به گزارش گروه خبر خبرگزاری برنا، بیژن زنگنه شامگاه سه‌شنبه (۱۵ بهمن‌ماه) در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه دوم سیما، ضمن گرامیداشت ایام‌الله دهه فجر، به تشریح روند کنونی فعالیت‌های صنعت نفت در بخش‌های مختلف پرداخت و گفت: با راه‌اندازی تاسیسات جمع‌آوری گازهای همراه نفت، طرح پالایش گاز بیدبلند خلیج فارس که ظرفیت فرآورش روزانه بیش از ۵۶ میلیون مترمکعب گازهای همراه را داراست، ۳.۴ میلیون تن خوراک پتروشیمی تولید می‌شود و شاهد تحول عظیمی در توسعه صنعت پتروشیمی در استان خوزستان و به‌ویژه منطقه گچساران خواهیم بود.
وی همچنین به اهمیت کاهش آلایندگی‌های ناشی از گازهای همراه نفت، به دیگر اقدام‌های انجام‌شده در این بخش اشاره کرد و گفت: به موازات احداث طرح پالایش گاز بیدبلند خلیج فارس، با هدف جمع‌آوری گازهای همراه نفت شرق کارون نیز دو قرارداد با شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس (هلدینگ خلیج فارس) و شرکت پتروشیمی مارون امضا شده است، همچنین کارخانه ان‌جی‌ال ۳۲۰۰ برای جمع‌آوری گازهای همراه نفت غرب کارون در حال ساخت است که امیدواریم در این دولت به بهره‌برداری برسد.
به گفته وزیر نفت، ارزش خوراک پتروشیمی حاصل از بهره‌برداری این پروژه‌ها، بیش از ۲ میلیارد دلار خواهد بود.
زنگنه با بیان اینکه طرح ساخت کارخانه ان‌جی‌ال دهلران هم با ۴۰ درصد پیشرفت کار در جریان است و این کارخانه نیز احتمال می‌رود تا پایان سال ۱۴۰۰ به بهره‌برداری برسد و در ذیل آن نیز پتروشیمی دهلران احداث می‌شود، درباره جمع‌آوری گازهای همراه نفت شرکت نفت فلات قاره ایران نیز توضیح داد: پروژه‌های جمع‌آوری گازهای همراه نفت در سیری و قشم اجرایی شده و تنها پروژه جمع‌آوری گازهای همراه نفت خارک باقی مانده است که آن هم در دستور کار قرار دارد.
به گفته وی، با مجموع اقدام‌هایی که در این بخش انجام می‌شود، افزون بر کاهش آلایندگی‌های زیست‌محیطی، خوراک قابل‌توجهی نیز برای مجتمع‌های پتروشیمی‌ها تولید می‌شود.
رقم صادرات نفت را نمی‌گویم
وزیر نفت در پاسخ به پرسشی درباره رقم کنونی صادرات نفت، یادآور شد: همیشه گفته‌ام که درباره صادرات نفت عددی نمی‌گویم. درست است مردم محرم هستند، اما صدای مرا تنها مردم نمی‌شنوند؛ دشمنان هم می‌شنوند و در جریان یک جنگ، نباید مواضع خود را به دشمن آن هم دشمن بی‌رحمی مانند آمریکا بگوییم. توقع نداشته باشید در این باره اعداد یا اطلاعاتی اعلام کنم.
تامین مالی صنعت نفت؛ دشوار اما ممکن
زنگنه در پاسخ به پرسش دیگری با محور تامین مالی طرح‌های توسعه‌ای صنعت نفت با اتکا به سهم ۱۴.۵ درصدی شرکت ملی نفت ایران، گفت: این سهم تنها برای توسعه نیست، بلکه برای اداره جاری صنعت نفت نیز هست و این یکی از چالش‌های بزرگ کنونی ماست.
