به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا؛ سوانح رانندگی از اصلی‌ترین عوامل مرگ و میر در دنیا هستند. شمار افرادی که سال 2018 در سوانح جاده‌ای جان خود را در کلیه کشورهای جهان از دست داده اند یک میلیون و 350 هزار نفر گزارش شده است. سازمان بهداشت جهانی حوادث جاده‌ای را مهمترین عامل مرگ و میر در میان افراد ۵ تا ۲۹ سال اعلام کرده است.
سوانح رانندگی از اصلی ترین عوامل مرگ و میر ایرانی هستند، که هر ساله جان تعداد زیادی از هموطنان را می گیرند. در سال 97 بیش از 367 هزار نفر در تصادفات جاده ای مصدوم شده اند که از این تعداد 17 هزار نفر جان خود را از دست داده اند.
عوامل مختلفی در تصادفات جاده‌ای مقصر هستند که در این بین می‌توان عوامل انسانی و غیرانسانی را از هم تفکیک کرد. در بین عوامل انسانی که به تصادفات منجر می‌شوند می‌توان به مواردی نظیر خواب آلودگی، صحبت کردن با تلفن، عدم رعایت فاصله ایمنی، رانندگی با سرعت بالا، رانندگی مارپیچ، عدم توجه به علایم هشدار دهنده، رانندگی در حالت غیرعادی، عدم رسیدگی فنی به خودرو و نداشتن معاینات فنی اشاره کرد. علاوه بر این عوامل انسانی، یکسری از عوامل دیگر هم در تصادفات دخیل هستند که سهم قابل توجهی در این زمینه دارند، از جمله این عوامل غیرانسانی می‌توان به نامناسب بودن جاده‌ها و کیفیت پائین خودروها اشاره کرد.
نقش بی کیفیتی خودروها در تصادفات
در مورد اینکه کیفیت پائین خودروها تا چه میزان باعث تصادف می‌شود آمار دقیق در دسترس نیست، ولی آنگونه که شواهد گواهی می‌دهند سهم زیادی از جراحت‌ها و مرگ و میر در خودروهای با کیفیت پائین صورت می‌گیرند. برای نمونه در نوروز امسال، سهم خودروهای سواری در تصادفات فوتی و جرحی ۲۵ درصد پراید، ۲۳ درصد پژو و ۵/۷ سمند بود. همین می‌تواند یک شاهدی بر این مدعا باشد که هر چه کیفیت خودرو پایین‌تر باشد، میزان مرگ و میر و جراحتی که سرنشین می‌برد، بیشتر است.
این مسئله تنها محدود به کشور ما نیست، در همه جای دنیا خودروهای بی‌کیفیت می توانند به جان سرنشینان آسیب بزنند، برای نمونه چندی پیش سازمان بیمه و امنیت در بزرگ راه‌ها (IIHS) فهرستی از خودروهایی که بیشترین آمار مرگ در تصادفات جاده‌ای را دارند، منتشر کرد؛ نکته جالب در مورد این گزارش آن است که بیش از ۹۰ درصد خودروهایی که نامشان در این فهرست دیده می‌شود، مدل‌هایی با اندازه کوچک و ارزان قیمت هستند، در واقع مدل‌های پایین رده در بازار خودرو، به دلیل هزینه کمی که دارند، از امنیت خوبی بهره نمی‌برند.
برخی خودروسازان ارابه مرگ تولید می‌کنند
رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی ناجا هفته گذشته با اشاره به نقش عوامل مختلف در وقوع تصادفات و جان باختگان گفت: «متأسفانه برخی خودروسازان ارابه مرگ تولید می‌کنند.» سردار سیدکمال هادیانفر با اشاره به نقش خودروسازان در وقوع تصادفات ادامه داد: «امروز سهم خودروسازها در میزان کشته شدگان جاده‌ای کم نیست؛ برخی خودروسازان ارابه مرگ تولید می‌کنند! «پراید» و «آردی» نباید در جاده‌های کشور تردد کنند چرا که ایمنی لازم و استاندارد را ندارد، از این رو خودروسازان باید به سمت تولید خودرو ایمن بروند.»
دلیل 50 درصد تصادفات بی کیفیتی خودروهاست
اما آیا خودروسازهایی که خودرو بی کیفیت تولید می‌کنند، سهمی در پرداخت خسارات برعهده می‌گیرند؟
مجتبی رکنی‌خو، کارشناس حقوق که سابقه فعالیت در عرصه بیمه را نیز دارد، در مورد وضعیت پرداخت غرامت توسط خودروسازها گفت: «در کشور ما خودروسازها هیچ غرامتی به عنوان خسارت تصادفات و دیه برای متوفیان پرداخت نمی‌کنند، در این زمینه تنها شرکت‌های بیمه غرامت‌هایی را به افراد پرداخت می‌کنند. حتی اگر تصادفی به دلیل بی‌کیفیتی خودرو روی داده باشد، تاکنون هیچ رأیی مبنی بر پرداخت خسارت توسط خودروسازها صادر نشده است.»
وی نقش خودروها را در تصادفات اینگونه بیان کرد: «در کشور ما 50 درصد بی‌کیفیتی خودروها باعث تصادف و صدمات جانی و مالی متعاقب آن می‌شود. نیمی دیگر از علل تصادفات هم به جاده‌های نامناسب و عامل انسانی باز می‌گردد. بی کیفیتی خودروها در کشور ما به حدی است که تعدادی از شرکت‌های بیمه برخی از خودروها را که کیفیت پائینی دارند بیمه نمی‌کنند. خودروهای بی‌کیفیت اگر با خودرو دیگری تصادف کنند ضریب خسارتی که متحمل می شوند، بیشتر از سایر خودروهاست.»
این کارشناس با اشاره به اینکه خودروهای داخلی در پایین‌ترین کیفیت ممکن هستند، تصریح کرد: «بسیاری از خودروها در کشور ما غیراستاندارد هستند و در مقایسه با خودروهای خارجی حرفی برای گفتن ندارند.»
رکنی‌خو وضعیت کشورهای دیگر را در مورد پرداخت غرامت تصادفات توسط شرکت‌های خودروسازی اینگونه شرح داد: «در کشورهای دیگر شرایط به این صورت نیست و اگر نقص فنی خودرو به کسی آسیب بزند، شرکت خودروسازی در برابر آسیب ایجاد شده مسئول است. چند مورد از خودروسازهای معتبر دنیا بعد از اینکه خودروهایشان مونتاژ شدند و وارد بازار شدند، دو مورد آتش سوزی خودرو داشتند، این شرکت ها به حدی احساس مسئولیت می کردند که فراخوان دادند که کلیه خودروهای مونتاژ شده فلان تاریخ که این نقص فنی را دارند همه شان جمع شوند و به نمایندگی برگردند. حتی تولید آن خودرو را متوقف کردند تا علت یابی شود و نقص هایش برطرف شوند.»
وی در پایان تأکید کرد: «در کشور ما چنین چیزی امکان ندارد، زیرا منافع یکی سری از افراد با صنعت خودروسازی گره خورده است و به همین دلیل خودروسازها زیر بار مسئولیت نمی روند. هر گونه تلاشی برای نشان دادن نقش خودروها در تصادفات و گرفتن غرامت از آنها به شکست می خورد.»