند.
دبیر علمی سیوششمین دوره جایزه کتابسال افزود: امسال مانند سال‌های گذشته آثار بررسی‌شده از نظر کمی رشد مناسبی داشتند اما همچنان از ضعف درونمایه و کیفیت رنج می‌بریم؛ حتی در رشته‌های علوم پایه و محض همچنین مهندسی کامپیوتر و برق آثار قابل توجه نبودند؛ علاوه بر این در حوزه‌های علوم انسانی و اسلامی نیز کارهای مهمی شناسایی نشده است.
جایزه جهانی کتاب سال ۱۰ برگزیده دارد
در ادامه این نشست حیدری، دبیر جایزه جهانی کتابسال درباره جریان شناسایی آثار مولفان خارجی گفت: طبق روال سال‌های گذشته کتاب‌ها از طریق مراجع مختلف مانند رایزنی‌های فرهنگی جمهوری اسلامی ایران شناسایی شدند.
وی افزود: ۲۰۰۰ عنوان کتاب در این دوره بررسی شده است برخی آثار از رویدادهای فرهنگی مانند نمایشگاه‌های خارجی و کتابخانه‌های ملی نیز خریداری شده است. کتاب‌ها به موضوعات هنر، معماری، کلام و عرفان، توریسم، ایران و جهانگردی اختصاص دارد.
حیدری ادامه داد: ۲۰۰ اثر به مراحل بعدی داوری راه پیدا کرده‌اند و ۱۰ اثر به‌عنوان برگزیده بیست‌و‌ششمین دوره جایزه جهانی کتابسال از سوی داوران شناسایی شده است.
در ادامه این نشست خبری حیدری درباره خرید کتاب خارجی در این دوره از جایزه جهانی کتابسال و میزان بودجه تخصیص یافته برای این موضوع گفت: خوشبختانه باوجود همه مسائل و مشکلات اقتصادی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از توجه به این مقوله فروگذاری نشد. خریدهای کتاب از نمایشگاه کتاب تهران و بخشی دیگر از نمایشگاه بین‌المللی کتاب فرانکفورت انجام شده است علاوه بر این خوشبختانه به دلیل ارتباط تنگاتنگ با نمایندگان و رایزنان فرهنگی کشورمان برای شناسایی کتاب‌ها مشاوره گرفته‌ایم.
وی افزود: خوشبختانه به لحاظ بودجه محدودیتی جدی، وجود ندارد؛ اما درباره میزان رقم تخصیص داده شده حضور ذهن ندارم.
حسینی‌پور درباره هزینه خرید کتاب برای بیست و ششمین دوره جایزه جهانی کتابسال بیان کرد: بودجه خرید کتاب برای این موضوع از موسسه خانه کتاب تامین شده است. امسال نزدیک به صد میلیون تومان کتاب از نمایشگاه کتاب خریداری شد و بیش از ۵۰ میلیون تومان نیز از نمایشگاه‌های خارج از کشور است.
وی افزود: تلاش داریم منابع ارزشمند جایزه کتاب سال و جایزه جهانی در قالب کتابخانه در اختیار پژوهشگران قرار بگیرد. امید‌وایم بعد از برگزاری جایزه جهانی این کتابخانه را افتتاح کنیم.
حسینی‌پور، همچنین با تاکید بر لزوم توجه بیشتر به تقویت کرسی‌های ایران‌شناسی در خارج از کشور بیان کرد: کرسی‌های ایران‌شناسی در کشورهای دیگر، به شدت در حال ضعیف شدن هستند. این کرسی‌ها را به دلایل مختلف از‌جمله فوت ایران‌شناسان از دست می‌دهیم و جایگزینی هم برای آن‌ها تعریف نمی‌شود.
مدیر عامل موسسه خانه کتاب ادامه داد: به نظر می‌رسد همه نهادها و سازمان‌هایی که در خارج از کشور فعال هستند، اعم از وزارت امور خارجه، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و بنیاد سعدی باید همت کنند تا این کرسی‌ها تقویت و حفظ شوند. در غیر این‌صورت، کشورهای دیگر، جای آن‌ها را می‌گیرند و زمینه‌ساز فقر علمی برای ما خواهد شد.
در پایان این نشست از پوستر سیوششمین دوره جایزه کتاب سال و بیست و ششمین دوره جایزه جهانی کتاب سال رونمایی شد.