وی تدابیر و کمک‌های دولت و مصوبه‌های سران سه قوه و اتکا به تجهیز منابع از طریق بورس و بازار سرمایه را تمهیدات کنونی صنعت نفت در تامین منابع مالی عنوان کرد و گفت: اکنون سعی می‌کنیم با این روند کارها را پیش ببریم تا بازپرداخت‌ها به تعویق بیفتد و اشتغال و کار ادامه یابد، برای نمونه صدها نفر روی هر دستگاه حفاری کار می‌کنند و از این راه زندگی می‌گذرانند، بنابراین باید پروژه‌ها را پیش برد.
عملکرد درخشان در پارس جنوبی
وزیر نفت در پاسخ به پرسشی درباره عملکرد در زمینه توسعه میدان‌های مشترک توضیح داد: در میدان مشترک گازی پارس جنوبی عملکرد درخشانی داشته‌ایم؛ توان تولیدمان بسیار افزایش یافته و از رقم روزانه ۲۸۰ میلیون مترمکعب در سال ۹۲ به رقم کنونی ۶۷۰ میلیون مترمکعب رسیده است و در تولید روزانه گاز از قطر جلوتر هستیم. در غرب کارون نیز ظرفیت تولید کنونی نفت میدان‌های مشترک این منطقه نسبت به سال ۹۲ حدود پنج برابر شده است و به‌طور طبیعی در کاهش تولید ناشی از شرایط تحریم نیز میدان‌های مشترک آخرین گزینه‌ها هستند.
طرح توسعه یادآوران؛ روی میز نفت
زنگنه با اشاره به عملکرد شرکت‌های چینی در فاز نخست توسعه میدان‌های آزادگان شمالی و یادآوران، ادامه داد: ما می‌خواستیم چینی‌ها در یادآوران به کار خود ادامه دهند، اما نیامدند. اکنون نیز طرحی را برای توسعه این میدان در حال تدوین داریم و پیش از اجرایی شدن آن با طرف چینی مذاکره خواهیم کرد تا بعدها جایی برای ادعای حقوقی نباشد. در آزادگان هم با یک پیمانکار عمومی قرارداد امضا کرده‌ایم و کار از این طریق دنبال می‌شود.
افزایش تولید میدان آذر به‌زودی
وی با اشاره به خروج شرکت فرانسوی توتال و شاخه بین‌المللی شرکت ملی نفت چین (سی‌ان‌پی‌سی‌آی) از قرارداد طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی، گفت: کار توسعه این فاز با همکاری شرکت ایرانی پتروپارس در حال انجام است و امیدواریم تا پایان دولت، نخستین برداشت را از این فاز داشته باشیم.
وزیر نفت با اشاره به اینکه میدان فرزاد بی که با عربستان مشترک است نیز به سامان می‌رسد و کار در میدان مشترک فروزان نیز در حال انجام است و قرارداد طرح توسعه میدان گازی بلال نیز امضا شده، به میدان آذر هم اشاره کرد و گفت: امیدواریم تا عید امسال تولید این میدان نفتی نیز افزایش یابد.
زنگنه با اشاره به در جریان بودن فرآیند توسعه میدان‌های مشترک آبان و پایدار غرب، یادآور شد: به این ترتیب تقریبا میدان‌های مشترک به سامان رسیده‌اند.
یک یادآوری درباره برداشت از میدان‌های مشترک
وزیر نفت به پرسشی درباره طرح توسعه لایه‌های نفتی پارس جنوبی نیز با بیان اینکه توسعه لایه‌های نفتی پیچیدگی‌های زیادی دارد، پاسخ داد: قطر در توسعه این لایه‌ها، مجری طرح دانمارکی بسیار توانمندی داشت، ما نیز با شرکت دانمارکی مرسک برای توسعه لایه نفتی مذاکراتی داشتیم که سرانجام به دلایلی از ادامه آن منصرف شدیم و سپس هم تحریم‌ها آغاز شد.
زنگنه این نکته را هم یادآور شد که قرار نیست همواره در میدان‌های مشترک، دو طرف تولیدی برابر و یکسان داشته باشند، زیرا سهم طرف‌ها از یک میدان یکسان نیست. به‌طور نمونه، بخشی از پارس جنوبی که در طرف قطر قرار دارد حدود ۱.۵ برابر بخش این میدان در طرف ایران است یا بیشتر میدان فروزان در سمت عربستان قرار دارد.
