به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا؛ اعتماد به عنوان یکی از اصلی ترین پایه هایی است که می تواند باعث به تعالی رسیدن یک جامعه شود و در مقابل نیز بی اعتمادی در جامعه می تواند یک اجتماع را به سمت زوال هدایت کند.
اعتماد اشکال گوناگونی دارد از جمله اعتماد اشخاص به یکدیگر در زندگی روزمره، اعتماد درون خانواده، اعتماد افراد به اشخاص اثرگذار در اجتماع که هرکدام بر اساس مولفه هایی به وجود می آید، طبق آخرین آمارهای جهانی که در رابطه با اعتماد مردم به اشخاص گذار یک جامعه منتشر شده است، دانشمندان با 60 درصد، پزشکان با 56 درصد و معلمان با 52 درصد در رتبه های اول تا سوم قرار دارند که نشان می دهد اقشار ذکر شده مورد اعتماد ترین دسته از افرادی هستند که در درون یک جامعه زندگی می کنند و در مقابل نیز دولتمردان با 12 درصد و افراد سیاسی با 9 درصد کمترین میزان اعتماد عمومی را به خود جلب کرده اند.
امان‌الله قرایی مقدم، جامعه شناس و استاد پیشکسوت جامعه شناسی، در رابطه با موضوع بی اعتمادی در جامعه به خبرنگار خبرگزاری برنا گفت: از دید جامعه شناسی به خصوص از دیدگاه کسانی که در زمینه سرمایه اجتماعی صاحب نظر اند، اصل و اساس سرمایه و توسعه اجتماعی اعتماد است که بر دو نوع است، اعتماد عمودی و اعتماد افقی. اعتماد افقی مابین مردم عادی شکل می گیرد اما اعتماد عمودی مابین مسئولین و شخصیت های اثرگذار یک جامعه به وجود می آید.
قرایی مقدم ادامه داد: هر جامعه ای که بتواند این دو نوع اعتماد را در دل خود جای دهد قطعا جامعه‌ای شکوفا خواهد بود که مشارکت مردم در تمامی زمینه ها را در پی خواهد داشت اما متاسفانه جامعه ما به این شکل نیست.
این جامعه شناس در خصوص دلایل وجود نداشتن انواع اعتماد در جامعه ما بیان کرد: از جمله دلایلی که در این زمینه وجود دارد می توان به ریشه های فرهنگی و تاریخی موجود در جامعه و زمامدار بودن حاکمیت های مختلف بر مردم اشاره کرد برای مثال در بسیاری از حکومت ها که در طول تاریخ زمام امور را در دست داشته اند هیچ گاه اجازه داده نشده تا مردم به نقش موثر خود در جامعه پی ببرند و در تصمیم گیری‌های مهم اجتماعی و اقتصادی اظهار نظرهایی را انجام دهند، در نتیجه مردم نیز نسبت به آن ها بی اعتماد شده اند.
او افزود: زمانی که بی اعتمادی در یک اجتماع رشد می کند شاهد خواهیم بود که مردم در مقابل تهاجماتی که از سوی کشورهای بیگانه صورت می گیرد بی تفاوت می شوند و هیچ واکنشی را نشان نمی دهند، مصداق بارز در این خصوص نیز حمله اعراب به ایران است، در آن دوران شاهد بودیم که شاهان ساسانی هیچ گاه اجازه فعالیت های اجتماعی را به مردم طبقه پایین جامعه خود نمی‌دادند و موجی از ناامیدی مردم را در بر گرفته بود که نسبت هر موضوعی بی‌تفاوت بودند و به هیچ عنوان فکر دفاع از کیان کشور را در سر خود نمی‌پروراندند که نتیجه آن تسلط اعراب بر ایران و خلع شدن آخرین شاه ساسانی از تخت حکومت بود.
این استاد دانشگاه در پاسخ به این سوال که وضعیت اعتماد به یکدیگر و یا اعتماد به افراد اثرگذار در کشور به چه شکل است، عنوان کرد: اعتماد مردم به یکدیگر تقریبا حال و روز خوبی دارد و مردم نسبت به یکدیگر بی تفاوت نیستند البته این موضوع را نباید نادیده گرفت که اعتماد به همنوع در گذشته بیش از چیزی بود که در حال حاضر وجود دارد. در رابطه با مبحث اعتماد مردم به افراد اثرگذار و به‌خصوص سیاستمداران و دولتمردان نیز باید گفت اگر مورد بحث و بررسی قرار گیرد شاید در کمترین میزان جلب اعتماد نسبت به خود قرار دارند.
قرایی مقدم در پایان اظهار کرد: اگر در حال حاضر شاهد بروز بسیاری از حوادثی که می تواند جامعه را مختل کند هستیم به چیزی جز عدم حضور موثر سرمایه های اجتماعی در جامعه نخواهیم رسد و لازمه حضور و پدید آمدن سرمایه های اجتماعی در درون جامعه نیز اعتماد است که باید از سطوح بالا و تاثیرگذار جامعه اجرا شود تا به سطوح پایین تر جامعه نفوذ پیدا کند و مردم بتوانند نسبت به موضوعاتی که در پیرامون آن ها رخ می دهد بی تفاوت نباشند.