به گزارش خبرنگار گروه خبر برنا؛ اولین زمزمه‌های انتقال پایتخت، سال ۱۳۶۴ و همزمان با دویستمین سالروز پایتختی تهران مطرح شد. بعد از پایان جنگ تحمیلی این موضوع دنبال شد اما راه به جایی نبرد. در اوایل دهه ۷۰ نیز دوباره بحث انتقال پایتخت برسر زبان‌ها افتاد اما پی‌گیری‌ها بی‌نتیجه ماند. در اواخر دولت نهم و اوایل دولت دهم نیز زمزمه‌های تغییر پایتخت و احتمال انتقال آن به دو شهر مرکزی کشور به گوش رسید که طبق معمول باز هم بی‌نتیجه ماند. بحث چند تکه کردن پایتخت و انتقال «پایتخت سیاسی» به شهر دیگر هم از جمله پیشنهادات مطرح شده بود که از این موضوع نیز استقبال نشد تا تهران همچنان پایتخت 232 ساله کشور بماند. بحث «انتقال پایتخت» از آن بحث‌هایی است که هرچند وقت یکبار داغ و دوباره سرد می‌شود. اما در هر بار گل کردن این بحث، نام چند شهر به میان می‌آید.
روزگذشته محسن هاشمی، رئیس شورای شهر تهران، اعلام کرد در مورد انتقال پایتخت، جلسه‌ای با معاون اول رییس جمهور داشته و مخالفت خود را با انتقال پایتخت بیان کرد. حال در مورد همین مسئله با دو نماینده مجلس و یک کارشناس شهری به گفت‌وگو نشستیم که آیا انتقال پایتخت صحیح است و اصلا با توجه بودجه کشور امکان پذیر هست یا خیر ؟
بودجه انتقال پایتخت را نداریم
محمد حسینی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه در مجلس شورای اسلامی، در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری برنا درباره صحبت‌های مطرح شده در مورد انتقال پایتخت مطرح کرد: این مسئله که یک مسئول با توجه به نزدیکی عید نوروز در مورد انتقال پایتخت صحبت کند به صلاح کشور نیست.
وی افزود: هر اقدام باید هزینه و فایده‌هایی داشته باشد. مشاهده شده خیلی از کشورها با انتقال پایتخت خود به نقاط دیگر به شرایط مطلوب رسیده‌اند و مشکلات اداری، آب و هوا و ترافیک را حل کرده‌اند. اما در کشور ما این مسئله به این راحتی امکان پذیر نیست و باید مطالعات کارشناسی شده روی آن صورت بگیرد؛ تا یک بودجه خاصی را برای آن لحاظ کنیم.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه در مجلس ادامه داد: هر وزارتخانه‌ای که بخواهد به استان دیگری انتقال پیدا کند، نیاز به بررسی دارد و باید دید آیا آن شهر زیر ساخت‌های لازم را برای ساختن ساختمان وزارت دارد؟ امروز با توجه به اینکه شهر تهران از یک تمرکز جمعیتی بسیار بالایی برخوردار است، تردد در آن بسیار مشکل شده است و آلودگی هوا نیز به یکی از دغدغه‌های مردم تبدیل شده که هرساله هزینه‌های زیادی بابت آن استفاده می‌شود.
نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی، درخصوص این سوال که آیا بودجه لازم برای انتقال تهران تامین می‌شود؟ بیان کرد: هم اکنون بودجه انتقال تهران را نداریم.
با انتقال پایتخت از تهران جمعیت به راحتی کم نخواهد شد
محمد حسینی در پاسخ به سوال خبرنگار برنا درباره اینکه تهران یک شهر زلزله خیز است و اگر روزی این بحران رخ دهد آیا ما می‌توانیم آن را ساماندهی کنیم و شاید یکی از علل پررنگ‌تر شدن نگاه به انتقال تهران بخاطر تهدید وقوع زلزله است اظهار کرد: اگر روزی این اتفاق رخ دهد؛ بازسازی شهری مانند تهران بسیار سخت است و فقط باید دعا کنیم چنین شرایطی اتفاق نیافتد؛ در حال حاضر ما باید تمهیدات لازم را در جهت ارتقاء نکات ایمنی فراهم آوریم چراکه زلزله در تهران به سادگی ساماندهی نخواهد شد.