استفاده از ظرفیت‌های ماده ۱۲
وی با اشاره به اجرای عمده فعالیت‌های توسعه‌ای در توسعه پارس جنوبی و غرب کارون طی سال‌های اخیر با اتکا به ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر، گفت: طرح‌های گازرسانی و بعضی طرح‌های بهینه‌سازی مصرف سوخت مانند نوسازی ناوگان حمل‌ونقل نیز با بهره‌مندی از ظرفیت‌های این ماده قانونی اجرایی شده است. طرح دیگری نیز برای توسعه حمل‌ونقل ریلی و افزایش حجم بار و تعداد مسافر با همکاری راه‌آهن در دستور کار است.
۲ فصل و اختلاف ۳۰۰ میلیون مترمکعبی مصرف گاز
وزیر نفت در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به ثبت رکورد جدید مصرف گاز در زمستان امسال گفت: در اوایل بهمن‌ماه مصرف روزانه گاز در بخش خانگی از ۶۰۰ میلیون متر مکعب فراتر رفت. من جسارت به مردم نمی‌کنم، اما مصرف گاز در کشور زیاد است و میانگین فاصله مصرف بین تابستان و زمستان حدود ۳۰۰ میلیون متر مکعب اختلاف دارد.
زنگنه با بیان اینکه آیین‌نامه مبحث ۱۹ تقریبا به‌درستی اجرا نمی‌شود و طرح‌هایی مانند تنظیم موتورخانه‌ها آن‌طور که باید پاسخگو نبوده است و البته پیگیری آن با جدیت ادامه دارد، یادآور شد: در مجموع به‌طور معمول در مدیریت کارهای چندانضباطی در کشور دچار مشکل می‌شویم.
۲ میلیارد دلار؛ طلب از عراق
وی به این پرسش که آیا صادرات گاز با توجه به شرایط کنونی کاهش یافته است، پاسخ منفی داد و گفت: به این دلیل که جریمه نشویم، صادرات طبق برنامه ادامه دارد.
وزیر نفت درباره طلب گازی ایران از عراق در زمینه صادرات گاز گفت: حدود ۲ میلیارد دلار طلب داریم که گویا به‌تازگی برای پرداخت آن حساب‌هایی باز شده است.
زنگنه درباره تغییر قیمت گاز در سال آینده نیز عنوان کرد: در بودجه سال ۹۹، هیچ تغییری در قیمت گاز دیده نشده و دولت در این زمینه پیشنهادی نداده است.
انعطاف زیاد در عرضه نفت در بورس انرژی
وزیر نفت به پرسشی درباره عرضه نفت خام در بورس انرژی و موفق نشدن آن در مقایسه با فروش فرآورده‌های نفتی، گفت: نفت خام پیچیدگی‌های بیشتری دارد و عمده فرآورده‌هایی که می‌فروشیم زمینی به کشورهای همسایه ارسال می‌شود.؛ ما در عرضه نفت خام انعطاف زیادی نشان دادیم، اما نمی‌توان برای هزار بشکه نفت، قیمتی روی تابلو زد که همه دنیا بر اساس آن قیمت مدعی شوند. ما به تلاش خود ادامه می‌دهیم و سعی می‌کنیم در عرضه میعانات گازی پارس جنوبی انعطاف بیشتری نشان دهیم.
خرید تضمینی برای حمایت از سازنده داخلی
موضوع بعدی که زنگنه در باب حمایت از ساخت داخل به آن اشاره کرد، بحث خرید تضمینی بود: در امور کشاورزی، برای حمایت به سراغ خرید تضمینی می‌رویم. در نفت هم به ذهنم رسید که می‌توانیم برای حمایت از سازندگان داخلی که کالاهای اصلی مورد نیاز صنعت نفت را تولید می‌کنند، همین رویکرد را دنبال کنیم و این کار ان‌شاءالله انجام خواهد شد.
