فردی که نه کلاس کارگردانی دارد، نه ظرفیت تحمل این شغل مهم و نه ادب حرفه ای و انسانی دارد، در این عرصه نمی تواند دوام بیاورد، دیر یا زود اهالی مودب سینما، منتقدان کاردان و مردم شریف، گوش او را گرفته و از این ساحت محترم بیرون خواهند انداخت.
بزرگان تاریخ سینما اگر در یادها مانده اند و کارگردانان نسل جدید اگر هنوز فعال هستند و مورد توجه،به خاطر داشتن ظرفیت و ادب است.
متاسفانه بیشتر اوقات در سینمای ایران، به گونه حرفه ای عمل نشده و هرکسی به خود حق می دهد وارد عرصه کارگردانی شود. درهای همیشه باز و بسیار گشاد سینما، باعث شده هر تازه به دوران رسیده ای وارد این حرفه شده و به تاخت و تاز بپردازد. آنان که عقبه ای فرهنگی و ظرفیت پذیرفتن این شغل مهم و بزرگ را نداشته و ندارند، متاسفانه با مساعدت برخی نهاد ها و افراد پولدار وارد سینما شده و دامنش را آلوده کرده اند.
سینما متعلق به همه است، هرکس به واسطه توانایی هایی که دارد، در این عرصه فعالیت می کند. برخی از این افراد توانایی های بیشتری دارند و ظرفیت بالا، برای همین قدم در راه ناهموار کارگردانی می گذارند، بی شک اگر توانایی و کلاس این کار را داشته باشند، پله های ترقی را طی خواهند کرد.
دیوید گریفیث بزرگ از بازی در نقش های کوچک وارد سینما شد، اما داشتن ظرفیت بالا و ادب حرفه ای، او را به نقطه ای رساند که لیاقتش را داشت. اکثر بزرگان سینما نیز از کارهای ابتدایی شروع کرده و به قله کارگردانی رسیده اند.
گاهی ممکن است مسوول تدارکات، هنرور و یا حتی راننده پروژه ها، شانس خود را در کارگردانی امتحان کنند، هیچ ایرادی ندارد،منتهی باید واجد شرایط شده و از کلاس و ادب لازم برخوردار باشند.
بعضی کارگردانان تازه به دوران رسیده، عقبه بی کلاسی و بی ادبی خود را به فیلم ها منتقل کرده و ساحت سینما را متعفن می کنند. آنچه را که در زندگی عادی فکر کرده و آن گونه که حرف می زنند را نعل به نعل در فیلم های خود پیاده کرده و نام آن را فیلم اجتماعی یا کمدی می گذارند!
چه کسی گفته فحاشی، بی ادبی، رفتار شنیع و لمپن بازی از ملزومات سینمای کمدی یا اجتماعی است ؟! سینما را هنر هفتم نامیده اند، در ساحت هنر بی ادبی جرمی نابخشودنی است. صحنه ها و برخی الفاظ رکیکی که در بعضی از فیلم های ایرانی دیده و شنیده می شود، در کثیف ترین فیلم های هالیوودی نیز دیده و شنیده نمی شود!
کسی که خویش را کارگردان می پندارد، باید این مهم را بداند که باید با زبان هنر مخاطب را بخنداند یا بگریاند. اگر قرار است اتفاقات و رفتارهای روزمره مردم جامعه را نعل به نعل در سینما نشان داد، چه نیازی به کارگردانی است؟ با یک دوربین هندی کم ساده نیز می شود تمام رفتارهای شنیع را ثبت و الفاظ زشت را ضبط کرد و روی پرده سینماها فرستاد، بی شک فروشش از تمام فیلم های بفروش سینمای ایران بیشتر خواهد بود!
انتقال جوک های سخیف رایج در اجتماع و کلمات زشتی که بین بخشی از مردم بر سر کوچه ها رد و بدل می شود به فیلم ها، آن هم بدون تغییر
نامش هنر نیست، عین بی هنری و بی کلاسی است.
این عده از به اصطلاح کارگردانان فکر می کنند، این کیفیت فیلم شان است که عده ای را به سالن های سینما می کشاند، نه، نشان دهنده بی کیفیتی آنهاست، زیرا مردم به اتفاقات و صحنه های فیلم نمی خندند، بلکه به فحاشی ها ، بی نزاکتی ها و اروتیک جاری در فیلم می خندند.
هنر بزرگان عرصه سینمای کمدی جهان این بود که هنرمندانه لحظات کمیک می آفریدند تا مردم به هنرشان بخندند و لذت ببرند، نه الفاظ شنیع و رفتار قبیح. برای همین نام چارلی چاپلین افسانه ای در تاریخ سینمای جهان جاودانه شده است.
همین کارگردانان وطنی که این فیلم های بی ارزش را می سازند، با بدترین الفاظ و زشت ترین کلمات به منتقدان می تازند که چرا به فیلم شان لقب سخیف داده اند!
وقتی این افراد تازه به دوران رسیده و بی ادب وارد سینما می شوند، معلوم است دستپخت شان چه خواهد بود. راننده ای که وارد حیطه کارگردانی می شود، اگر لمپن بازی و فحاشی را کنار نگذاشته و سعی نکند، ادب و فن این کار را بیاموزد و بدون تغییر بماند، همیشه شاهد همین وضعیت در سینمای ایران خواهیم بود، زیرا از کوزه همان برون تراود که در اوست!
بهتر است مدیران سینمایی کشور، قبل از ساخت سنگ های خود را با تهیه کنندگان وابکنند تا مجبور به پایین کشیدن فیلم ها از روی پرده نشوند.
اگر با کارگردانان بی هنر و بی ادب از همان ابتدای کار برخورد نشود، بوی تعفن ابتذال، مخاطب را خفه خواهد کرد!
سید رضا اورنگ