به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا؛ محمود حریرچی، جامعه‌شناس و استاد دانشگاه، در پاسخ به این سوال که چرا تکنولوژی بالاخص دنیای مجازی جزو لاینفک زندگی در عصر جدید بوده و دوری از آن می‌تواند وحشت‌زا باشد؟ گفت: جلوی پیشرفت تکنولوژی را نمی‌توان گرفت ولی باید فرهنگ استفاده از تکنولوژی با آن هم‌سو باشد که این مبحث در جامعه ما کمتر دیده می‌شود و دچار کمبود فرهنگ استفاده از تکنولوژی هستیم و به شدت در استفاده از ابزار تکنولوژی نظیر اینترنت و فضای مجازی زیاده‌روی داریم در حالی که در جوامع دیگر شاهد این شدت و حدت نیستیم.
پناه به دنیای مجازی برای فرار از سانسور
این استاد جامعه‌شناسی ادامه داد: در کشورهای پیشرفته چون فرصت‌های دیگری برای ارتباطات وجود دارد و همچنین مردم آموزش‌های لازمه از این طریق دیده و از آسیب‌های تکنولوژی آگاه هستند و سعی در فرهنگ سازی مطابق با استفاده از این تکنولوژی مدرن دارند، به‌طور صحیح آن را به کار می‌برند.
او افزود: یک بخش عمده آسیب‌زا در جامعه ما سانسور کلی اطلاعات است که به اشکال مختلف صورت می‌گیرد و به خودی خود این خلاء ایجاد می‌شود که باید اطلاعات سیاسی و اجتماعی را از طریق دنیای مجازی کسب کنیم. چون جامعه ما الان در وضعیتی افسرده و دل مرده است و همه به گونه‌ای تنهایم و تنهای ما در باهوشی‌مان خلاصه می‌شود.
در اینجا این سوال پیش می آید که این روزها ما دنیایی از اطلاعات را در اختیار داریم که به‌واسطه اینترنت می‌توانیم به سرعت به آنها دسترسی پیدا کنیم. در مفید بودن چنین امکانی شکی نیست، آیا می‌توان از معایب آن این را بیان داشت که این دسترسی سریع می‌تواند باعث محدود شدن تفکر خلاقانه و خالص ما شود؟ و آیا این اطلاعات ما را خودکفا می‌کند یا این خودکفایی را کاهش می‌دهد؟
این مدرس دانشگاه پاسخ داد: نه! بحث تکنولوژی در کشور ما با خیلی از جوامع دیگر دنیا که صاحبان اصلی تکنولوژی هستند متفاوت است. در آن جوامع شاهد این هستیم که کماکان خلاقیت ادامه دارد. برنامه‌های جدید پیش‌رو دارند حتی با واژه جدیدی به نام «شهر هوشمند» مواجه می‌شویم تا به واسطه همین تکنولوژی انسان‌ها سلامت و آرامش بیشتری را تجربه کنند.
وی ادامه داد: زمین پاک‌تری به واسطه کاهش و بازیافت زباله داشته باشند و همچنین چرخه ادامه تمدن به بهترین شکل پیشروی داشته باشد. در حالی که از قرار معلوم در کشور ما به‌صورت کلی با خلاقیت و تولید دانش بیگانه‌ایم و این نشآت گرفته از فرهنگ مصرف گرایانه ما است که به‌جای استفاده، در حال مصرف آن هستیم. در عین حال به‌جای استفاده از جنبه‌های مثبت تکنولوژی، جنبه های منفی آن را پذیرفته‌ایم. گویی ما یک عمر فقط پول نفت را داده و این‌ها را خریده و بدون پیش درآمد آموزشی و ساختارسازی وارد کننده تکنولوژی بوده‌ایم. حتی در بحث استارت آپ‌ها چقدر پیشرفت داشته‌ایم و از این تکنولوژی به چه اندازه‌ای توانستیم خلاقیت داشته باشیم نه سوءاستفاده؟!
هر چه می گذرد تکنولوژی توانایی تعاملات را بیشتر از ما گرفته است
محمود حریرچی افزود: تکنولوژی خواه ناخواه توانسته زندگی ما انسان‌ها را راحت‌تر کند. در عین حال آسیب‌های فاحشی به تعاملات، روابط و حتی جنبه‌های اخلاقی جامعه ما وارد کرده که به طور مثال می‌توان به این موضوع اشاره کرد که ما برای دیده و برای پذیرفته شدن به دنیای مجازی آویخته شده‌ایم تا شخصیت واقعی که در دنیای واقعی شاید خیلی مقبول واقع نشده باشد با یک شخصیت کاذب غیر واقعی و یک فرهنگ نمایشی در معرض دید قرار گرفته و مقبولیت عام داشته باشیم. این‌ها نمود همان وارد نشدن فرهنگ صحیح استفاده از تکنولوژی است.
انسان‌ها در معرض هجوم اطلاعات
این جامعه‌شناس ادامه داد: از دیگر آسیب‌های این مقوله می‌توان به قرار گرفتن اطلاعات بدون طبقه‌بندی در دسترس همگان اشاره کرد که در نوجوانان می‌تواند دلیلی بر بلوغ زودرس باشد زیرا دسته‌بندی ادراکی و سنی مشخصی برای آن وجود ندارد. همچنین در بزرگسالان چون آگاهی و سواد کامل نحوه مواجهه با این سطح از اطلاعات وجود ندارد، می‌تواند ابعاد مخربی را پیش روی جامعه قرار دهد.
تکنولوژی از ما انسان‌های تنها و رها شده ساخته است
این مدرس دانشگاه در پایان گفت: تکنولوژی نه تنها نتوانسته جوابگوی نیازهای انسانی ما باشد بلکه در یک کلام ما را تنهاتر ساخته و سبب شده مسئولیت اجتماعی را به فراموشی سپرده و سلامت اجتماعی‌مان، که همان روابط با دیگر انسان‌هاست، را از ما گرفته و از ما موجوی رها شده ساخته است. در واقع به لحاظ بعد انسانی، برخلاف عقیده بسیاری که انتظار داشتند انسان سوار بر تکنولوژی شود اما این تکنولوژی است که سوار بر انسان‌ها شده و مسیر تفکر و قدم‌های بعدی او را تعیین می‌کند. در این میان نمی‌توان از برنامه‌ریزی‌های صاحبان این تکنولوژی و قواعدی که آنها برای تکنولوژی‌های جدید تعیین کرده‌اند به سادگی عبور کرد.