اگر قیمت بنزین تغییر نمی‌کرد، بی‌شک باید واردکننده می‌شدیم
زنگنه با اشاره به اینکه آخرین رقم میانگین مصرف روزانه بنزین کشور ۷۵ تا ۷۶ میلیون لیتر است، افزود: پول حاصل از صادرات بنزین به حساب هدفمندی واریز می‌شود و مبلغی به وزارت نفت تعلق نمی‌گیرد، مگر همان ۱۴.۵ درصدی که اگر از آن به ما بدهند.
وی با بیان اینکه در صادرات بنزین مشکلی نداریم و به‌خوبی هم صادر می‌شود، گفت: البته اصل بر این بوده که نخست ذخایر داخلی را پر کنیم تا کشور دچار کمبود نشود، این اقدام برای گازوئیل، بنزین و ال‌پی‌جی هم انجام می‌شود.
افزایش دوباره مصرف بنزین محتمل است
وزیر نفت درباره اینکه آیا سهمیه‌بندی بنزین به وضع صادرات آن کمک کرد، اظهار کرد: بله. مصرف بنزین کل کشور حدود ۲۰ میلیون لیتر کاهش یافت، البته نمی‌توان گفت که تا ابد این روند کاهش باقی می‌ماند، زیرا پس از مدتی دوباره مردم به قیمت عادت می‌کنند و مصرف افزایش می‌یابد؛ افت اولیه مصرف بنزین مانند یک شوک ابتدایی است و امکان دارد دوباره افزایش یابد.
زنگنه ادامه داد: به هر حال این سهمیه‌بندی سبب کاهش مصرف و در عین حال به تعویق افتادن تراز منفی برای چند سال شد، زیرا اگر قیمت بنزین تغییر داده نمی‌شد بی‌شک در سال ۱۴۰۰ باید بنزین وارد می‌کردیم، اما اکنون ایران بزرگ‌ترین صادرکننده بنزین میان کشورهای عضو اوپک است.
دیگر نمی‌توان پالایشگاهی مانند ستاره خلیج فارس ساخت
وی با اشاره به اینکه دیگر نمی‌توان پالایشگاهی مانند ستاره خلیج فارس ساخت، گفت: به دلیل اینکه میعانات گازی مازاد دیگری نداریم؛ در بلندمدت روزانه حدود یک میلیون بشکه میعانات گازی تولید خواهیم داشت، هم‌اکنون روزانه به‌طور میانگین ۴۳۰ هزار بشکه آن برای خوراک پالایشگاه ستاره خلیج فارس مصرف می‌شود، امیدواریم این رقم تا چند ماه آینده افزایش یابد.
وزیر نفت افزود: حدود ۱۳۰ هزار بشکه از میعانات گازی تولیدی هم به خوراک پتروشیمی‌ها اختصاص داده می‌شود و نزدیک به روزانه ۴۰۰ هزار بشکه نیز برای تامین خوراک طرح فراگیر پالایشی سیراف در نظر گرفته شده است و حدود ۸۰ هزار بشکه میعانات گازی شیرین به پالایشگاه‌های داخلی عرضه می‌شود، بنابراین میعانات گازی زیادی برای احداث دوباره پالایشگاه میعانات گازی وجود ندارد.
برداشت از پارس جنوبی رو به افت است
زنگنه گفت: آینده برداشت از میدان گازی پارس جنوبی نیز از این به بعد رو به افت خواهد بود، ما اکنون با سرعت بالا در حال تخلیه این میدان هستیم؛ پارس جنوبی دیگر تمام و سقف میعانات گازی هم همین مقدار است.
وی درباره استفاده از فناوری جی‌تی‌ال برای تولید بنزین از گاز گفت: استفاده از این فناوری تقریبا در دنیا رو به پایان است، زیرا طرحی بسیار گران و غیراقتصادی است و قطر هم که می‌خواست پایتخت جی‌تی‌ال دنیا شود پس از احداث تنها یک یا دو واحد سرانجام این فناوری را رها کرد.
