به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا؛ 30 مردادماه سال جاری، بخشی از جنگل‌های ارسباران طعمه حریق شده و به علت شدت وزش باد دوباره آتش، شعله‌ور شد تا آنکه اول شهریور ماه این حریق به طور کامل اطفا شد.
این آتش سوزی در مناطقی از روستاهای خانقاه، مردانقم و کلوانق در بخش منجوان شهرستان خداآفرین اتفاق افتاد.
گفته می‌شود حدود 300 هکتار از جنگل‌های ارسباران طعمه آتش شده است. اما بحث آتش سوزی جنگل‌های کشورمان اتفاق جدیدی نیست. جنگل‌های شمال و غرب کشورمان طی سال‌های اخیر بارها و بارها در آتش خاکستر شده و در این رابطه چندین سوال اساسی مطرح است.
مسئولین ذیربط چه فعالیت‌های پیشگیرانه ای برای مقابله با آتش سوزی جنگل‌ها می‌توانند انجام بدهند؟ به راستی علت آتش‌سوزی‌های مختلف در کشور ما چیست؟ در کشورهای دیگر برای مقابله با آتش سوزی میراث طبیعی خود چه می‌کنند؟ چه تجهیزاتی برای مقابله با حریق جنگل‌ها وجود دارد؟ اسماعیل کهرم، دکترای بوم‌شناسی از دانشگاه ولز و استاد پیشکسوت محیط زیست، در این رابطه به سوالات خبرنگار برنا پاسخ گفت.
آتش‌سوزی در جنگل برای تولید همبرگر
اسماعیل کهرم در ابتدا با اشاره به آتش‌سوزی جنگل‌ها در سراسر دنیا و برخی از علل این حریق‌ها عنوان کرد: حدود 77 هزار آتش سوزی در جنگل‌های آمازون در سال جدید میلادی اتفاق افتاد. دلیل آن بود که زارعین فقیر برزیل، جنگل را آتش زدند تا آن را را به مرتع تبدیل کرده و با گاوچرانی، همبرگر آمریکایی‌ها را تامین کنند.
وی با اشاره به برخی علت‌های آتش‌سوزی جنگل‌ها در ایران گفت: در کشور ما حدود 90 درصد آتش‌سوزی‌ها به دست انسان انجام می‌شود و عمدی است. متاسفانه زارعین جنگل‌ها را آتش می‌زنند تا به مرتع تبدیل کنند. اما پس از چندی و بعد از آن که قوت مرتع برای کشاورزی کاهش پیدا کرد، کود می‌دهند تا زراعت کنند. بعد از مدتی زراعت هم نتیجه نمی‌دهد و زمین‌ها را رها می‌کنند.
این استاد پیشکسوت محیط زیست اضافه کرد: اما پس از مدتی که زمین‌ها رها شدند باد و باران، خاک را شستشو می‌دهد و از بین می‌برد. در این جا همان مسئله جنگل‌های برزیل رخ می‌دهد که معارضات ارضی نام دارد.
جنگل در ایران ارزشی ندارد/ مقامات ادعا می کنند جنگل را می‌توان دوباره برپا کرد
وی در تشریح معارضات ارضی جنگل‌ها اظهار کرد: سر اینکه چه کسی صاحب زمین است و جنگل به چه درد می خورد این آتش سوزی ها رخ می دهد. مسئله ی دیگر این است که در کشور ما جنگل ارزش ندارد.
کهرم با اشاره به برخی آتش سوزی‌ها در ایران طی سال‌های اخیر بیان کرد: سال‌ها پیش 400 هکتار جنگل در آتش سوخت و یکی از مقامات گرگان که فکر می‌کنم رئیس جنگل‌بانی بود عنوان کرد اتفاقی نیفتاده و چیزی نیست. جایگزین خواهد شد!
استاد پیشکسوت محیط زیست با تاکید بر راه‌های پیشگیری از آتش سوزی در برخی کشورهای دنیا گفت: در حال حاضر،سوئیس در فصل گرما به سر می برد و آتش سوزی ها هم در گرما صورت می گیرد؛ از این رو هر روز صبح ، دولت عنوان می کند که در برخی استان ها شروع آتش ممنوع است. یعنی هر کس حتی یک کتری بخواهد روی آتش بگذارد در صورت مشاهده از سوی پلیس جنگل‌بان، به زندان می‌افتد.
کهرم ادامه داد: هر چند در این گونه کشورها افراد اظهار کنند که آتش‌سوزی رخ نداده و تنها یک کتری روی آتش گذاشته‌اند؛ اما چون شروع آتش ممنوع است مجازات صورت می‌گیرد.
طی 40 سال گذشته جنگل‌ها نصف شده است/ نبود تجهیزات برای مقابله با آتش سوزی جنگل‌ها
وی با اشاره به برخی تلاش‌ها برای حفاظت از منابع طبیعی بیان کرد: سال‌هاست به سازمان محیط زیست، جنگل‌ها و مراتع تذکر داده‌ام اما گوش‌شان بدهکار نیست. طی 40 سال گذشته جنگل ها نصف شده و همین یک مثقال جنگل هم از بین رفته است.
در ادامه این گفتگو کهرم در پاسخ به این سوال که آیا تجهیزات مناسب در کشور برای اطفا حریق جنگل وجود دارد؟ گفت: تجهیزات لازم برای اطفا وجود ندارد. چند سال گذشته در شهری بودم که بخشی از جنگل‌های نزدیک آن، آتش گرفت. گزارش دادم اما با کمال تعجب بعد از نیم ساعت که سعی داشتم با لگد آتش را خاموش کنم، افرادی با یک ماشین آمدند و سعی داشتند با شاخه بید آتش را اطفا کنند و آن شاخه را به سر آتش می‌زدند. حتی پیت آب و هلیکوپتر هم وجود نداشت.
استاد پیشکسوت محیط زیست تاکید کرد: در آتش‌سوزی آمل در دو سال گذشته، حدود 4 الی 5 ساعت، بچه‌ها در کوه راه رفتند و وقتی به کپسول رسیدند، کپسول آتش‌نشانی خالی بود چراکه بودجه به آن تعلق نمی‌گیرد.
جنگل‌ها از نظر مردم ایران ارزشی ندارند/ منبع عظیم آب در جنگل‌ها؛ به جنگل‌ها توجه کنیم
کهرم با بیان اینکه نیروی انسانی کافی برای حفاظت از جنگل‌ها نداریم، گفت: امروزه می‌توان گفت در ایران معادل هر 17 هزار زمین فوتبال، یک جنگل‌بان حضور دارد. از لحاظ نفرات با کمبود نیرو مواجه هستیم و همچنین تجهیزات لازم برای اطفا حریق در جنگل‌ها نداریم. متاسفانه می‌توان گفت جنگل‌ها از نظر مردم ایران ارزشی ندارد.
این استاد محیط زیست در پایان تصریح کرد: سال گذشته انجمن زنان زمین به بنده گفتند در مریوان 700 مورد آتش سوزی داشته‌ایم. باز هم جنگل ارسباران به نسبت به میزان کمتری دچار حریق شده است؛ گرچه همین مقدار هم زیاد است و باید مورد توجه قرار بگیرد. ارسباران جنگل‌های با ارزش و زیبایی است که خدمت زیادی به ما کرده است. زیر هر جنگلی در هر جای دنیا منبع عظیم آب است. چراکه درختان جنگل، ابرها را می‌دوشند و آب‌ها را به سفره‌های آب زیرزمینی می‌برند.