به گزارش گروه اجتماعی برنا؛ مدیرکل اتباع سازمان تامین‌اجتماعی با بیان اینکه اداره‌کل تامین‌اجتماعی اتباع راهبری و اجرای امور بیمه مهاجران اعم از اتباع ایرانی خارج از کشور و نیز اتباع خارجی داخل کشور را برعهده دارد، به تشریح عملکرد و اقدامات این اداره‌کل در راستای گسترش پوشش بیمه تامین‌اجتماعی این دو گروه از مهاجران پرداخت.
دکتر احمدرضا خزاعی اظهار کرد: ایرانیان خارج از کشور شامل مهاجران و پناهندگان -از جمله دانشجویان و ایرانیان شاغل در سایر کشورها- نیروی کار اعزام به خارج از کشور و مستمری‌بگیران ساکن در خارج از کشور -اعم از بازنشستگان، ازکارافتادگان و بازماندگان است.
وی افزود: همچنین جامعه هدف اتباع خارجی نیز شامل مشمولان ماده 5 قانون تامین‌اجتماعی که در کشور اقامت واشتغال قانونی دارند، مشمولان طرح آمایش سالانه وزارت کشور، مشمولان مقاوله‌نامه شماره 19 سازمان بین‌المللی کار، مشمولان ماده 127 قانون کار که دارای پروانه کار باشند و مستمری‌بگیران اتباع خارجی و افراد تبعی آنان است.
شرایط پوشش بیمه تامین‌اجتماعی ایرانیان خارج از کشور
مدیرکل اتباع سازمان تامین‌اجتماعی، با اشاره به شرایط برخورداری از پوشش بیمه تامین‌اجتماعی برای ایرانیان خارج از کشور تصریح کرد: تمامی اتباع ایرانی اعم از شاغل و غیرشاغل در خارج از کشور که فاقد نظام بیمه‌ای نزد سایر صندوق‌های بیمه‌ای داخلی باشند، می‌توانند زیر پوشش بیمه تامین‌اجتماعی قرار بگیرند. حداکثر سن پذیرش تقاضا برای مردان و زنان در زمان ثبت تقاضا 50 سال تمام و حداقل سن در تاریخ ثبت تقاضا، 18 سال تمام است. چنان‌چه سن متقاضی در زمان ثبت تقاضا بیش از سن مذکور باشد، پذیرش درخواست وی منوط به دارا بودن سابقه پرداخت حق بیمه قبلی معادل مدت مازاد سنی مقرر خواهد بود. همچنین متقاضیانی که قبل از تاریخ ارائه تقاضا حداقل دارای 10 سال سابقه پرداخت حق بیمه باشند، از اعمال شرایط سنی مقرر معاف خواهند بود.
دکتر خزاعی پوشش بیمه ایرانیان خارج از کشور را به صورت اختیاری و با امکان انتخاب تعهدات و حمایت‌های مختلف برشمرد و گفت: انواع پوشش بیمه‌ای را که ایرانیان خارج از کشور می‌توانند از خدمات آن بهره‌مند شوند، شمال بیمه بازنشستگی و فوت با نرخ حق بیمه 16 درصد و بیمه بازنشستگی، ازکارافتادگی و فوت با نرخ حق بیمه 20 درصد است که پرداخت 2 درصد از هریک از این نرخ‌های حق بیمه، برعهده دولت قرار دارد. همچنین متقاضیان می‌توانند با انتخاب درمان با پرداخت 9 درصد دستمزد مبنای حق‌بیمه، از خدمات و حمایت‌های درمانی داخل کشور بهره‌مند شوند.
وی اظهار کرد: برخورداری بیمه شدگان ایرانی خارج از کشور از مستمری‌های بازنشستگی، ازکارافتادگی، فوت و درمان حسب شرایط مقرر در قانون تامین‌اجتماعی و همانند سایر بیمه شده‌ها خواهد بود. از سوی دیگر، پرداخت وسایل کمک پزشکی (اروتز و پروتز) و هزینه کفن‌ودفن به این قبیل از بیمه شدگان در صورت دارا بودن حمایت درمانی فراهم است و سایر تعهدات کوتاه‌مدت با توجه به تعاریف مندرج در قانون تامین‌اجتماعی موضوعیت نخواهد داشت. اشاره به این نکته ضروری است که دستمزد مبنای پرداخت حق‌بیمه برای ایرانیان خارج از کشور حداقل یک و نیم برابر حداقل دستمزد مصوب شورای عالی کار و حداکثر 7 برابر حداقل دستمزد سال است.
