کرمانشاه غریب واژه ایست که در تلاطم هجمه ی زیادی از اندیشه ها گم شده است و معنای تکامل را در اندیشه توسعه به فراموشی سپرده است آنجا که باید در طوفان اندیشه ها غوغایی به پا کنند زبان از سخن در می کشند که مبادا طوفان زده ی این دشت طوفانی شوند.
حال این غریب واژه ی تنها ، تمام زیبایش را در صحبتهای زیبای مردم و مسئولین در صفحات مجازی به نظاره نشسته است که همگان به زیبایی سخن میگویند اما در عمل. کرمانشاه به هیچ توسعه‌ای بالاخص در حوزه ی محیط زیست نرسیده است و تعریف درست و جامعی از توسعه ندارند
متاسفانه جامعه ی کرمانشاه در مقابل راههای توسعه پایدار در حوزه ی محیط زیست جبهه گرفته اند و آن را راهی سد کننده برای برنامه های اقتصادی و عمرانی می دانند و علاوه بر آن بدلیل عدم احتیاط و اتحاد انجمنهای مردم نهاد و مسئولین ضررهای جبران ناپذیری به جگر زخم خورده ی کرمانشاه وارد شده زخمهایی که از آنها میتوان به آتش گرفتن جنگلهای بلوط گیلانغرب و شاه روباهی که در حال انقراض است یاد کرد و این مرگ تدریجی زاگرس است پس تا زمانیکه دیکته ی درستی از توسعه ی پایدار در حوزه ی محیط زیست و در ضمن آن آموزشهای درستی هم به مردم هم به مسئولین نداشته باشیم آش همین آش است و کاسه همین کاسه.
حال چه باید کرد؟
توسعه چه دردی از محیط زیست کرمانشاه دوا می کند؟
برخی از آسیبها و مشکلات زیست محیطی در شهر ما تا حدی بالاتر از استاندارد های جهانی است و این امر نه فقط اسباب ناراحتی و عدم آسایش شهروندان در کوتاه مدت است بلکه میتواند در دراز مدت بر روند توسعه عمومی کرمانشاه و حتی بر سیاستهای کلان اقتصادی ، اجتماعی ،سیاسی و غیره نیز تاثیر منفی بر جای بگذارد باتوجه به این نکات ، ایجاد نهادینه کردن اخلاق زیست محیطی و حقوق شهروندی برای ما ضرورتی اساسی است که هدف از آن بالا بردن سطح آگاهی مردم از حقوق شهروندی و حقوق و اخلاق زیست محیطی در برابر انتظاراتی است که باید از مسئولین استان داشته باشند و این اولین گام برای توسعه پایدار است زیرا اخلاق و تعهد شهروندی در حوزه ی محیط زیست فرآیندی است که باید آن را همچون هدفی اساسی در نظر گرفت و به صورتی تدریجی ایجاد کرد این انتظار که اخلاق و فرهنگ به صورت خودکار و با تغییرات اساسی بوجود بیاید انتظاری کاملا بیهوده است و نتیجه منفی آن انفعال و کنار گذاشتن اندیشه و ابتکار برای ایجاد و ساختن فرهنگ مزبور است پس لازم است از در آموزش وارد شویم و به فرزندانمان ،ادارات و موسسات و مردم در امر فرهنگ سازی حقوق شهروندی و اخلاق زیست محیطی بیاموزیم تا شهری آباد داشته باشیم.
باید مردم کرمانشاه بدانند حق استفاده از محیط زیست سالم یکی از حقوق بنیادین افراد محسوب میشود و نگهداری از آن تکلیف عمومی است و با وجود این حقوق مسئولیت مدنی نیز نسبت به ادای چنین تکلیفی بیگانه نیست زیرا که با قواعد آمرانه اش به پیشگیری و جبران خسارت های زیست محیطی با رعایت اصل آلوده کنندگان می پردازد که در حقوق شهروندی از آن به عنوان حقوق اجتماعی شهروندان یاد میشود چون حق هوای پاک و استفاده از تمام موهبتهای خدا یک حق همگانی است و اگر کسی آن را نقض کند ناقض حقوق شهروندی می باشد.