بهینه‌سازی پالایشگاه‌های نفت موجود در اولویت است
وزیر نفت با تأکید بر اینکه امکان افزایش ظرفیت تولید در پالایشگاه‌های میعانات گازی وجود ندارد، ادامه داد: امکان توسعه پالایشگاه‌های نفت خام وجود دارد، نخست باید پالایشگاه‌های موجود را بهینه‌سازی کنیم و ترکیب کمیت محصولات آن را تغییر دهیم. به آن معنا که فرآورده‌های میان‌تقطیر و سبک بیشتری تولید شود و مازوت کمتری تولید کنیم، کیفیت فرآورده‌ها را هم باید بالا ببریم.
زنگنه با اشاره به اینکه به‌تازگی قانونی برای احداث پتروپالایشگاه‌ها در مجلس شورای اسلامی تصویب شده است، افزود: آیین‌نامه‌ها و اطلاعات آن در تارنمای وزارت نفت بارگذاری شده است و متقاضیان می‌توانند تا ۱۷ اسفندماه ۹۸ درخواست اولیه خود را اعلام کنند. تسهیلات خوبی برای این پتروپالایشگاه‌ها در نظر گرفته شده است که امیدوارم در این موضوع به‌خوبی کار شود.
خودرو در ایران عمر استفاده ندارد
وی اظهار کرد: ریشه مشکل مصرف سوخت را تنها نباید در پالایشگاه‌ها جست‌وجو کرد، بلکه بخش عمده آن را باید در سامانه حمل‌ونقل و کارخانه‌های ساخت خودرو دید. این دو عامل باید با هم لحاظ شود، همچنین نباید با هر استانداردی خودرو تولید شود. خودرو در کشور عمر ندارد؛ انسان عمر دارد اما خودرو در ایران عمر ندارد.
وزیر نفت با تأکید بر اینکه بنزین یورو ۴ یا بنزین یورو ۵ تأثیری در بحث مصرف سوخت خودرو ندارد و تأثیر آن در آلودگی هواست، اظهار کرد: سالانه چند خودرو در کشور ساخته می‌شود که به ازای هر ۱۰۰ کیلومتر پیمایش ۵ تا ۶ لیتر سوخت مصرف کند؟ سرانجام این موضوع باید استانداردسازی و اجباری شود. استانداردسازی مصرف سوخت در خودروهای نیمه‌سنگین، اتوبوس‌ها و کامیون‌ها باید اجرا شود.
مهر تأیید سازمان حفاظت محیط‌زیست بر کیفیت سوخت
وی در پاسخ به اینکه در بحث آلودگی هوا مشکل از کیفیت بنزین است یا خودرو گفت: بنزین و گازوئیل توزیعی در شهرهای بزرگ کیفیت مناسب دارد که این را سازمان محیط‌زیست هم بارها اذعان و اعلام کرده است و به‌تازگی هم آقای کلانتری اعلام کرده است اگر سوختی که سال ۹۲ در کشور توزیع می‌شد هم‌اکنون تداوم داشت دیگر هیچ‌کدام از شهرها قابل زندگی کردن نبود.
زنگنه با اشاره به اینکه گازرسانی به نیروگاه‌ها و خانه‌ها هم حرکت بزرگی برای کمک به بهبود کیفیت هواست، تصریح کرد: اما هر شهری دارای ظرفیت خودپالایندگی است و نمی‌شود در یک شهر معادل ده‌ها میلیون خودرو داشته باشیم. گفته می‌شود موتورهای کاربراتوری چند برابر خودروی سمند آلودگی ایجاد می‌کنند، بنابراین تهران ظرفیت خودپالایندگی این همه خودرو را ندارد که به آن این حجم از آلودگی تزریق شود. باید خودروها و موتورسیکلت‌ها را استانداردسازی کنیم. بنده در این باره بر استفاده از گاز طبیعی فشرده (سی‌ان‌جی) که اقتصادی است و تأثیر بسیاری هم بر کاهش آلایندگی دارد، تاکید دارم.
وزیر نفت گفت: در تهران و شهرهای بزرگ قدری هم آلاینده‌های ساکن داریم که باید با آن برخورد شود.