وی افزود: آن دسته از افرادی که در قالب نیروهای فنی و مهندسی از ایران خارج شده و برای آن‌ها از طریق وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی گواهی‌نامه شغلی صادر می‌شود نیز می‌توانند از طریق موسسه و شرکت اعزام کننده، مبادرت به پرداخت حق‌بیمه کنند.
رشد 71 درصدی پوشش بیمه تامین‌اجتماعی ایرانیان خارج از کشور
مدیرکل اتباع سازمان تامین‌اجتماعی، با اعلام اینکه پوشش بیمه تامین اجتماعی ایرانیان خارج از کشور در مدت دو سال 96 و 97 رشد 71 درصدی داشته است، تصریح کرد: تعداد ایرانیانی که بر اساس مقررات بیمه ایرانیان خارج از کشور زیر پوشش قرار گرفته‌اند از 395 نفر در ابتدای سال 1395 به 1666 نفر در پایان سال 96 و 2799 نفر در پایان سال 97 رسیده است که حاکی از رشد 71 درصدی دارد.
دکتر خزاعی تعداد کل بیمه شدگان اصلی و مستمری بگیران با افراد تبعی خارج از کشور را بیش از 302 ھزار نفر بیان کرد و گفت: بر اساس اطلاعات واصله از سامانه ورود و خروج کشور که دارای رابطه بیمه پردازی ھستند، کل بیمه شدگان اصلی و مستمری بگیران با افراد تبعی خارج از کشور 302 ھزار و 398 نفر ھستند.
وی با اعلام اینکه تعداد کل بیمه شدگان اصلی خارج از کشور 33522 نفر است، اظهار کرد: از این تعداد، 13502 نفر در قالب بیمه اختیاری، 16139 نفر بیمه حرف و مشاغل آزاد، 2799 نفر بیمه ایرانیان خارج از کشور و 1082 نفر از نیروی کار اعزام به خارج (دارای گواهی اشتغال) ھستند. همچنین تعداد کل مستمری بگیران ایرانی خارج از کشور 84519 نفر ھستند که 85 درصد آنان را مستمری بگیر بازنشستگی، 11 درصد مستمری بگیر بازماندگان و 4 درصد مستمری بگیر از کارافتادگی تشکیل می‌دهد.
مدیرکل اتباع سازمان تامین‌اجتماعی، با اشاره به شیوه‌های اقدام برای برخورداری از پوشش بیمه تامین‌اجتماعی ایرانیان خارج از کشور، افزود: یکی از این روش‌ها مراجعه حضوری این افراد یا وکیل قانونی آن‌ها به یکی از شعب سازمان تامین‌اجتماعی در سراسر کشور است. همچنین این افراد می‌توانند به یکی از کارگزاری‌های رسمی برون‌مرزی تامین‌اجتماعی در کشور محل سکونت خود مراجعه کنند. از سوی دیگر، سایت اداره‌کل اتباع به نشانی www.mss.tamin.ir نیز برای اقدام از طریق الکترونیک مهیا شده است.
دکتر خزاعی تصریح کرد: درحال حاضر 25 کارگزاری رسمی برون‌مرزی تامین‌اجتماعی در کشورهای مختلف دنیا در حال ارائه خدمات بیمه‌ای به هم‌وطنان عزیز ساکن در خارج از کشور هستند که طی دو سال اخیر تعداد این مراکز بیش از 40 درصد افزایش یافته است. این اداره‌کل به فراخور درخواست متقاضیان و با توجه به جمعیت ایرانیان مقیم در هر کشور از طریق فراخوان عمومی اقدام به جذب کارگزاران جدید دارای شرایط می‌کند. لازم به ذکر است، اسامی کارگزاران برون‌مرزی در سایت رسمی سازمان تامین‌اجتماعی و اداره‌کل اتباع و نیز اپلیکیشن «تامین‌اجتماعی من» قابل مشاهده است.
وی بهره‌مندی از خدمات الکترونیک تامین‌اجتماعی را برای ایرانیان خارج از کشور میسر دانست و گفت: تمامی خدماتی که در قالب خدمات الکترونیک به سایر هم‌وطنان در داخل کشور ارائه می‌شود، برای ایرانیان خارج از کشور نیز فراهم است؛ ضمن اینکه در راستای‌تحقق خدمات الکترونیک و غیرحضوری سازمان، طرح سامانه غیرحضوری بیمه ایرانیان خارج از کشور ارائه شده و درحال پی‌گیری است.