افزون بر پیشگیری و جبران خسارات ، اتخاذ رویکرد واکنشی در راستای جرم انگاری و دادخواهی بر علیه اعمال تخریب و آلوده کننده محیط زیست است که دولت با شناسایی و صلاحیت متولیان امر این کار را بر عهده انجمن های مردم نهاد قرار داده است تا از این رو تعامل انجمن های مردم نهاد با دولت و صلاحیت آنها در دعاوی کیفری زیست محیطی نقش مهمی در حفاظت از محیط زیست در مرحله کنترل و اجرا را برعهده بگیرند.
در قانون اساسی در زمینه ی حفظ محیط زیست و همچنین مشروعیت ایجاد و فعالیت انجمن های مردم نهاد دو اصل پیش بینی شده است در اصل ۵۰ق.ا حفاظت از محیط زیست یک وظیفه عمومی تلقی گردیده است ضمن اینکه فعالیتهایی که موجب آلودگی و با تخریب یا نابودی محیط زیست را فراهم می آورد ممنوع شده است بر این اساس تاسیس انجمن مردم نهاد و عضویت در آن میتواند در راستای اجرای اصل ۵۰ق.ا در جهت حفظ محیط زیست و توسعه پایدار تلقی شود که این به منظور دستیابی به توسعه پایدار حفاظت از محیط زیست است باید جزء تفکیک ناپذیر آن باشد و نباید آن را امری مستقل از توسعه به حساب آورد .
همچنین در اصل ۲۶ق.ا مقنن با اقتباس از اصل آزادی اجتماعات مندرج در ماده ۲۰ اعلامیه حقوق بشر در اصل مذکور به دو موضوع مرتبط که یکی اصل ازادی اجتماعات و دیگری اصل مشارکت آزادانه در رسیدگی به جرائم زیست محیطی است توسط انجمن های مردم نهاد می پردازد.
حال با اوصافی که گفته شد چرا مسئولین کرمانشاه و انجمن های مردم نهاد بر خود لازم نمی دانند در امر فرهنگ سازی حقوق شهروندی و اخلاق زیست محیطی بکوشند و اگر هم کسی در این خصوص بخواهد طرحی را ارائه دهد اولین مانع برای اوعدم اتحاد بین انجمن های مردم نهاد است که باعث شکست در این طرح میشود و علاوه برآن چون درک درستی از فرهنگ سازی مسئؤلین و مدیران استان ندارند شروع به سنگ اندازی در جلوی پای آنها می کنند بی آنکه بدانند با فرهنگسازی درست می توانند راهی برای توسعه اقتصادی و کارآفرینی در استان باز کنند زیرا که میتوانند با سالم کردن محیط درون و برون شهری استان مالیاتی به عنوان مالیات سبز را دریافت نمایند و مسئولین سرمایه حاصل از آن را به پروژه های عمرانی و اقتصادی استان که لنگ بودجه می باشند تزریق نمایند و کرمانشاه را بسوی توسعه پایدار سوق دهند.
بعنوان سخن پایانی باید گفت تا وقتی دیدگاه مردم و مسئولین تغییر نکندو مورد آموزش صحیح قرار نگیرد هیچ توسعه ای حادث نمی شود و محیط,زیست کرمانشاه از این که هست ویرانتر میشود پس به امید روزی که هم مردم هم مسئولین با دیدگاه آزادانه ودرک درست کرمانشاه را بسوی توسعه هدایت و راه درمانی برای بیماری به نام محیط زیست پیدا کنند
*گزارش از محمد حقیقی راد خبرنگار خبرگزاری برنا کرمانشاه