حجت‌الاسلام و المسلمین «محمدتقی فاضل میبدی»، عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم، در گفتگو با خبرنگار سیاسی برنا در خصوص ساخت حوزه‌ها و ساختمان‌های مجلل مذهبی گفت: متاسفانه در چند سال اخیر هزینه‌هایی که صرف نهادهای مذهبی می‌شود به حد افراط رسیده است؛ از مصلاها در مراکز استان گرفته تا هزینه تعمیر، ساختمان مدارس و مساجد. حالا مساجد توجیه دارد ولی مدارس علمیه خواهران و برادران در خیلی از استان‌ها متاسفانه به نحو بدی مجلل شده و از چشم مردم نظر منفی به آنها وجود دارد.
میبدی ساخت حوزه‌های علمیه مجلل را شرعی ندانست و اظهار کرد: در خیلی از شهرستان‌ها که مردم و جوانان، خانه و زندگی ندارند، همچین در برخی از شهرها و روستاها که مشکلات اولیه مردم حل نشده است؛ اگر یک مدرسه علمیه مجلل، مسجد یا حسینیه بسازند از نظر من اسلامی و شرعی نیست و توجیهی هم ندارد. بنابراین خوب است که جلوی آن گرفته شود.
وی افزود: برخی از مدارس بسیار مجلل و پرهزینه و ساختمان‌هایی که به نام دین و مذهب در قم تاسیس شده در کشور کم نظیر بوده؛ حالا هزینه آنها از کجا آمده است من مطلع نیستم. خوب است کنترل و نظارت بر روی آنها وجود داشته باشد چراکه در اسلام آن چیزی که مهم بوده اعتلا دین است نه اعتلای ساختمان.
این مدرس حوزه و دانشگاه گفت: شاید برخی از آقایان بگویند یکی از شعائر اسلامی تجلیل و زیباسازی ساختمان‌هاست اما من این را هم قبول ندارم. در هیچ کجای اسلام چنین چیزی وجود ندارد که مستحب است شما فلان ساختمان مذهبی را زیبا بسازید؛ شاید از نگاه عرف بشود این را توجیه کرد اما من نظرم این است که در کشوری که وضعیتش به سامان نیست و صدها هزار جوان بی‌خانه در آن زندگی می‌کنند و مشکلات اقتصادی وجود دارد، مجلل‌سازی نهادهای مذهبی توجیهی ندارد.
فاضل میبدی در پاسخ به این سوال که فاصله پرهیز از کاخ‌نشینی از وصایای امام (ره) بود، با این وجود چرا به این وصیت امام بی‌توجهی می‌شود؟ بیان کرد: امام خیلی چیزها را فرمودند که بعد از وفات ایشان رعایت نشد. اولین جایی که ساختمان مجلل ساخته شد بنای آرامگاه ایشان بود، من شخصا خودم به آن انتقاد دارم و ای کاش این هزینه‌های سرسام‌آور روی قبر ایشان انجام نمی‌شد چون این بر خلاف مشی و نظر ایشان بود. ایشان قطعا با این کارها مخالف بودند، نمی‌دانم چه کسی طرح داد که این ساختمان مجلل ساخته شود.
عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم با تاکید بر اینکه مصلای تهران که مجلل است و ساختمان‌های دیگر اولویت ما بعد از انقلاب نبوده است، گفت: اولویت‌های ما بعد از انقلاب حل مشکلات اقتصادی، خانه‌دار کردن مردم و جوانان، عدالت اجتماعی و رفاه حال مردم بوده‌است. اینکه مسابقه بگذاریم و در هر استانی یک مصلای یا ساختمان مذهبی مجلل بسازیم کار درستی نیست و وانگهی خروجی اینها چیست؟ جوان‌های ما دارند گروه گروه از دین فرار می‌کنند در خیلی از جاها حوزه‌های علمیه مجلل برای خواهران ساخته‌اند من نمی‌دانم، تولیدش برای چیست. در حالی که در بسیاری از نقاط کشور نیازهای اولیه مدارس ابتدایی ما تامین نشده است، لوازم گرمایی و سرمایی ندارند، در برخی از شهرها ما کمبود مدرسه داریم. ساختن حوزه علمیه مجلل در کنار این کمبودها را اسلامی و شرعی نمی‌دانم.
