به گزارش خبرگزاری برنا از قم، روزگاری نه چندان دور زائرانی که از شمال شهر وارد قم می‌شدند برای رسیدن به حرم حضرت معصومه (س) خود را به خیابان امام خمینی (ره) که «حرم نمای» قم است می‌رساندند و در ابتدایی‌ترین نقطه شهر نگاهشان با گنبد طلایی حرم و دلشان به آستان کریمه، گره می‌خورد.
بسیاری از مجاوران این حرم نیز خیابان امام خمینی(ره) را نوعی وعده گاه برای زیارت از دور این بانوی بزرگ می‌دانستند و با پای پیاده یا سوار بر خودرو دست بر سینه به حضرت سلام می‌کردند.
اما چند سالی است حال این خیابان خوب نیست. افزوده شدن جمعیت شهری، افزایش بی رویه خودروهای سواری و افزایش حضور زائران در این شهر همه و همه دست به دست هم داده تا این خیابان حرم نما امروز به یکی از بحرانی‌ترین خیابان‌های قم تبدیل شود، بحرانی از نوع ترافیک که باعث شده بسیاری از زائران و مجاوران قید گذر این خیابان پر هویت را بزنند و عطای آن را به لقایش ببخشند.
خیابان امام خمینی (ره) یکی از مسیرهای اصلی به سمت هسته مرکزی شهر و حرم مطهر است، از سوی دیگر خیابان شهید کیوانفر که خیابان میانی شهر است در میانه راه با آن تلاقی می‌کند و این تلاقی نامیمون ترافیکی شدید را ایجاد کرده که برخی اوقات تا تقاطع 20 متری شهید بهشتی و حتی میدان امام نیز کشیده می‌شود.
اگر یکبار از این مسیر به ویژه در ساعات اوج ترافیک عبور کرده باشید قطعاً این ترافیک شدید را تجربه کردید.
محمد عزیزی از کسبه 40 ساله این خیابان است.
وی با اشاره به اینکه ترافیک و شلوغی این خیابان برایش رمقی نگذاشته است، گفت: چند سال است این خیابان با همه مشکلاتش رها شده و هیچ کار جدی برای خلاصی ما و مردم از ترافیک آن صورت نگرفته است.
عزیزی ادامه داد: این خیابان به قدری مملو از خودرو می‌شود که سر کار آمدن و جای پارک پیدا کردن یکی از دغدغه‌های جدی هر روز ما شده است. بارها و بارها با شهرداری و نهادهای مرتبط نامه نگاری کردیم ولی تا امروز جوابی نگرفتیم و اوضاع این خیابان نیز هر روز بدتر از دیروز می‌شود. امیدواریم مسئولین فکری به حال این وضعیت کنند. یا خیابان را تعریض کنند و یا زیرگذری بسازند تا از شر چراغ قرمز تقاطع کیوانفر نجات پیدا کنیم.
علی گل محمدی از ساکنان این خیابان با اشاره به اینکه ترافیک در خیابان امام خمینی (ره) همیشگی شده، گفت: این خیابان شاهراه قم است و مسئولین باید برای رفع مشکل آن فکری کنند.
وی با اشاره به وجود فروشگاه جانبازان و برخی ادارات در این خیابان ادامه داد: این خیابان نیاز به حداقل دو تقاطع غیر همسطح دارد که یکی در کیوانفر است و دیگر در میدان سعیدی، از سوی دیگر چند سال است که طرح عقب نشینی این خیابان اعلام شده، برخی عقب نشینی کردند و برخی دیگر نکردند، اگر این عقب نشینی‌ها انجام شود و خیابان تعریض شود نیز می‌تواند بر کاهش مشکلات اثرگذار باشد.
حسین صداقتی از دیگر کسبه این خیابان با گله از ترافیک دائمی در این منطقه، گفت: این که نمی‌شود خیابانی با این اهمیت ترافیک سنگین روزانه داشته باشد ولی هیچ کس به آن رسیدگی نکند.
