کارتون یا انیمیشن، از روزی که در سینما متولد شد مورد توجه قرار گرفت و خیلی سریع محبوب شد. برای همین تکنیک های ساخت آن به سرعت پیشرفت کرده و با تکیه به این تکنیک های جدید، انیمیشن های زیبا و تاثیر گذاری تولید و روی پرده سینماها رفتند. بسیاری از شخصیت های کارتونی بسیار محبوب و مشهور بوده و هستند، شخصیت هایی چون: میکی ماوس، باگزبانی، گوفی، تام، جری، پلنگ صورتی و ...
انیمیشن ها خیلی سریع رقیب فیلم های رئال شده و با آنها به رقابت پرداختند. بسیاری از انیمیشن هایی که روی پرده رفته اند توانسته اند گیشه سینماها را به تسخیر درآورند. بی شک باید پیشرفت و محبوبیت کارتون یا انیمیشن را مدیون والت دیسنی دانست. وی با تشکیل استودیویی بزرگ توانست هنرمندان این عرصه را دور هم جمع کرد و شاهکارهای بدیعی را آفریدند.
با تولد تلویزیون پیشرفت انیمیشن سریع تر از پیش شد. بخش مهمی از برنامه های تلویزیون به کارتون ها اختصاص داده شد، زیرا هم کودکان و هم بزرگان به آن علاقه مند بودند. سریع تر از آنچه پیش بینی می شد، انیمیشن جهانگیر شد.
بسیاری از کشورها، از جمله ایران اقدام به ساخت انیمیشن کردند. این هنر محبوب در عرض مدت کوتاهی جهان را به تسخیر خود درآورد و کودکان را طرفدار بی چون و چرای خویش کرد. علاوه بر انیمیشن هایی که جنبه سرگرم کننده داشتند، توسط برخی از کشورها، به خصوص اروپای شرقی، انیمیشن های تفکر برانگیز، با موضوع های سیاسی و اجتماعی تولید و به نمایش درآمد. این گونه از انیمیشن ها هر چند حرف هایی برای گفتن داشتند، اما بیشتر با بزرگ ترها ارتباط برقرار می کردند تا کودکان، برای همین در سینماهای جهان از آنها استقبال چندانی نمی شد.
ارتباطی که انیمیشن با کودکان برقرار می کرد موجب شد تا بخشی از آموزش از طریق این هنر به آنان داده شود که بسیار نیز موثر بود. کارتون ها به صورت غیر مستقیم آنچه را که اولیای بچه ها و اولیای مدارس نمی توانستند به آنان آموزش دهند، آموزش میدادند. کم کم استعمارگران از محبوبیت این هنر سوء استفاده کرده و توانستند توسط آن سیاست های خود را به برخی از کودکان تحمیل کنند. برخی از انیمیشن های خشن و اروتیک نیز برای انحراف اخلاقی کودکان و نوجوانان تولید و روی پرده رفت، اما این گونه از انیمیشن ها، همه تولید را در دست نداشتند. بسیاری از کارتون های مطرح جهان توانستند بدون داشتن صحنه های انحرافی یا استعماری سینماهای جهان را تسخیر کرده و رکوردهای فروش گیشه ها را جا به جا کنند.
در کشور ما نیز انیمیشن های مختلفی ساخته می شد که زمان اکثر آنها کوتاه بود . کمتر انیمیشن بلندی در ایران تولید و روی پرده رفته است.اخیرا حرکت هایی در این زمینه صورت گرفته، اما کافی نبوده و نیست. استعداهای خوبی در کشور از گذشته وجود داشت و اکنون نیز وجود دارد، اما معلوم نیست چرا آن گونه که باید در این هنر پیشرفت نداشته ایم. بسیاری از انیمیشن های تفکر برانگیز ایرانی در مسابقات مختلف جهانی صاحب رتبه و عنوان شده اند، اما مشخص نیست چرا در کشور هنوز در غربت به سر می برند.
با توجه به اینکه تمام نرم افزارها و تکنیک های روز دنیا در ایران وجود دارد، اما یک انیمیشن سرگرم کننده و آموزنده تولید و روی پرده سینماها نمی رود! در صورتی که با استفاده از همین تکنیک ها سالانه ده ها انیمیشن در جهان ساخته و اکران می شوند. اخیرا انیمیشن های زیادی در سینماهای جهان اکران و به فروشی حیرت انگیز دست یافته اند. با توجه به محبوبیت انیمیشن در سراسر جهان از جمله ایران، بعد از گذشت این همه سال هنوز نتوانسته ایم در عرصه کارتون های سینمایی موفق باشیم. مطمئنا با ساخت انیمیشن های قوی و جذاب می توان به گیشه سینماهای ایران نیز رونق داد. معلوم نیست چرا چنین اتفاقی در کشور نیفتاده، نمی افتد وشاید نخواهد افتاد؟ به هر صورت جای خالی انیمیشن های بلند در سینماهای ایران به شدت احساس می شود.
یکی از گام های مهم برای رونق تولید فیلم های بلند انیمیشن در ایران،این است که کارتون های مطرح روز دنیا را در سینماهای ایران اکران کنیم.این کار باعث آشنایی بیشتر علاقه مندان به دنیای انیمیشن شده و استعدادهای نهفته را شکوفا می کند.
سیدرضااورنگ