به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا؛ خودکشی‌ها آن‌قدر زیاد و علنی شده که همه را نگران کرده است. روزی نیست که خبری از سکانس وحشت و دلهره در دل شهرها منتشر نشود. سکانسی که حالا بازیگران اصلی‌اش هم کم سن‌و‌سال‌تر شده‌اند و هم روش‌های جدیدی را برای خودکشی انتخاب می‌کنند؛ از حلق‌آویز شدن در معابر عمومی گرفته تا سقوط از ساختمان و پل عابر پیاده روش‌هایی است که این روزها نوجوانان برای خودکشی انتخاب می‌کنند. نوجوانانی که باید با هزاران امید و انگیزه به سمت آینده روشن حرکت کنند، حالا ناامیدتر از گذشته خیلی زود به زندگی‌شان پایان می‌دهند.
بر اساس آمارها، سال 2002 بار ناشی از خودکشی 1/5% از کل بار بیماری‌ها بود که به از دست دادن 20 میلیون سال عمر منجر شد. همچنین بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی خودکشی سیزدهمین علت مرگ و در گروه سنی 34-15 سال و سومین علت مرگ در جهان است. این درحالی است که در هر 40 ثانیه یک خودکشی در سراسر دنیا رخ می دهد.
آمارهای پزشکی قانونی در مورد وضعیت تحصیلی متوفیات خودکشی در کشور بیانگر این است که بیشتر جان باختگان در سطح تحصیلات ابتدایی و راهنمایی هستند و خودکشی در میان دانش آموختگان لیسانس و بالا‌تر کمتر رواج دارد. همچنین چندی پیش معاون بهداشت وزارت بهداشت از خودکشی 20 درصدی نوجوانان ایرانی در سال ۹۷ خبر داده بود.
در این رابطه با مجید ابهری، رفتارشناس و آسیب‌شناس اجتماعی گفت‌و‌گو کردیم که در ادامه می‌خوانید.
تغییرات جسمی در نوجوانان یکی از دلایل خودکشی
ابهری با بیان اینکه همواره باید دنبال ریشه‌یابی و علت‌یابی پدیده خودکشی براساس تغییر و تحولات رخ داده در جامعه و شرایط فرهنگی روز در کشور باشیم، گفت: اگر بخواهیم به نسبت‌های خودکشی و ریشه‌یابی آن توجه داشته باشیم، لازم است به صورت منطقه به منطقه و استان به استان، شرایط خاص محلی و منطقه‌ای را بررسی کنیم و ببینیم در هر استان چه رخداد‌ها و تعاملات اجتماعی در حال وقوع و شکل‌گیری است که ریشه در تحولات ساختاری و زمینه‌ای دارد و چه تبعاتی را می‌تواند به دنبال داشته باشد.
او در رابطه با افزایش خودکشی در بین نوجوانان ادامه داد: نوجوانی یک دوره رشد پر استرس همراه با تغییرات عمده‌ای از جمله تغییرات جسمی تغییرات افکار و تغییرات احساسات است.
والدین مراقب باشند
این آسیب‌شناس عنوان کرد: والدین باید بدانند همواره حواس‌شان به حرف‌ها و رفتارهای نوجوانان‌شان باشد. همیشه پس از تهدیدات و اعترافات به خودکشی فرزند خود را مورد ارزیابی قرار دهید چراکه ممکن است از نظر شما دلایلی خودکشی که فرزند شما بیان می‌کند بسیار ساده باشد اما در نظر داشته باشید برای آنها ممکن است موضوع مهمی به نظر برسد.
شرح دلایل خودکشی در نوجوانان
ابهری به دلایل خودکشی در بین نوجوانان اشاره کرد و گفت: بیماری‌ها و اختلال‌های مربوط به بهداشت روان، اضطراب و افسردگی، متغیرهای ژنتیکی، بحران بلوغ، تغییرات هورمونی، بیماری‌های جسمی و دردهای مزمن، ضعف عزت نفس، احساس ناامیدی و ناتوانی، فقدان و یا بحران در هویت و شناخت خود، آشفتگی در هویت جنسی، کنترل تکانه‌ای ضعیف، سطح بالای استرس و فشار برای موفقیت، ترس از تحقیر، خودبینی، انعطاف ناپذیری، درک ناپخته از مرگ، گرایش به عرفان‌های کاذب، فقدان مهارت‌های سازگاری و تاب آوری برای حل مسئله، تصمیم‌گیری، کنترل خشم، حل تعارض، همچنین وجود پیشینه خانوادگی در زمینه خودکشی، وجود زمینه‌های افسردگی در محیط زندگی و خانواده، تغییرات ساختاری در خانواده در قالب طلاق، مرگ و ازدواج مجدد، وضعیت ضعیف اقتصادی، اجتماعی و تحصیلی، بیکاری و فقدان شغل، ضعف در زمینه همبستگی‌های خانوادگی، سبک‌های فرزندپروری نامناسب، تعاملات آسیب‌دیده بین والدین و فرزندان، گرایش به مصرف مواد، تجربه خشونت، روابط ضعیف با همسالان و چندین متغیر دیگر از جمله تاثیرپذیری از رسانه‌ها از جمله عواملی است که ممکن است موجب گرایش نوجوانان به خودکشی شود.
مشاوره و توجه راه درمان
این رفتارشناس در پایان تاکید کرد: به ویژه در بحث خودکشی حمایت‌های اجتماعی و نهاد‌های حمایت‌گر و مشاوره‌ای بسیار تاثیرگذار است. زمانی که فرد در افکار خود تمایل به خودکشی نشان می‌دهد و یا تصمیم به خودکشی گرفته و نشانه‌های بارزی را که حکایت از این تمایل دارد از خود نشان می‌دهد، تامین هرگونه حمایت کار‌شناسانه و حتی به سادگی، بذل توجه و ملاطفت از جانب یک دوست می‌تواند نقش تعیین کننده داشته باشد، و او را از این کار منصرف کند.