وی ادامه داد: ما کسبه خیابان امام از این وضع بسیار متضرر هستیم و صدای ما به هیچ کس نمی‌رسد. ترافیک در این خیابان از چراغ قرمز به چراغ قرمز می‌رسد. گناه ما چیست که از قدیم در این خیابان ساکن بودیم و کار می‌کنیم؟
صدیقه سامانی از ساکنان منطقه نیز با اشاره به اینکه 10 سال ساکن خیابان امام است، گفت: وضعیت خیابان امام واقعاً غیر قابل تحمل شده و ساکنان و کسبه واقعاً در عذاب هستند، شنیدیم قرار است زیرگذری در این خیابان احداث شود که امیدواریم هر چه زودتر این اتفاق بیوفتد و حجم ترافیک این منطقه کمتر شود.
هفدهم مهرماه 1398 بود که معاون شهردار قم خبر از کلنگ زنی تقاطع غیرهمسطح بلوار کیوانفر و خیابان امام خمینی داد. وی هدف از اجرای این پروژه را تسهیل تردد مردم به سمت حرم مطهر و کاهش بار ترافیکی خیابان امام عنوان کرده بود.
اما طولی نکشید زمزمه‌هایی در مخالفت با اجرای این پروژه که از ماه ها قبل آغاز شده بود از سوی برخی مسئولان استانی باز هم سر داده شد.
محسن بهشتی معاون امور عمرانی استاندار از مخالفان اصلی جدی این پروژه است. وی در اظهار نظرهایی عنوان کرده بود که خیابان امام خمینی (ره) یکی از معابر قدیمی شهر و حرم نما است و نباید به دلیل اجرای این پروژه به سیمای قدسی حرم حضرت معصومه (س) لطمه وارد شود.
معاون استاندار قم در جایی گفته بود که شهر قم در محورهای مختلف نیازمند احداث تقاطع‌ها یا پروژه‌های ترافیکی است که اولویت بیشتری نسبت به این پروژه دارند.
طی این مدت موافقان و مخالفان نظرات مختلفی را در خصوص احداث یا عدم احداث این تقاطع غیر همسطح بیان کردند. خبرنگار فارس برای بررسی این نظرات به سراغ چند تن از مسئولین شهر رفت و با آنان گفت وگو کرد.
شورای اسلامی شهر مرجع تشخیص اولویت طرح‌های عمرانی
عبدالله جلالی به عنوان سکاندار شورای اسلامی شهر قم با اشاره به اینکه احداث تقاطع‌ها مرتبط با طرح جامع حمل و نقل و ترافیک است، اظهار کرد: در طرح جامع حمل و نقل قم که به تأیید و تصویب شورای عالی حمل و نقل کشور نیز رسیده است، تقاطع غیر همسطح خیابان امام خمینی(ره) جزء یکی از تقاطع‌هایی است که ضرورت احداث آن وجود دارد و می‌تواند به رینگ حمل و نقل و ترافیک شهر کمک کند.
وی با تاکید بر اینکه پایه این حرکت مطالعات، مشاوره و یک ضرورت و نیاز است، گفت: در تعیین اولویت‌های طرح‌های مطالعاتی، شورای اسلامی شهر است که می‌تواند بر اساس موقعیت، منابع و چگونگی اجرایی شدن طرح تصمیم بگیرد و اعتبارات لازم را مصوب کند که این روند در شورای شهر طی شده و اعتبار آن نیز در بودجه 98 تصویب شده است.
رئیس شورای اسلامی شهر قم با تاکید بر اینکه این شورا، شهرداری را ملزم به اجرای این طرح کرده است، گفت: تقاطع غیر همسطح خیابان امام خمینی(ره) زیر سطحی است و خدشه‌ای به نمای حرم وارد نمی‌کند و ما به عنوان نمایندگان مردم باید پاسخگوی نیازهای جامعه در ابعاد مختلف به ویژه در حمل و نقل و ترافیک و تسهیل در عبور و مرور وسائل نقلیه باشیم.
جلالی خاطرنشان کرد: احداث تقاطع غیر همسطح کیوانفر و امام خمینی(ره) یک ضرورت و از نظر شورای اسلامی شهر یک اولویت است که امیدواریم عملیات اجرایی آن در آینده نزدیک آغاز شود.
تقاطع غیر همسطح خیابان امام خدشه‌ای به نمای حرم وارد نمی‌کند
روح الله امراللهی رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای اسلامی شهر قم نیز با تاکید بر اینکه خیابان امام خمینی(ره) مبداء حرکت زائران به سمت حرم مطهر و مرحله‌ای از تشرف است، ابراز کرد: این خیابان، خیابان شاخص و هویت مندی در شهر است که برای کاهش بار ترافیکی در آن با نظر کارشناسان شهرداری یک پروژه زیر سطحی طراحی شده که هیچ خدشه‌ای به سیمای حرم وارد نمی کند.
