به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا؛ یائسگی زنان، پایان دوره چرخه تولید مثل آن ها است اما با این حال ، مردان با افزایش سن طیف گسترده ای از علائم و تغییرات را تجربه می کنند که برخی از افراد آن را با اثرات یائسگی در زنان مقایسه می کنند.این وضعیت معمولا با نام های مختلفی شناخته می شود و علائم ، دلایل و معالجه مشخصی برای آن وجود ندارد .
یائسگی مردان از اواخر دهه 1930 تا اواسط دهه 1950 موضوعی مورد بحث برای بسیاری از محققان بود اما محققان مدرن بر این باورند که این امر بدون داشتن اطلاعات دقیق قابل استناد نخواهد بود.با این حال افزایش سن در مردان با تغییرات مختلفی همراه است، از جمله کاهش تدریجی سطح هورمون تستوسترون.در این جا به توضیح درباره اثرات افزایش سن در هورمون های بدن آقایان و عوامل کنترل کننده و کند کننده این اثرات خواهیم پرداخت .
آیا یائسگی مردان حقیقت دارد ؟
اگرچه افزایش سن تاثیرات مختلفی بر هورمون های مردانه می گذارد اما با این حال این وضعیت مشابه روند یائسگی خانم ها نیست. برخی محققان علائم این وضعیت را با وضعیتی به نام کاهش آندروژن در مردان مسن یا هیپوگنادیسم دیررس مرتبط می دانند. این امر که غده ها و ارگان هایی که سلول های جنسی را تولید می کنند با افزایش سن دچار تضعیف عملکرد می‌شوند، امری کاملا طبیعی است.
این بیماری تنها 2% از مردان را تحت تاثیر قرار می دهد، در حالی که یائسگی بخشی طبیعی از رشد جنسی زنان است. در صورتی که بدن یک مرد دارای 3 مورد از علائم جنسی و همچنین میزان آندروژن پایین تر از 11 نانومول در هر لیتر باشد ، تشخیص پزشک مبنی بر کمبود هیپوگنادیسم دیررس خواهد بود.
علائم
یائسگی در زنان نشان دهنده افت شدید هورمون استروژن و پروژسترون است که این هورمون ها، هورمون های اصلی تولید مثل در زنان می باشند که با افزایش سن در یک دوره نسبتا کوتاه کاهش چشم گیری خواهند یافت. اگر میزان غلظت تستوسترون خون در افراد مسن، کمتر از میزان حداقل در افراد جوان باشد، آنرا اصطلاحاً یائسگی مردانه یا کم کاری غدد جنسی (بیضه ها) می نامند. علائم و شرایطی که برخی افراد آن را مربوط به یائسگی مردان می دانند در برخی موارد کندتر و در برخی موارد شدید تر از علائم یائسگی زنان است .کاهش سطح هورمون مردانه یا تستوسترون نسبت به افت سطح هورمون های زنانه در طول یائسگی، شدید تر است.
علائم و نشانه های مختلفی که برخی از افراد آن را به یائسگی مردان مرتبط میدانند، عبارتند از:
گر گرفتگی
بد خلقی و تحریک پذیری
ایجاد چربی در اطراف شکم و سینه
از دست دادن توده های عضلانی
ضعف جسمانی
خشکی و نازک شدن پوست
تعرق مفرط
کاهش انگیزه
کاهش اعتماد به نفس
مشکلات خواب
کاهش تراکم استخوان
ناباروری
کاهش میل جنسی
-اختلالات نعوظ (به ویژه در هنگام صبح)
کاهش اندازه بیضه ها
ریزش موهای بدن
ترمیم دیررس زخم ها
توانایی کمتر برای فعالیت جسمی
احساس چاقی یا اضافه وزن
فراموشکاری یا از دست دادن حافظه
از دست دادن اعتماد به نفس
احساس لذت
التهاب پروستات
بزرگ شدن خوش خیم پروستات
سرطان پروستات
افزایش سطح هورمون تستوسترون در افراد نوجوان نیز با علائم خاصی همراه است، از قیبل:
رشد توده عضلانی
رشد موهای بدن
تغییر در عملکرد جنسی (افزایش میل جنسی)
بم شدن صدا
علائم دیگر ذکر شده در مطالعات، مبنی بر یائسگی مردان شامل از دست دادن انرژی ، عدم توانایی در پیاده روی بیش از 1 کیلومتر و مشکل بودن انجام فعالیت های بدنی شدید مانند دویدن و یا بلند کردن اجسام سنگین است . همچنین ممکن است برای این افراد خم شدن و زانو زدن دشوار باشد.
افسردگی و خستگی نیز ممکن است در نتیجه بروز تغییر در سطح هورمون مردانه ایجاد شود.
سن آغاز یائسگی مردان
زنان در سنین بین 45 تا 65 سالگی یائسه می شوند اما مردان از سن 35 سالگی به بعد، ممکن است یائسه شوند اما معمولا سن یائسگی در مردان بین سنین 40 تا 55 سالگی است و ممکن است تا 65 سالگی نیز به تاخیر بیافتد. یائسگی در مردان تدریجی تر از یائسگی در زنان است.
کاهش میزان تستوسترون خون در مردان از حدود 30 سالگی شروع می شود و هر سال یک درصد از از میزان تستوسترون خون کاهش می یابد . میزان تستوسترون خون مردان 60-40 ساله، هفت درصد و مردان 79-70 ساله، 70 درصد کمتر از افراد جوان است. مردان میانسالی که میزان تستسترون آنها کم است ممکن است بیشتر از سایرین به تصلب شرائین که علت سکتة قلبی و مغزی است، دچار شوند. سوء مصرف الکل، چاقی، بیماری قند، و مصرف بعضی از داروها در کاهش میزان تستوسترون خون تاثیرگذار هستند.
