به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا؛ صدا و سیما چندی است که جنجال پشت جنجال می‌آفریند، درست مانند کودکی که در پی بی‌توجهی دست به خرابکاری می‌زند! این رسانه مدت‌هاست که برای مردم شمشیر را از رو بسته و اعتماد عمومی را از دست داده است...
رسانه ملی باز هم در تازه ترین جنجال خود، جامعه را نگران کرد و با آمارهای پوسیده و غلط، تولید ملی را آن هم در شریط تحریم برای چندمین بار زیر سوال برد. ماجرا از این قرار است که در برنامه «سلام، صبح بخیر» شبکه 3، یک بازرس انجمن بهداشت و ایمنی مواد غذایی مدعی شد که یک سوم شیرهای کشور آلوده به سم سرطان زای آفلاتوکسین است.
این ادعا که تنها یک خودنمایی و یک توطئه علیه تولید ملی داخلی بود در حالی مطرح شد که پس از آن رسانه ملی هیچ دلیل قانع کننده و شفاف سازی در مورد آن ارائه نکرد و مانند همیشه با تشویش اذهان عمومی موجب خسارات سنگین به تولیدکنندگان داخلی شد به شکلی که به‌گفته دبیر فدراسیون تشکل‌های صنایع غذایی کشور «از زمان پخش مصاحبه غیرکارشناسی که در صداوسیما پخش شد، میزان خرید شیر تا ۳۰ درصد کم شده است.»
این اولین باری نبود که صدا و سیما در برنامه‌ای، تولید ملی را هدف قرار می‌داد و بی‌تفاوت به آشفتگی‌های ایجاد شده، بدون توضیح آن را رها می‌کرد. خبرها در مورد کیک‌های حاوی قرص، ذرت‌های آلوده و این بار شیر تنها تعدادی از موارد مشهودی است که در روزهای اخیر مشکل‌ساز شده است.
اما ماجرا به همین جا ختم نمی‌شود، این اتفاقات شکل دیگری دارد و آن هم ضربه‌ای است که از جانب سلب اعتماد ناشی از انتشار این خبر کذب، از لحاظ اقتصادی و همین‌طور اعتماد عمومی به صنایع غذایی کشور وارد می‌شود.
حال سوال اینجاست؛ با این دست اتفاقات صداوسیما چگونه می‌خواهد خود را مدافع «تولید ملی» نشان بدهد؟
«جهان‌آرا»، «عصرانه»، «ثریا»، «سلام، صبح بخیر»، «آفتاب شرقی» نام برنامه‌هایی در صدا و سیماست که در طول یک سال اخیر نشان می‌دهد سیاست‌گذاری در رسانه ملی در جهت عکس خود یعنی حفظ وحدت در جامعه و افزایش اعتماد عمومی عمل کرده است.
در این راستا با امیرمحمود حریرچی، جامعه‌شناس و استاد دانشگاه، در رابطه با نقش رسانه ملی و نشر اخبار کذب به گفت و گو نشستیم که در ادامه می خوانید.
صدا و سیما دست به تخریب می‌زند تا سازمان‌های ذی ربط را زیر سوال ببرد
حریرچی با بیان اینکه اساسا صدا و سیمای ما مخاطب خود را نمی‌شناسد و رفتارهایش بر پایه مباحث غیرکارشناسی است که موجب تشویش اذهان عمومی می‌شود، گفت: در مورد شیرهای آلوده به سم، این رسانه هیچ درکی از اعتماد عمومی به موضوع مهمی مانند مواد غذایی نداشت.
او ادامه داد: در همه جای جهان هنگامی که فردی برای خرید مواد غذایی می‌رود با اطمینان کامل این کار را می‌کند چراکه مطمئن است سازمان‌هایی با مسئولیت‌های تعریف شده وجود دارد که ناظر بر سلامت و کیفیت آن ماده غذایی است. از طرفی مهمترین بحث زندگی هر انسان بحث تغذیه است زیرا همواره تصور می‌شود که سازمان‌های مسئول از کنترل‌های دقیق بر این موضوع غافل نیستند.
این استاد دانشگاه عنوان کرد: این درحالی است که در یک شبکه تلویزیونی دست به تخریب این اعتماد عمومی در رابطه با ماده‌های غذایی زده می‌شود تا سازمان‌های ذی‌ربط را زیر سوال ببرد. صدا و سیما گویی با فریاد می‌خواهد به مردم اعلام کند خیال‌تان از مواد غذایی مصرفی هم راحت نباشد!
خودنمایی با برچسب اطلاع رسانی
حریرچی بیان کرد: این رفتار می‌خواهد با یک تیر، دو نشان بزند؛ نخست اینکه سازمان‌های مسئول را زیر سوال ببرد و سپس با تشویش مردم با برچسب اطلاع رسانی نوعی خودنمایی کند.
این جامعه شناس عملکرد صدا و سیما را غیرحرفه‌ای و غیرکارشناسی دانست و گفت: جای تاسف دارد که از افراد غیر حرفه‌ای به عنوان کارشناس دعوت می‌شود و از طرفی نقطه مقابل و مقام مسئول مورد بحث هم دعوت نمی‌شود تا شفاف سازی صورت گرفته و مردم به صحت و سقم خبر پی ببرند.
ترمیم اعتماد عمومی کار آسانی نیست
او افزود: این اتفاق سبب ایجاد ناامنی و عدم اطمینان مضاعف در بین مردم می‌شود و باید بگویم این رفتارهای بیگانه قابل قبول نیست. رسانه ملی باید بداند خدشه‌دار کردن حس اعتماد در بین مردم به آسانی ترمیم نمی‌شود و حتی ممکن است برای همیشه شکسته باقی بماند.
لوس شدن به کار صدا و سیما نمی‌آید
حریرچی توضیح داد: رفتارهای صدا و سیما به دروغ می‌خواهد به مردم این تصور را بدهد که «ای مردم من حواسم به شما هست و شما را نمایندگی می‌کنم»، حال آنکه مردم به طور کلی به این رسانه اعتماد ندارند و اصطلاحا چنین لوس شدن‌هایی به کار صدا و سیما نمی‌آید.
رسانه ملی برای مردم سندیت ندارد
این جامعه شناس با بیان اینکه اساس صدا و سیما از بین رفته است، تصریح کرد: صحت این ادعا این است که هیچ یک از اخبار، گزارشات و آمارهای قابل ارائه در این رسانه برای مردم سندیت ندارد. صدا و سیما امروز ابزاری برای کسب درآمد شده و رفتارهای آن در موضوعاتی مانند خبر شیرهای سمی در جهت به بازی گرفتن مردم است، حال آنکه حتی اصول اولیه بازی را هم نمی‌داند!
رسانه، دانشگاه عمومی است
این استاد دانشگاه در پایان تعریفی از رسانه ارائه داد و گفت: رسانه، دانشگاه عمومی است. یعنی رسانه وظیفه دارد در خصوص اتفاقات روز به درستی آگاهی رسانی کند. در واقع رسانه نماینده واقعی مردم است به ویژه در مسائلی مانند موضوع یاد شده که جنبه عام دارد. به نظر می‌رسد چنین برنامه‌هایی باید با نمایندگی مردم و در جهت کاهش درد و رنج مردم پخش شود و در گفت‌وگوها نیز تمام نهادهای مسئول حضور داشته و مسئولان را وادار به پاسخ‌گویی کنند.