وی با اشاره به اینکه ما باید تمام امکانات را برای تسهیل زیارت در قم فراهم کنیم، بیان کرد: چون در گذشته در خیابان‌های منتهی به حرم امکاناتی تدارک ندیده‌ایم زائران وارد بستر رودخانه می‌شوند و در مواقعی که خطر سیلاب وجود دارد ورودی رودخانه را می‌بندیم و عملاً زائر بدون زیارت قم را ترک می‌کند و این کار غلطی است.
امراللهی با تاکید بر اینکه یکی از راه‌های رسیدن به حرم مطهر خیابان امام است، گفت: چراغ قرمز تقاطع کیوانفر ترافیک را بعضاً به خیابان تولید دارو، 20 متری شهید بهشتی و حتی میدان امام نیز می‌کشد و این حالت معمولاً زمان‌هایی که زائر وارد قم می‌شود تشدید می شود.
وی با بیان اینکه دسترسی ضعیفی از خیابان به حرم مطهر داریم، گفت: این محدودیت‌ها آسیب جدی به هویت خیابان وارد کرده و این وضعیت هویت خیابان امام را تحت تأثیر منفی قرار داده چرا که اقدامات به روزی برای ساماندهی آن انجام ندادیم.
رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای اسلامی شهر قم با اشاره به اینکه این پروژه بعد از میدان امام خودروهای سواری را زیر سطح می‌برد، گفت: در این حالت به عابران فرصت می‌دهیم روی سطح بایستند و سلام دهند. این کار در میدان حسن آباد تهران و اصفهان نیز انجام شده و پیاده را از سواره جدا کرده‌اند.
امراللهی افزود: در این حالت خیابان زینبیه نیز فعال می‌شود، این خیابان در آینده بلوار نیروی هوایی را به پشت منطقه آبشار که منطقه هتل آپارتمان‌هاست متصل می کند و بار ترافیکی خیابان سعیدی را نیز کاهش می‌دهد.
تفکر احداث تقاطع غیر همسطح در هسته مرکزی شهر غلط است
از سوی دیگر جلال حقیقی رئیس دبیرخانه کمیسیون‌های تخصصی مسکن و شهرسازی استان قم در مخالفت با اجرای این طرح گفت: مهم‌ترین دلیل مخالفت کمیسیون ماده پنج با احداث تقاطع غیر همسطح در خیابان امام خمینی(ره) این است که حمل و نقل باید یکپارچه انجام شود و به سمت انسان مداری حرکت کند. اما در اینجا چون تفکر، تفکر تسهیل حرکت خودرو است طرح‌ها به سمت تقاطع‌های غیر همسطح سوق پیدا می‌کند و تقاطع امام و کیوانفر نیز متاسفانه با این تفکر شکل گرفته است.
وی ادامه داد: ما اساساً با این نوع تفکر مخالف هستیم و معتقدیم حداقل در هسته‌های مرکزی شهر به عنوان قلب تپنده شهر که هویت دارد نباید تقاطع غیر همسطح ساخته شود. در طرح حوزه حمل و نقل شهرداری میدان معصومیه و خیابان 19 دی نیز بود و ما مخالف این نهضت تقاطع غیر همسطح سازی هستیم.
رئیس دبیرخانه کمیسیون‌های تخصصی مسکن و شهرسازی استان قم افزود: از سوی دیگر این خیابان با هویت است و خوانایی به سمت حرم را ایجاد کرده است. همچنین چالش‌هایی دیگری پیش آمده که یکی از آنها تغییر ورودی‌ها به شهر قم است. در گذشته ورودی‌ها از سمت شمال و غرب به قم از سمت خیابان امام بوده ولی الان به سمت رودخانه و خیابان عمار یاسر است و بنابراین مسائلی که در خصوص دسترسی بهتر زائر به حرم با احداث این تقاطع مطرح می‌شود نیز تحت الشعاع قرار می‌گیرد.
