به گزارش گروه خبر خبرگزاری برنا، در ابتدای نشست عباس آریا زند، رایزن فرهنگی سابق ایران در بوسنی و هرزه گوین در تعریف منافع ملی با بیان اینکه منافع و ایدئولوژی هر ملتی ریشه در تاریخ آن ملت دارد، گفت: تا قبل از قرون وسطی منافع ملی در مناف پادشاهان و حاکمیت معنا می شد یعنی حاکمان نظر خودشان را به عنوان منافع ملی بکار می گرفتند، اما پس از قرون وسطی و در اوایل قرن بیستم و پس از تدوین قانون اساسی منافع ملی وارد ادبیات سیاسی شد.
وی با اشاره به اینکه منافع ملی را در چهار سطح می توان برسی کرد، گفت: اولین سطحی که میتوان در آن منافع ملی را بررسی کرد؛ سطح فردی است که در حکومت های دیکتاتوری تعریف می شود. در این سطح، فردی که حکومت را در دست دارد منافع را بر اساس منافع خود تعریف می کند. سطح دوم؛ سطح اکثریت است که در آن یک گروه با ویژگی مشترک منافع خود را منافع ملی قرار می دهند که عملکرد حزب کمونیست در زمان شوروی را می توان در این گروه قرار داد. تشخیص حکومت؛ سطح سوم است که منافع ملی در این سطح در منافع کلی حاکمیت تعریف می شود و سطح آخرنیز سطح بین الملل است که در آن منافع ملی بر اساس منافع دولت خود و دیگران تبیین می شود.
رایزن فرهنگی سابق ایران در بوسنی و هرزه گوین همچنین تصریح کرد: قدرت عامل تعین کننده ای در منافع ملی است. موجودی کشورها، اقتصاد و رفاه عوامل موثر در تبیین منافع ملی هستند و تضمین کننده منافع ملی، نیروی نظامی قوی است.
آریازند با اشاره به عوامل تقویت و تضعیف منافع ملی، گفت: تشدید گسل های قومی و اقناع نکردن مردم، ضعف در روحیه ملی و ضعف اقتصادی به منافع ملی آسیب می زند. رضایت عمومی، اقتصاد قوی، اقناع جامعه بین المللی و علم و فناوری از جمله مواردی هستند که در تقویت منافع ملی تاثیرگذار هستند. ما امروز برای توسعه و حفظ منافع ملی خود نیازمند آن هستیم که بیشتر از گذشته تلاش کنیم و با استفده از تکنولوژی روز نداشته هایمان را بسازیم و در برابر درخواست های ناحق دیگران بایستیم.
آریازند در پایان درباره توسعه نیافتگی ایران، گفت: آمریکایی ها هم با تحریک صدام به جنگ با ایران و هم از طریق تحریم، تلاش کردند مانع توسعه ایران شوند.
در ادامه نشست قاسم محبعلی مدیرکل خاورمیانه وزارت امورخارجه در دوره اصلاحات در خصوص تعریف منافع ملی، گفت: سنت گرایان منافع ملی را در جنگ و توسعه را در کشورگشایی می بیند، اما ترقی خواهان منافع ملی را در حمایت از صلح و توسعه را در قدرت اقتصادی تعریف می کنند. تعریف منافع ملی در زمان امپراطوری ها و با زمانی که دولت ملت ها شکل گرفتند فرق می کنند. در دولت ملت ها منافع ملی را حقوق شهروندان تعیین می کند. دولت به نمایندگی از ملت حافظ منافع ملت است وقدرت، الزاما قدرت نظامی نیست و در تعیین منافع ملت، عامل موثری نیست.
مدیرکل خاورمیانه وزارت امورخارجه در دوره اصلاحات با بیان اینکه براساس برخی برآوردها، قدرت اقتصادی، جمعیت، سرزمین، قدرت بین المللی و فناوری به ترتیب شاخص های رشد و تامین منافع ملی هستند، اعلام کرد: امروزه منافع ملی در گرو جهانی شدن است، محیط زیست، اقتصاد و تجارت، امنیت، ارتباطات ،بهداشت و فرهنگ از عوامل تعیین منافع ملی هستند و مفهوم جهانی پیدا کرده اند بنابراین میتوانیم بگوییم حکمرانی امروز یک پدیده جهانی است و بدون ارتباط با جهان نمیتوان حکمرانی خوب داشت.
مدیرکل خاورمیانه وزارت امورخارجه در دوره اصلاحات با اشاره به بحران های خاورمیانه گفت: در منطقه خاورمیانه دولت ها شکل گرفته اند اما عملا اعتقادی به ملت ندارند. اسلام گرایان، قوم گرایان و امت گرایان از این دسته هستند که باوری به مرزها ندارند در حالیکه امروزه باور به مرزهای ملی اولین شرط حاکمیت ملی و حکمرانی خوب است. یارگیری قدرت ها در کشورهای خاورمیانه و ضعیف بودن مفهوم دولت - ملت، موجب شده این منطقه به فقیرترین منطقه جهان تبدیل شود.
این کارشناس امور بین الملل، افزود: ایران زمانی می تواند توسعه یابد و از هزینه های ملی بکاهد که به دنبال صلح باشد. اصلاح طلبان اگر می خواهند از منافع ملی حمایت کنند باید از صلح حمایت کنند؛ اصلاح طلبان ایران از صلح حمایت می کنند. جنگ مانع توسعه است، هزینه جنگ را مردم پرداخت می کنند. جنگ هزینه های ملی را افزایش می دهد.
محبعلی در پایان با شاره به اینکه توسعه در گرو حکمرانی خوب است،گفت: هر نوع حکمرانی، حافظ منافع ملی نیست و میزان مشارکت مردم در حکومت، نشانه حفظ منافع ملی است. توسعه عامل قدرت است و هر سیاست خارجی که صلح را خدشه‌دار کند، به منافع ملی صدمه زده است. نفت و منابع اولیه دیگر قدرت زا نیستند بلکه دانش و فناوری قدرت زا هستند. پایه پیشرفت کشورها، انسان توسعه یافته است. انسان توسعه یافته در کشوری رشد می کند که تساهل و تسامح در آن وجود داشته باشد.