به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری برنا؛ متغیرهای گوناگونی بر بازار ارز و افزایش نرخ آن تاثیر گذار است اما عوامل هیجانی کننده بازار در سال 98 به اوج خود رسید. تنش‌های بین‌المللی و عوامل خارجی سال 98 با وقوع اتفاقات متعدد در این عرصه بی‌سابقه بود. از خروج آمریکا از برجام و اعمال تحریم‌های سنگین اقتصادی علیه ایران و تصمیم FATF برای ایران و ورود کشورمان به لیست سیاه گرفته تا رویدادهای سیاسی از جمله ترور سردار سلیمانی و تشدید تنش‌ها در مرزهای دریایی خلیج فارس می‌توانست بار دیگر بازار ارز را به طور جدی دچار اختلال کند اما نوسانات این بازار، کمتر از انتظار بود و نرخ ارز در روزهای پایانی سال و اوج افزایش قیمت نیز در بالا ترین نرخ خود از کانال 16 هزار تومان عبور نکرد.
برخی کارشناسان بازار ارز معتقدند مدیریت بانک مرکزی توانست این بازار را در اوج تنش‌ها هم آرام نگه دارد اما عده‌ای عدم ایجاد شوک جدید ارزی در سال 98 را رفتار منطقی خود بازار می‌دانند.
«میثم رادپور»، کارشناس بازار ارز در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری برنا عامل اصلی ثبات بازار ارز در سال 98 را شوک وارد شده در سال 97 می‌داند و معتقد است و می‌گوید: در تاریخچه ارزی همواره بعد از یک دوره جهش، یک دوره ثبات داشته‌ایم و بازار ارز ظرفیت شوک مجدد را نداشت.
او افزود: با وجود افزایش مبلغ نقدینگی در کشور، تورم ناشی از شوک بزرگ ارزی قدرت خرید را به شدت کاهش داد و نقدینگی سال 98 با وجود افزایش حجم، قدرت کمتری نسبت به سال 96 دارد. به همین دلیل باتوجه به کاهش بودجه خانوار انتظار می‌رفت تقاضای کل کاهش یابد. بنابراین تقاضا برای همه کالا و خدمات کمتر می‌شود که یکی از آن‌ها ارز است.
رادپور با اشاره به اینکه در تاریخچه ارزی همواره بعد از یک دوره جهش، یک دوره ثبات داشتیم، گفت: معتقدم عامل اصلی این ثبات همان شوک بوده و این موارد بیشتر از سیاست‌های بانک مرکزی در کنترل بازار موثر بوده‌است.
این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: همه بازارها بعد از هر شوک یا جهش قیمتی خود را اصلاح می‌کنند تا به تعادل برسند و بازار ارز هم از همین قاعده پیروی کرد و باعث شد، اثرات تنش‌های خارج یو داخلی بر این بازار به حداقل برسد.
او در تشریح شرایط کشور در حوزه ارز خاطر نشان کرد: سال 98 از چند نظر سالی منحصر به فرد در اقتصاد بود و دچار رخدادهای بی‌سابقه شد.
رادپور: سال 99 جهش ارز نداریم
رادپور ادامه داد: بیشترین عدم اطمینان از فضای اقتصادی و سرمایه گذاری کشور به دلیل تنش‌های بین‌الملی را در این دوره شاهد بودیم و همین باعث خروج سرمایه و ارز از کشور شد. کاهش فروش نفت هم مزید بر علت شده و همه این‌ها کاهش درآمدهای دولت و کسری بودجه در سال 99 را به دنبال دارد.
این کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه کسری بودجه بی‌سابقه در سال 99 تقاضا و نقدینگی را تحریک می‌کند، تاکید کرد: با وجود همه این عوامل بازهم بازار ارز افزایش شدیدی را تجربه نخواهد کرد.