وی در تشریح وضعیت معیشتی طلاب اظهار کرد: یکی از اقشار کم‌درآمد و کم‌بضاعت در قم طلاب هستند. درصد بالایی از طلاب قم فاقد مسکن و وسیله زندگی‌اند و بالاجبار کار نقاشی ساختمان و مسافرکشی می‌کنند تا هزینه‌هایشان تامین شود.
فاضل میبدی افزود: خیلی از طلبه‌ها در قم مشکلات مالی فراوان دارند و حداکثر شهریه‌ای که می‌گیرند 700 الی 800 هزار تومان است. درست است که برخی از روحانیون از چشم مردم ثروتمند به حساب می‌آیند ولی تعداد متمولین آنها معدود است. غالب طلابی که در حوزه‌ها درس می‌خوانند بضاعت مالی ندارند و در کنار این وضعیت طلاب، ما بیاییم و مدارس مجلل بسازیم که چه بشود؟ می‌توان این ساختمان‌ها را ساده‌تر و کم‌هزینه‌تر ساخت.
این مدرس حوزه و دانشگاه چنین وضعیتی را متضاد دانست و گفت: برخی از مدارس، مجلل و کاخ وار ساخته شده‌اند و چندین ساختمان از این دست در قم هست. تضادی الان وجود دارد من معتقدم این‌همه هزینه‌هایی که برای ساختمان‌های مجلل می‌شود، خروجی ندارد و گاهی هم خروجی معکوس دارد چرا که مردم می‌گویند اگر دین اینها هست ما آن را قبول نداریم. می‌شود با این پول‌ها صدها مسکن برای افراد فقیر ساخت ولی متاسفانه برخی از روحانیون برای برقراری تشکیلات‌شان نهادسازی کرده‌اند اما جوان و مشکلات مردم و اقتصادشان را فراموش شده است.
عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم در تشریح راهکارهای جلوگیری از این وضعیت بیان کرد: یک راه حل بیرونی و حکومتی دارد؛ یعنی کنترلی از بیرون وجود داشته باشد که این راهکار سختی است. راهکار دیگر این است که خود آقایون از درون به خودشان بیایند و تقوایی که اسلام سفارش کرده و عدالت اجتماعی را اجرا کنند. عدالت اجتماعی که فقط در خطبه‌های نماز جمعه نباید مطرح شود بلکه باید به آن عمل کرد.
وی افزود: آیا در تهران لازم است یک آرامگاه مجللی به نام امام یا یک مصلایی به این باشکوهی و در شهر قم مدارسی با این عظمت ساخته شود و در کنار آن انسان‌هایی فاقد مسکن زندگی کنند؟ عدالت اجتماعی کجاست؟
فاضل میبدی با اشاره به اینکه باید یک درون‌سازی صورت بگیرد و افراد تقوای الهی را زنده کنند که بتواند از درون خود را کنترل کنند، گفت: ممکن است کسی برای حل مشکلات خود، نزد آقایان برود و بگوید من برای ساخت فلان ساختمان 100 میلیون کمک می‌کنم ولی شما فلان مشکل من را حل کن. برخی از رقم‌هایی که برای ساختن این ساختمان‌ها هزینه می‌شود از این راه به دست می‌آید، قصد قربت و نیت خیر هم که ندارد.
وی در پایان اظهار کرد: من معتقدم باید بازخوانی و بازفکری صورت گیرد مبنی بر اینکه که دین اسلام این نیست. زندگی حضرت علی و پیامبر(ص) که اینطور نبوده است؛ بنابراین این همه بناهای باشکوه و مجلل به نام بناهای مذهبی هیچ توجیه شرعی ندارد.