مدیرکل اتباع سازمان تامین‌اجتماعی، درخصوص برنامه‌های آینده این اداره‌کل در راستای گسترش پوشش بیمه‌ای ایرانیان خارج از کشور، اظهار کرد: با توجه به مواردی مانند وجود سوابق ایجاد شده مربوط به جامعه مخاطبان و دشواری دسترسی بهینه به آنان، هزینه‌های گزاف و پراکندگی جمعیت در اقصی‌نقاط جهان، سطح تمایل و علاقه‌مندی ایرانیان ساکن در خارج از کشور به بهره‌مندی از تامین‌اجتماعی کشور پذیرنده، اهداف و برنامه‌هایی را برای سهولت دسترسی به خدمات تامین‌اجتماعی برای ایرانیان خارج از کشور ترسیم کرده‌ایم که از جمله این برنامه‌ها، همگامی و همراهی با ذی‌نفعان در جهت تسهیل شرایط بیمه ایرانیان خارج از کشور است.
دکتر خزاعی افزود: همچنین استفاده از فناوری‌های نوین و تقویت سازوکارهای کنترلی در مورد طرح‌ها و قراردادهای فنی‌ومهندسی در خارج از کشور نیز پی‌گیری می‌شود. برقراری ارتباط فرهنگی دوسویه با مخاطبان با رعایت احترام متقابل نیز از دیگر برنامه‌های پیش‌روی این اداره‌کل برای جذب بیشتر مخاطبان است. از دیگر سو، پاسخ‌گویی به تمامی نیازهای بیمه‌ای مخاطبان ایرانی ساکن در خارج از کشور و تسهیل و تسریع روند بیمه ایرانیان نیز می‌تواند در دست‌یابی به اهداف توسعه پوشش بیمه تامین‌اجتماعی موثر واقع شود.
شرایط پوشش بیمه تامین‌اجتماعی اتباع خارجی
وی با اشاره به شرایط برخورداری از پوشش بیمه تامین‌اجتماعی برای اتباع خارجی تصریح کرد: اتباع خارجی که دارای مجوز اقامت(کارت اقامت یا گذرنامه با روادید معتبر) و مجوز اشتغال(پروانه کار یا فعالیت) باشند، مشمول قانون تامین‌اجتماعی هستند و ضروری است، حق بیمه آنان توسط کارفرما در مهلت قانونی به سازمان پرداخت شود. مشمولان این قانون، تمامی اتباع خارجی است که در کشور خود یا سایر کشورها بیمه شده نباشند و طبق قوانین و مقررات کشور ایران اقامت یا اشتغال به کار قانونی داشته باشند.
مدیرکل اتباع سازمان تامین‌اجتماعی، در ادامه، به تشریح نوع پوشش بیمه تامین‌اجتماعی اتباع خارجی پرداخت و گفت: اتباع خارجی شاغلی که دارای کارفرما هستند، مشمول بیمه اجباری بوده و کارفرمای آن‌ها باید حق بیمه آنان را طبق لیست ماهانه به سازمان پرداخت کند. همچنین اتباع خارجی که به صورت خوداشتغالی یا خویش‌فرمایی اشتغال داشته و فاقد کارفرما هستند، باید حق بیمه خود را از طریق قانون بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد، به سازمان پرداخت کنند.
انواع پوشش بیمه‌تامین‌اجتماعی اتباع خارجی
دکتر خزاعی با اشاره به انواع دیگر پوشش بیمه تامین‌اجتماعی اتباع خارجی، ادامه داد: اتباع خارجی که صرفا دارای مجوز اقامت بوده و حداقل یک ماه سابقه حق‌بیمه قانونی داشته باشند، در صورت عدم اشتغال، می‌توانند حق بیمه خود را بر اساس مقررات بیمه اختیاری ادامه دهند. زنان اتباع خارجی که دارای مجوز اقامت هستند، نیز می‌توانند با استفاده از مقررات بیمه زنان خانه‌دار خود را بیمه کنند. همچنین سایر اتباع خارجی از جمله، مربیان و ورزشکاران خارجی، خبرنگاران خارجی، طلاب و روحانیان خارجی نیز می‌توانند از پوشش بیمه تامین‌اجتماعی مرتبط با حرفه خود استفاده کنند.
وی تعداد بیمه شدگان اصلی و تبعی اتباع خارجی را 81039 نفر برشمرد که از این میان، 44423 نفر بیمه شده اصلی، 36617 نفر بیمه شده تبعی، 31741 نفر بیمه شده اصلی مرد و 12669 نفر را بیمه شده اصلی زن تشکیل می‌دھد. او ھمچنین تعداد کل بیمه شدگان خارجی اعم از اصلی، تبعی و مستمری بگیر را 90191 نفر اعلام کرد.