حیدری: قیمت دلار در نیمه دوم سال 99 به 18 هزار تومان میرسد
«علی حیدری»، دیگر کارشناس اقتصادی، معتقد است سیاست‌های پولی بانک مرکزی و مدیریت آن توانست مانع جهش نرخ ارز در سال 98 شود اما این مدیریت به تنهایی کافی نیست و امکان جهش بازار ارز در نیمه دوم سال 99 وجود دارد.
این کارشناس اقتصادی در گفت و گو با برنا در خصوص وضعیت بازار دلار و طلا در سال 99 خاطر نشان کرد: عوامل متعدد داخلی و خارجی باعث جذب سرمایه‌ها در بازارهایی مثل طلا و دلار می‌شود.
او افزود: قیمت دلار به در ایران تابع دو عامل رویدادها و تحولات داخلی و رویدادهای سایسی و اقتصادی بین‌المللی است و در حوزه خارجی از 21 فروردین 98 تحریم های آمریکا در سطوح متفاوت و بالاتری از تحریم‌های قبلی اعمال شد.
حیدری با اشاره به اینکه تحریم‌های بین‌المللی مانع تبادلات مالی سایر کشورهای با ایران شد، گفت: تشدید تحریم آمریکا می‌تواند سرمایه را به سمت بازار ارز و سکه سوق دهد.
به گفته این کارشناس اقتصادی یکی از مهم‌ترین عوامل خارجی موثر، بحران کروناست که پیش بینی سرمایه‌گذاران را نسبت به آینده بازارهای مالی مبهم کرده و افزایش نگرانی بین‌المللی حتی سرمایه‌گذاران خارجی را هم به سمت بازار طلا ترغیب می‌کند. علاوه بر این نوسانات و افت بازارهای سهام نیز بر این روند تاثیر گذار است.
حیدری ادامه داد: اگر تنش ناشی از کرونا ادامه یابد، در فصل دوم سال 2020 اکثر بانک‌های مرکزی در بازارهای مالی دخالت خواهند کرد و همین باعث، رشد بیشتر اونس طلا خواهد شد.
او افزود: طلا و سکه در ایران از دو مقوله مهم نوسان اونس در حیطه بین الملل و نوسان دلار در حیطه داخلی تبعیت می‌کند. افزایش قیمت طلا در سال 98 بجز بهمن و اسفند، حدود 60 درصد بخاطر نوسان قیمت داخلی دلار و حدود 40 درصد هم تابع نوسان اونس جهانی بود و از آنجایی که نوسان دلار زیادی نداشتیم جهش چندانی در نرخ سکه مشاهده نشد تا اینکه به بهمن ماه و بودجه 99 رسید.
مواردی مثل کسری بودجه، آشفتگی بازار سهام و کسری بودجه سال 99 باعث ترس و نگرانی از کاهش ارزش پول می‌شود و سرمایه گذار را به سمت امن‌ترین بازار یعنی بازار سکه و طلا سوق می‌دهد.
حیدری معتقد است سال 99 هم در بیشتر مقاطع سال افزایش قیمت سکه را خواهیم داشت مگر آنکه دولت سیاست‌ها و برنامه‌های ویژه‌ای، در نظر داشته‌باشد.
به گفته حیدری میانگین قیمت دلار در نیمه اول سال 99 به 15هزار تومان و نیمه دوم سال به 18 هزار تومان خواهد رسید.
اختلاف نظر کارشناسان در خصوص افزایش یا عدم افزایش نرخ دلار در سال 99 نشان می‌دهد عوامل داخلی و خارجی برای طوفانی شدن بازارهایی مثل ارز و طلا در سال آینده هم برقرار است اما سیاست‌های پولی بانک مرکزی و همچنین برنامه‌های وزارت اقتصاد و زیرمجموعه‌های آن مانند بازار بورس و سازمان امور مالیاتی، می‌توانند در تعیین مسیر سرمایه و نقدینگی سرگردان جامعه و ورود آن‌ها به کدام بازارها موثر باشد. عاملی که قطعا در ثبات و آرامش بازار ارز هم موثر خواهد بود.