اروپا در بخش مالی‌ نشان داد که نمی‌‌تواند بدون آمریکا کار کند/ آمریکا کل دنیا را تحریم کرد

«حسن بهشتی‌پور»، کارشناس مسائل بین‌الملل، در گفتگو با خبرنگار سیاسی برنا در خصوص چرایی وابستگی زیرساخت‌های اقتصادی اروپا به آمریکا بیان کرد: اروپا در بخش مالی‌ نشان داد نمی‌‌تواند بدون آمریکا کار کند. سال 97 که آمریکا از برجام خارج شد، اروپایی‌ها تصورشان این بود که می‌توانند بدون آمریکا کاری انجام دهند اما بعدا دیدند نمی‌شود و به همه دنیا هم ثابت شد.

وی افزود: یعنی عملا آمریکا به خاطر نفوذ و سلطه‌ای که بر بانک‌های دنیا دارد، کل دنیا را در مورد رابطه با ایران تحریم کرد. آمریکا توانست اصلی‌ترین بانک‌های دنیا را مجبور کند که با ایران مناسبات نداشته باشند.

بهشتی‌پور به نحوه کناره‌گیری شرکت‌ها بعد از تحریم ایران پرداخت و تشریح کرد: بعد از بانک‌ها، شرکت‌‌های بزرگ بودند. مثلا شرکت گازپروم روسیه به خاطر اینکه دچار تحریم آمریکا نشود همان 5 روز اول ارتباطش را ایران قطع کرد. چند شرکت‌ بزرگ چینی یا کره جنوبی مثل سامسونگ هم به همین صورت.

وی افزود: اگر دویچه بانک بیاید با ایران ارتباط برقرار کند کل اعتباراتش با آمریکا معلق می‌شود. دویچه بانک آلمان که یکی از بزرگ‌ترین بانک‌های آلمان است، باید انتخاب کند یا با ایران مراوده داشته باشد یا با آمریکا.

این کارشناس مسائل بین‌الملل با تاکید بر تسلط شرکت‌ها بر دولت‌ها در اروپا، بیان کرد: نکته دوم خیلی مهم است؛ دولت‌های اروپایی بر شرکت‌های بزرگ اروپایی مسلط نیستند. یعنی مثلا این طور نیست که ایتالیا به شرکت "انی" دستور بدهد که برو فلان کار را انجام بده و او انجام دهد؛ بر عکس شرکت‌های بزرگ اروپایی به دولت‌های اروپایی مالیات می‌دهند، بنابراین آنها هستند که روی دولت‌هایشان نفوذ دارند و تعیین تکلیف می‌کنند. این شرکت‌ها به دلیل  مراوداتی که با آمریکا دارند طوری در سیستم رفتار می‌کنند که دولت‌های اروپایی حتی اگر  بخواهند، نمی‌توانند با ایران ارتباط اقتصادی برقرار کنند.

بهشتی‌پور با اشاره به ابعاد سیاسی عملکرد اروپا، گفت: بنابراین کشورهای اروپایی بیانیه سیاسی صادر می‌کنند که فقط نشان می‌دهند اروپا و آمریکا مثل قبل حداقل ظاهرا همسو نیستند.

وی نارسایی‌های داخلی را نیز مزید بر علت دانست و بیان کرد: قسمتی از مشکلات اقتصادی به دلیل نارسایی‌های داخلی است. مثلا نظام بانکداری ما دچار مشکلات ساختاری است، البته در مبادلاتش با تحریم مشکل دارد اما در داخل کشور یک سری مناسبات ناسالم دارد.

وی افزود: نظام مالیاتی ما مشکلات ساختاری دارد؛ یعنی فرارهای مالیاتی وحشتناکی داریم، ما باید اینها را اصلاح کنیم. مثلا الان تولیدکننده واقعا باید به بیچارگی برسد تا کالایی در ایران تولید شود. تولیدکننده ما باید بتواند در کمترین زمان ممکن بهره‌‌وری و بازدهی داشته باشد در حالیکه الان اینطور نیست. تحریم‌ها تأثیر داشته خیلی هم مهم و عمیق است اما خیلی از مشکلات ما ربطی به تحریم ندارد. اینها را باید از هم تفکیک کنیم ثانیا بدانیم جایگاهمان چیست. یکی از مشکلات ما این است که ما تحلیل دقیقی از  جایگاه ایران در سطح منطقه نداریم.

این کارشناس مسائل بین‌الملل در پاسخ به این سوال که آیا می‌توان گفت که کشورهای اروپایی استقلال ندارند، بیان کرد: ما مفهوم استقلال را در ایران خیلی مقدس می‌شماریم و درست هم هست. اما در اروپا استقلال معنای دیگری دارد. اینها می‌گویند ما متحد هستیم و سر یک سفره نشستیم و نسبت‌ها و درصدها فرق دارد. مثلا کاری که آلمان و فرانسه می‌کند، هیچوقت لوکزامبورگ نمی‌کند.

بهشتی‌پور در پاسخ به این سوال که در صورت تزاحم منافع تکلیف استقلال این کشورها چه می‌شود، گفت: در جاهایی که اختلاف پیدا می‌کنند استقلال معنا پیدا می‌کند. ولی آنها به جای جنگیدن بر سر استقلال، مذاکره می‌کنند. یک چیزی می‌گیرند و چیزی می‌دهند، یعنی معامله‌گری می‌کنند. اختلاف پیدا می‌کنند و  بعد سر آن معامله می‌کنند.

وی در خصوص اختلافات و اشتراکات دو طرف، تصریح کرد: در مورد برجام آنها به تفاهم نرسیدند اما در جای دیگر بر سر یک موضوع دیگر با هم کنار آمدند. آنها سر ناتو هم با هم اختلاف داشتند، سر موضوع آب و  هوا و کره زمین هم با هم اختلاف دارند؛ خیلی جاها هم با هم کار می‌کنند.

بهشتی‌پور با تاکید بر اینکه وابستگی در نظام سرمایه‌سالار غرب، معنای متفاوتی دارد، گفت: در سیاست معلوم است رئیس جمهوری است به نام ترامپ و یک تصمیماتی را اعلام می‌کند این از جنبه سیاسی است. اما از نظر اقتصادی دنیا دارد به سمت جهان وطنی می‌رود.