به گزارش خبرگزاری برنا ، جمشید جلیلوند در گفت و گو با خبرگزاری برنا اظهار داشت : این استان به عنوان یکی از وسیع ترین استان های ایران شناخته می شود و همسایگی آن با همسایه های شرقی ایران موجب شده تا آداب و رسومی ویژه و متفاوت با سایر مناطق بر زندگی مردم استان سیستان و بلوچستان حاکم گردد.
وی با اشاره به قدمتی طولانی فرهنگ و رسم و رسومات در این استان بیان کرد : آن چه که در این خصوص اهمیت بالایی دارد این است که مردم استان سیستان و بلوچستان بسیار پایبند به آداب و رسوم پیشینیان خود بوده و مراسم های مختلفی در قالب رویداد های فرهنگی و بومی و اسلامی در این استان برگزار می گردد.
جلیلوند گفت : عید نوروز در سیستان و بلوچستان از مراسم بسیار پراهمیت است و مردم این خطه، چند روز قبل از عید علاوه بر خانه تکانی و تهیه لباسهای نو، با تهیه سه گونه خوراک ویژه نوروز یعنی کلوچه زابلی، بورک و تجگی به استقبال نوروز میروند.
در آداب و رسوم مردم سیستان "بی بی نوروز" مژده امدن بهار را می دهد
جلیلوند بیان کرد : حتما واژه عمو نوروز را که برای آمدن بهار به کار می رود شنیده ایم، اما در سیستان به گونه ای دیگر از آمدن بهار یاد می شود و آن که می آید عمونوروز نیست، مادر طبیعت است و می گویند بی بی نوروز آمد و رسومات خاصی را اجرا می کنند که به آنها اشاره می کنیم :
خانهتکانی قبل از عید
در سیستان خانهتکانی به مفهوم واقعی انجام میشود، یعنی هر آنچه قابل شستشو باشد از وسایل خانه گرفته تا وسایل شخصی حتی قالی، قالیچه و سایر زیر اندازها باید شسته شود. البته قبل از شستشو نیز باید تعمیر منزل انجام شود.
سبزه بستن درب منازل
بستن دستههای سبزه به درب منازل از دیگر رسوم میان سیستانیها است. این سبزه میتواند از گندم یا هر نوع سبزه دیگر باشد و بوسیله گل بر سردر منازل میچسبانند. قوم سیستانی باور دارند که این کار علاوه بر روشنایی چشم باعث ایجاد روحیه شاد میشود. سیستانیها این علفها را حتی بعد از خشک شدن، از بین نمیبرند.
سفره هفت سین
در سفره عید یا سفره هفت سین سیستانیها علاوه بر ان هفت سین که در سر سفره همه باورمندان به نوروز وجود دارد، مواردی خاص نیز به چشم میآید. در سر سفره سیستانیها علاوه بر هفت سین، قرآن، نان سال، قتلمه، تجگی، آئینهای که روی آن تخم مرغ خام گذاشتهاند وانواع کلوچه خرمایی نیز وجود دارد. نکته دیگر اینکه سیستانیها سفره عید را که شب سال تحویل پهن کردهاند تا پایان سزده بدر جمع نمی کنند وهر مهمان که رسید، ابتدا دور سفره هفت سین مینشیند و پذیرایی میشود.
رقص شمشیر
رقص آیینی سیستان که پیشینه آن به بیش از سه هزار سال پیش میرسد. داستان دو پهلوانی که رو در روی یکدیگر قرار میگیرند و سپربهسپر به رزم پهلوانی میپردازند.
کاسه شکستن
در سپیده دم تحویل سال نو بر اساس یک سنت قدیمی سیستانی تمامی ظروف سفالی که در عرض یکسال از آنها بهرهبرداری شده است (کاسه و کوزه) شکسته میشد و تکه پارههای آنها پشت بام جای میگرفت و یا بالای بام برده و میشکستند.
این کار تقدس داشت، زیرا معتقد بودند اگر این کار صورت نگیرد ارواح پلید که درون آنها جای میگرفتهاند، خانواده و اعضای آنها را ناخوش و زرد موی میکنند.
عیادت از داغداران و خانوادههای درگذشتگان
میان مردم این منطقه مرسوم است که اگر کسی تا یک ماه قبل از عید فوت کرده باشد، باید سال او را بزنند، یعنی یاد او در آخر سال گرامی داشته شود. اقوام و آشنایان نیز بعد از برگزاری سال برای برگزاری هر جشن آزاد هستند.
آنها همچنین برای درگذشتگان، نان روغنی میپزند و میان افراد مستحق تقسیم میکنند، علاوه بر آن به صورت نقدی نیز نذرهایی پرداخت میشود.
صله رحم
بعد از مراسم تحویل سال، خویشاوندان در مکانی جمع شده و به صورت دسته جمعی به خانه آشنایان و دوستان میروند. در این مراسم، مردم از بیماران نیز عیادت میکنند.
مراسم سیزده به در
آخرین جشن نوروز، مراسم سیزده بهدر است. در این روز مردم سیستان از خانه بیرون میروند و سبزه عید را نیز در آب روان میاندازند. زنان سیستان معتقدند که دختران جوان (دم بخت) حتماً باید سبزه را گره بزنند تا بخت آنها در اصطلاح بلند شود و همراه با آن همچنین اورادی را زیر لب زمزمه میکنند.
جمشید جلیلوند استاد دانشگاه در پایان با اشاره به شیوع بیماری کرونا در کشور اظهار داشت : عید امسال با سالهای قبل فرق دارد و بهترین کار این است تا نوروز در خانه بمانیم تا کرونا را شکست بدهیم .