وی در پایان افزود: با انتقال پایتخت از تهران جمعیت به راحتی کم نخواهد شد؛ میزان حضور وزاتخانه‌ها و دولت در تهران تنها روی یک میلیون نفر تاثیر خواهد گذاشت، اما از جمعیت 12 میلیونی تهران بیش از این کم نخواهد شد چراکه امکانات موجود در تهران باعث جاذبه آن شده است؛ تمام امکانات پزشکی، آموزشی، تفریحی و فرهنگی در تهران هستند و این امکانات نیز هیچوقت خارج نمی‌شوند.
نخست باید مشخص شود هدف از انتقال پایتخت چیست
در دوره ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد بحث انتقال بعضی از وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها مطرح شد اما به دلایل زیادی که یکی از آنها بحث تمرکز گرایی بود انجام نشد. حال با یکی از اعضای کمیسیون شوراهای مجلس شورای اسلامی به گفت‌وگو نشستیم.
محمد محمودی شاه‌نشین، عضو کمیسیون شوراها و امور داخلی، درباره انتقال پایتخت تهران مطرح کرد: ابتدا باید این مسئله بررسی شود که هدف ما از انتقال پایتخت چیست؛ اگر هدف ما این است که از جمعیت تهران کم کنیم، باید اقدامات دیگری را انجام دهیم؛ امروز شاهد فعالیت یکسری از سازمان‌ها مانند کشتیرانی، بنادر، نیروی دریایی و بسیاری از سازمان‌هایی که هیچ موضوعیتی در پایتخت ندارند هستیم. مراکزی ضرورت دارند به تناسب محل ماموریت خود در استان محل ماموریت بمانند که این مسائل می‌تواند بسیار مهم‌تر از انتقال پایتخت باشد.
انتقال فیزیکی پایتخت هیچ مشکلی را حل نخواهد کرد
وی با طرح این سوال که ما باید پایتخت را به کجا ببریم که رفت و آمد مردم کمتر بشود؟ ادامه داد: پایتخت به هر جایی انتقال داده بشود شاهد همین مشکلات خواهیم بود؛ بنابر این نیاز است، سیستم مدیریتی خود را تغییر دهیم تا ارتباطات مردم حضوری نباشد. امروز در تمام دنیا در غالب فضای مجازی پاسخگوی ارباب رجوع هستند و انتقال فیزیکی پایتخت هیچ مشکلی را حل نخواهد کرد.
محمودی در خصوص اینکه آیا بودجه لازم را برای انتقال پایتخت وجود دارد؟ بیان کرد: بودجه انتقال پایتخت را نداریم. برای اینکه وزارتخانه‌ها انتقال پیدا کنند مبالغ بسیار زیادی نیاز است و امکان این مسئله فعلا وجود ندارد.
او افزود: عده‌ای پیشنهاد داده‌اند بعضی از وزارتخانه‌ها با توجه به محدوده فعالیت‌شان انتقال پیدا بکنند؛ این حرف شاید ظاهر خوبی داشته باشد اما زمانی که به اصل داستان نگاه میکنیم، هفته‌ای یکبار جلسه هیات وزیران تشکیل می‌شود و وزیر و معاونین آنها باید برای جلسه به تهران سفر کنند که این مسئله باعث می‌شود هزینه حمل و نقل نیز به آن اضافه شود. ضمن اینکه اگر فردی بخواهد در مورد یک مسئله به چند وزاتخانه مراجعه کند، می‌تواند در یک روز به آنها مراجعه کند اما اگر این ساختمان‌ها در شهرهای مختلف باشند به جز هزینه زیاد برای آن فرد؛ چند روزی وقت او را نیز تلف خواهد شد.