حقیقی با اشاره به اینکه خیابان امام وقتی به میدان سعیدی می‌رسد عملاً نمی‌تواند هدایت کننده زائر به حرم باشد، گفت: در این نقطه اصلاً شبکه به هم پیوسته نیست و این خود باعث ایجاد گره ترافیکی می‌شود. تجربه شهرهای بزرگی مثل تهران و اصفهان نیز این است که تقاطع غیر همسطح نمی‌تواند روانی و تسهیل بلند مدت ایجاد کند و بعد از مدتی خودش عامل تشدید ترافیک می‌شود.
وی تصریح کرد: از سوی دیگر نمی‌شود هم پیاده مداری را تشویق کرد هم در طرح تفصیلی عقب نشینی حدود 44 متر عرض را برای خیابان امام پیشنهاد داد که این عملاً به نظر من با توجه به هزینه‌های وحشتناک تملک تا چند دهه دیگر نیز اتفاق نمی‌افتد و اتفاقات مقطعی نیز بدنه را با اعوجاج و زیگزاگ مواجه می‌کند.
تقاطع غیر همسطح خیابان امام عاملی برای تاب آوری قم در حوادثی مانند زلزله
صابر مصور زاده کارشناس راه و شهرسازی نیز با اشاره به اینکه یکی از موضوعاتی که در این طرح به نظرم بررسی نشده مدیریت بحران و تاب آوری قم در مقابل حوادثی مانند زلزله است، گفت: یکی از موضوعات مهم برای افزایش تاب آوری ساکنین هسته مرکزی شهر در برابر حوادث، یکپارچگی معابر هسته مرکزی شهر است و احداث تقاطع در این محدوده که کیوانفر و خیابان امام جزئی از آن است روانسازی معبر را بهتر می‌کند و یکی از الزامات یکپارچگی شبکه معابر برای افزایش امکان امدادرسانی در مواقع بحران است.
تدوین طرح تقاطع غیر همسطح خیابان امام بر اساس طرح جامع حمل و نقل
عباس ذاکریان معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری قم نیز که از موافقان اجرای این پروژه است، با تاکید بر اینکه طرح بالادستی ما برای تمام اقدامات ترافیکی طرح جامع حمل و نقل شهر است، اظهار کرد: آخرین طرح جامع حمل و نقل در سال 86 به تصویب رسیده و نقشه راه ما برای اقدامات در حوزه حمل و نقل و ترافیک است.
وی ادامه داد: تقاطع غیر همسطح خیابان امام خمینی (ره) یکی از تقاطع‌های اولویت دار در افق کوتاه مدت پنج ساله بوده ولی به دلیل هزینه‌های تملک و اجرا که در توان شهرداری نبود به افق بلند مدت رفت یعنی باید از سال 90 تا 1405 حتماً اجرا شود.
معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری قم به علت ضرورت احداث این پروژه اشاره کرد و گفت: یکی از خیابان‌هایی که به هسته مرکزی شهر دسترسی دارد خیابان امام است. خیابان کیوانفر نیز رینگ میانی شهر است که تلاقی رینگ میانی با خیابانی که دسترسی به حرم مطهر و هسته مرکزی شهر را دارد ترافیک بحرانی ایجاد می‌کند و احداث این پروژه قطعاً همه شاخص‌های ترافیکی این منطقه را بهبود می‌دهد.
ذاکریان در پایان با تاکید بر اینکه هر کس از این خیابان تردد کرده باشد شاهد ترافیک سنگین و بحرانی آن به ویژه در ساعات اوج تردد بوده، خاطرنشان کرد: امیدواریم با همراهی و همدلی مسئولین این پروژه به زودی عملیاتی شود.
با جمع بندی نظرات کارشناسان و در نظر گرفتن مشکلات متعدد مردم و زائران برای گذر از این خیابان پر هویت قم، به نظر می رسد تنها راهکار فعلی سامان دادن به این وضعیت احداث تقاطع غیر همسطح است. طرحی که عدم اجرای آن تاکنون نیز خسارات مادی و معنوی به مردم و زائران وارد کرده است.
مسئولان استان باید به دور از حاشیه های سیاسی و ابراز سلیقه های شخصی، با تکیه بر توان کارشناسی انجام شده در خصوص این پروژه مسیر عملیاتی شدن آن را هموار کنند تا هر چه زودتر شاهد ثمرات این طرح برای مردم شریف و زائران حرم کریمه اهل بیت(س) باشیم.