مدیرکل اتباع سازمان تامین‌اجتماعی، آمار تفکیکی بیمه شدگان اتباع خارجی را تا پایان سال 98 چنین برشمرد: بیمه شدگان اجباری 664 هزار و 30 نفر، مشاغل آزاد 132 هزار و 14 نفر، بیمه شدگان اختیاری 576 نفر و مشمولان مقاوله‌نامه شماره 19 سازمان بین‌المللی کار 1526 نفر.
رشد 88 درصدی وصول حق‌بیمه اتباع خارجی در سال 97
دکتر خزاعی در عین‌حال اعلام کرد که وصولی‌های حق بیمه اتباع خارجی این اداره‌کل در سال 97 نسبت به سال 96 به میزان 88 درصد رشد داشته است.
رشد 742 درصدی وصولی بیمه حوادث ناشی از کار اتباع خارجی
وی با اشاره به مقاوله ناله شماره 19 سازمان بین المللی کار که مربوط به پوشش بیمه حوادث ناشی از کار برای اتباع کشورھای عضو این مقاوله‌نامه است، افزود: از ابتدا تا آخر سال 96 مجموعا 375 نفر و در 12 ماهه سال 97 تعداد 1151 نفر تبعه خارجی در ایران زیرپوشش بیمه حوادث ناشی از کار قرار گرفته‌اند که این تعداد نسبت به سال قبل رشد قابل ملاحظه‌ای داشته است. ھمچنین میزان وصولی این نوع بیمه طی 12 ماه سال 97 نسبت به سال 96 به میزان 742 درصد رشد داشته است. همچنین وصولی‌های حق‌بیمه اتباع خارجی این اداره‌کل در سال 97 نسبت به سال 96 به میزان 88 درصد رشد داشته است.
مدیرکل اتباع سازمان تامین‌اجتماعی، درخصوص ارائه خدمات الکترونیک تامین‌اجتماعی به اتباع خارجی تصریح کرد: سازمان در آینده‌ای نزدیک انواع خدمات الکترونیک تامین‌اجتماعی را به تمامی بیمه شدگان خود اعم از ایرانی و خارجی که مهمترین آن‌ها دریافت برگ پرداخت حق‌بیمه، مشاهده سوابق بیمه شدگان و مشاهده و دریافت حکم بازنشستگی و فیش حقوقی مستمری‌بگیران است، ارائه خواهد کرد.
دکتر خزاعی گفت: درحال حاضر بیش از 530 شعبه و 170 دفتر کارگزاری رسمی تامین‌اجتماعی وظیفه دارند به بیمه شدگان اتباع خارجی همانند ایرانیان خدمات و تعهدات قانونی تامین‌اجتماعی را ارائه کنند.
وی اقداماتی مانند تعامل با نهادها و مراجع برون‌سازمانی از جمله ادارات کل اشتغال اتباع خارجی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و اداره‌کل امور اتباع و مهاجران خارجی وزارت کشور به منظور دریافت اطلاعات اتباع خارجی و اطلاع‌رسانی از طریق اقلام تبلیغاتی در مراکز ارائه خدمات به اتباع خارجی را از جمله راهکارهای موثر در جذب بیشتر اتباع خارجی برای برخورداری از پوشش تامین‌اجتماعی برشمرد.
مدیرکل اتباع سازمان تامین‌اجتماعی، در این راستا با اشاره به مهمترین برنامه‌های آینده این اداره‌کل، اظهار کرد: تعمیم بیمه تامین‌اجتماعی به دانشجویان خارجی، توسعه مشاغل مجاز اتباع خارجی و شناسایی مشمولان شاغل در مناطق آزاد تجاری و مناطق ویژه اقتصادی از جمله برنامه‌های این اداره‌کل برای گسترش پوشش تامین‌اجتماعی اتباع خارجی است. همچنین شناسایی مشمولان مقاوله‌نامه شماره 19 سازمان بین‌المللی کار، پی‌گیری ادغام کارت اقامت و پروانه کار و تسهیل در صدور پروانه کار برای زنان ابتاع خارجی شاغل از دیگر برنامه‌های این اداره‌کل را تشکیل می‌دهد.
دکتر خزاعی توسعه خدمات الکترونیک و دریافت اطلاعات و مشخصات اتباع خارجی و تهیه بانک‌های اطلاعاتی لازم را ازجمله برنامه‌های در دست اجرای این اداره‌کل برای افزایش پوشش تامین‌اجتماعی اتباع خارجی برشمرد.