زلزله در تهران توهم افراد است و بیشتر شبیه رویاپردازی است
عضو کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس شورای اسلامی در مورد یکی از علل مطرح شدن انتقال پایتخت از تهران به شهرهای دیگر با توجه به تهدید زلزله و نیاز ساماندهی قبل از وقوع حادثه اظهار داشت: زلزله تهران بیشتر مربوط به توهم افراد است و عقلانی نیست چراکه ساختمانهای دستگاه‌ها و وزارتخانه‌ها برای دو دهه اخیر است و این ساختمان‌ها عمر مفید یکساله دارند و بعضا محاسبات‌شان به زلزله ده ریشتری نزدیک است.
محمودی در پایان تاکید کرد: اینکه فکر کنیم یک روز در تهران زلزله‌ای رخ خواهد داد، بیشتر رویاپردازی است.
انتقال وزارتخانه‌ها مرکزیت یک سازمان را از بین خواهد برد
بهروز شیخ‌رودی، کارشناس شهری، نیز در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری برنا درباره هزینه‌های انتقال پایتخت مطرح کرد: هزینه ها باید مشخصا در مورد شهری که پایتخت می‌خواهد به آن انتقال پیدا کند، ارزیابی شود و متناسب با زیر ساخت‌های موجود در آن شهر، میزان بودجه لازم را تعیین کرد؛ انتقال پایتخت مستلزم ساخت یکسری ساختمانهای دولتی است تا زمانی که دستگاه‌های دولتی از تهران منتقل می‌شوند بتوانند در آن مستقر شوند.
وی ادامه داد: در دوره ریاست جمهوری احمدی‌نژاد نیز این پیشنهاد اجرا شد که بخشی از ساختمانهای دولتی را انتقال دهیم و این اتفاق عملی نیز شد. که سازمان میراث فرهنگی را به عنوان سازمان پایلوت به چند قسمت تبدیل کردند و بخشی از آن به استان اصفهان و بخشی دیگر به شیراز انتقال داده شد که همین مسئله باعث شد سازمان میراث فرهنگی چند پاره شود؛ باید قبول کرد این کار مرکزیت یک سازمان را از بین خواهد برد.
شیخ‌رودی افزود: فرض کنید وزارت راه و شهرسازی به بیرون از شهر تهران انتقال پیدا بکند؛ جدای از اینکه این وزارتخانه با ستاد دولت کار دارد و باید دائم در سفر به تهران باشد؛ هزینه‌های زیادی را به دولت تحمیل می‌کند و با توجه به اینکه انتقال یک وزارتخانه پیوست اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی نیز ندارد نارضایتی‌های زیادی را برای کارکنان دولت و مردم فراهم خواهد آورد.
نیاز به افزایش پایداری و تاب‌آوری ساختمان ها در تهران
این کارشناس شهری در پاسخ به این سوال که در صورت رخ دادن زلزله آیا می‌توان آن را ساماندهی کرد؟ گفت: ما نیاز داریم پایداری و تاب آوری شهر تهران را افزایش دهیم و ساختمانهای ایمن‌تری را بسازیم؛ مسلما اگر به این نکات توجه کنیم هزینه کمتری تا انتقال پایتخت خواهد داشت. پایتخت‌های دیگر دنیا نیز زلزله خیز هستند؛ مثلا توکیو با وجود اینکه زلزله خیز است اما آن را انتقال نداده‌اند بلکه ساختمانهای اداری را مقاوم کرده‌اند.
بهروز شیخ‌رودی در پایان اظهار کرد: درباره رخ دادن زلزله در تهران نمی‌توانیم صحبت کنیم چراکه اتفاق افتادن آن دست ما نیست؛ زلزله برای رخ دادن از کسی اجازه نمی‌گیرد، اما زمانی که در شهری مثل سرپل ذهاب زلزله می‌آید مشاهده میکنیم بیمارستانی که به تازگی ساخته شده بود، آسیب می‌بیند؛ بنابراین نیاز است ما به فکر تاب آوری و پایداری ساختمانهای دولتی باشیم.