امسال شرایط متفاوت است. امسال کنار هم نیستیم و شاید در باورمان نیز نبود که امسال کنار هم نباشیم. کرونا، این ویروس از آب گذشته مهلک، جهانی را به خود مشغول کرده است و نظم دنیا دستخوش این وجود نامریی ترسناک شده است. از همان روزهای ابتدایی، جوانان بسیاری به منظور کمک به حل بحران کرونا، رزم جامه سلامت بر تن کردند و در خط مقدم بیماری، به پرستاری و درمان هم میهنان عزیز پرداختند. جمع دیگری از جوانان، به‌صورت خودجوش و براساس احساس مسئولیت اجتماعی، در جای جای این شهر، مشغول نظافت و گندزدایی، بسته بندی و ارسال مواد بهداشتی به منطق حاشیه شهر و آگاه سازی عمومی از طریق رسانه‌های جمعی شدند. سیمای امروز ایران را جوانان در دست گرفته‌اند و فارغ از شعارها، در میدان عمل حاضر هستند و بی‌منت به خدمت می‌پردازند. اما فردا را چه می‌شود؟ تا ابد که کرونایی نیستیم. با روزگار پسا کرونا چه کنیم؟
از آن لحظه که کرونا در ایران رشد صعودی پیدا کرد، بسیاری از کسب و کارهای بخش خصوصی به حالت نیمه تعطیل یا تعطیل درآمدند. عمده نیروی کار این مشاغل در اختیار جوانان است و این تعطیلی کسب و کار اگرچه برای حفظ سلامتی و قطع زنجیره بیماری موثر است، اما آسیب‌های اقتصادی آن نیز بر کسی پوشیده نیست.
در حوزه آموزش، تمامی مقاطع تحصیلی در ایران دستخوش تعطیلی و بهم خوردن نظم زمانی شده است. اگرچه از دیروز کلاس‌های آموزشی دانشگاه‌ها بصورت آنلاین آغاز شده است یا آموزش مدارس از طریق برخی شبکه‌های رسانه ملی ادامه دارد، اما هم‌چنان ظرفیت‌ها و برنامه‌ریزی‌ها برای ورود به سال تحصیلی جدید و آزمونی همانند کنکور مشخص نیست. امسال، نخستین سالی است که هر سه کنکور مقاطع کارشناسی، ارشد و دکتری برگزار نشده است و تکلیف تعداد زیادی از جوانان داوطلب نامشخص است و اگر وضعیت به همین منوال باشد، شاید در اولین سال پسا کرونا، دانشجوی جدیدالورود نداشته باشیم.
حوزه سلامت و تندرستی جوانان نیز یکی دیگر از مقوله‌های مهم در دوران کنونی است. ایران یکی از کشورهایی است که جمعیت افراد چاق آن زیاد است و این چاقی از سنین نوجوانی آغاز می‌شود و با آگاهی از وضعیت کنونی، راهی جز ترغیب جوانان به ورزش در منازل نیست و به نظر می‌رسد که وزارت ورزش و جوانان باید با آمادگی کامل، ضمن عبور از شرایط حاضر، آن‌چه را که در توان دارد برای بازگرداندن جوانان به ریل ورزش عمومی و قهرمانی به‌کار گیرد.
روز جوان، همواره شایسته تکریم و تقدیر از قشر نو جوی و نو گوی ایران است. جوانانی که بارها توانمندی و تنومندی خود را عرضه کردند و در پی بهره‌مندی از تمامی فرصت‌های موجود می‌باشند. اما تبریک روز جوان در سال 1399، بدون هشدار نسبت به آینده پیش روی جوانان، خوش خیالی و بی توجهی تعبیر خواهد شد. در کنار حضور جوان کاردان و پرتلاش که مشغول به کار نیز است، جوانانی هم هستند که علیرغم هوش و اندیشه، در زمره افراد بیکارند و دغدغه مسئولان را نیز برانگیخته‌اند. آمارها نشان دهنده آن است که میزان بیکاری جوانان 24-15 ساله در ایران 25.3 درصد است. نرخ بیکاری برای مردان جوان 25.1 درصد و برای زنان جوان 42.3 درصد می‌باشد. هم‌چنین میزان باسوادی مردان جوان 96 درصد و میزان باسوادی زنان جوان 97 درصد است و سهم تحصیلات دانشگاهی برای مردان 24 درصد و برای زنان 28 درصد است. کشور در پایان شرایط بحرانی، دو وظیفه در قبال جوانان خواهد داشت:
نخست، ساماندهی مشاغل و تحصیلات آسیب دیده جوانان به علت کرونا و اختصاص فرصت‌های لازم برای بازگشت به وضعیت عادی و دوم، بهره‌مندی از ظرفیت‌های فکری و عملی آن دسته از جوانان جویای کار به منظور جبران آسیب‌های به وجود آمده در ایران.
برای عبور از بحران، نیازمند توجه به جوانانیم و آن هنگام که کشور در مسیر اعتنا به توان جوانان قرار گیرد، آن روز، روز جوان خواهد بود و شایسته تکریم و نکوداشت.
علی صمدی جوان
مشاور فرماندار مشهد در امور جوانان و عضو ستاد ساماندهی امور جوانان مشهد