علل
بعد از گذشت 30 سالگی، سطح هورمون تستوسترون در آقایان به تدریج افت می کند و هر سال به طور متوسط یک درصد کاهش می باید اما با این حال، پزشکان معتقد نیستند که کاهش سطح تستوسترون به دلیل افزایش سن در مرکز علائم یائسگی مردان است ؛ چرا که همه آقایان با افزایش سن ، کاهش میزان تستوسترون را تجربه می کنند، در حالی که همه آن ها دچار علائم یائسگی نمی شوند.
این وضعیت پیچیده است و می تواند علائم مختلفی را در افراد مختلف ایجاد کند. اگرچه این علائم اغلب در افراد مسن و با کاهش سطح تستوسترون رخ می دهد، با این حال مردان مسن با بیماری قلبی ، چاقی مفرط ، فشار خون بالا و دیابت نوع 2، بیشتر در معرض ابتلا به علائم یائسگی هستند.
این امر نشان می دهد که تغییر در سطح هورمون های مردانه تنها عامل این بیماری نیست .
مردانی که بیشتر در معرض ابتلا به یائسگی هستند
سایر عوامل خطر زا ناشی از مشکلات بهداشتی شامل موارد زیر است:
ورزش نکردن
استعمال دخانیات و مصرف مواد مخدر
استرس و اضطراب
کمبود خواب
اختلال در نعوظ ممکن است نتیجه تغییر در رگ های خونی و یا مشکلات عصبی باشد.
برخی از مردان، تاثیر روانشناختی " بحران میان دوره ای" را تجربه می کنند که در آن نگران نقاط عطف حرفه ای و شخصی خود هستند که این دوره می تواند باعث بروز افسردگی در آن ها و درنتیجه افزایش احتمال ابتلا به یائسگی در آن ها شود.
هیپوگنادیسم، شرایطی است که در آن بیضه ها هورمون کافی تولید نمی کنند و در مردان جوان تر، این موضوع می تواند منجر به تاخیر افتادن بلوغ شود. بروز این وضعیت در سنین بالاتر، احتمالا منجر به چاقی و یا دیابت نوع 2 و در نهایت یائسگی می شود.
تشخیص
پزشک احتمالا علائم ذکر شده را تحت عنوان یائسگی مردانه تشخیص نخواهد داد زیرا بر سر این موضوع اختلاف نظرهای مختلفی وجود دارد . این علائم به دلیل طیف وسیعی از عوامل شیوه زندگی و یا سابقه بیماری های دیگر ایجاد می شود.
درمان
مردی که از آندروپاز رنج می برد، باید توسط دکتر معاینه شود زیرا از علل ایجاد علائم آندروپاز ابتلا به دیابت نوع 2 و سخت شدن شریان ها است .
از آن جایی که این بیماری تعریف مشخصی ندارد ، مردانی که این تغییرات جسمی را تجربه می کنند، طبق همین علائم تحت درمان قرارخواهند گرفت . برای مثال برای فردی که از اضافه وزن رنج می برد، انجام ورزش منظم و پیروی از رژیم غذایی سالم و متعادل توصیه می شود و کنترل سطح قند خون به کاهش علائم دیابت و بیماری های قلبی و عروقی کمک زیادی خواهد کرد . پزشکان برای تشخیص بیماری قلبی عروقی از آزمایش های مختلف مانند ازمایش خون و اسکن استفاده می کنند و بررسی های دقیقی در مورد علائم کشف شده مانند اختلال نعوظ و خستگی انجام می دهند.
پزشکان همچنین بیماران دارای علائم افسردگی و اضطراب را به روانشناس و روانپزشک ارجاع می دهند تا با تجویز دارو های ضد افسردگی و همچنین انجام روان درمانی به بهبود آن ها کمک کنند.
پزشک همچنین ممکن است تستوسترون درمانی را توصیه کند اما اثر این روش درمانی مشخص نیست. تستوسترون درمانی ممکن است خطرات انسداد مجاری ادراری و سرطان پروستات را افزایش دهد و همچنین ممکن است بیماری های قلبی ، صرع و آپنه خواب را نیز تشدید کند .
با مراجعه به پزشک همچنین میتوانید در زمینه علائم افزایش سن و بیماری های مربوط به آن ، اطلاعات لازم را دریافت کنید.
تجویز تستسترون
پزشک برای برای تعیین سطح هورمون تستوسترون در بدن مجموعه ای از آزمایش های خون را تجویز می کند . اگر سطح این هورمون در بدن پایین باشد راه های درمانی مختلفی وجود دارد. برای درمان با تستسترون باید تشخیص بیماری با اندازه گیری سطح دقیق سرومی تستوسترون قطعی شود. علایم و مشکلاتی مانند چاقی مفرط، آنومی یا کم خونی، افسردگی، پوکی استخوان و اختلالات جنسی با تجویز این دارو، بهبود می یابد.
تجویز تستوسترون برای افراد مبتلا به سرطان پروستات، غلظت خون، نارسایی قلبی، بزرگی خوش خیم پروستات همراه با علایم شدید، مناسب نیست . قبل از تجویز تستسترون برای بیمار پزشک باید آزمایشات لازم را از بیمار بگیرد تا او دچار این امراض نباشد .