به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری برنا؛ بازار سرمایه در روزهایی که شرایط بحرانی بر بازارهای واقعی کالا حاکم است، عملکرد درخشانی از خود بر جای گذاشته و توانسته به عنوان بازاری با ریسک و نوسان معقول‌تر نسبت به بازارهای موازی شناخته شود که البته جذب سرمایه در این بازار بر خلاف بازارهایی مثل مسکن، خودرو، طلا، ارز و ... بر اقتصاد کشور نیز آثار مثبت می‌گذارد.
اولین نمود آثار شیوع کرونا در اقتصاد جهان در ریزش چشم‌گیر سهام شرکت‌ها و شاخص بورس بود اما بورس ایران با وجود همه مسائل اقتصادی تقریبا هر روز با افزایش قابل توجه رقم شاخص همراه شد. اتفاقی که نتیجه اعمال سیاست‌ها و به کارگیری روش‌های گوناگون برای جذب و ماندگاری نقدینگی در بورس توسط مدیران این سازمان بود.
یکی از مهم‌ترین سیاست‌هایی که در اولویت سازمان بورس و دولت یازدهم و دوازدهم قرار داشت، تشویق شرکت‌های بزرگ برای ورود سرمایه‌های خود به بازار سرمایه به ویژه شرکت‌های دولتی بود که این اتفاق با ورود شستا با حدود 400 شرکت زیر مجموعه و دارایی بالای 35 هزار میلیارد تومان در مقیاسی عظیم به وقوع پیوست.
شستا در بهترین شرایط مالی خود در حالی که سود خالص این شرکت سال 97 تا 275 درصد افزایش یافته و به رقمی بیش از 4500 میلیارد تومان رسید، وارد بازار سرمایه شد.
عرضه سهام شستا در فروردین سال جاری را می‌توان یکی از مهم‌ترین اتفاقات اقتصادی سال جدید دانست که رئیس جمهوری این اتفاق را در راستای کاهش تصدی گری دولت و به عنوان یکی از وعده های دولت یازدهم اعلام کرد.
آثار رونق بورس بر اقتصاد کشور
اجرای این وعده به گفته کارشناسان اقتصادی آثار مثبت زیادی به دنبال دارد که شفافیت عملکرد مالی و مدیریتی از مهم‌ترین آن‌هاست.
قیمت گذاری واقعی و جلوگیری از واگذاری‌های پرحاشیه، ایجاد تعادل قیمت‌ها در بازار سرمایه، توسعه و عمق بخشی به بورس و جذب هرچه بیشتر نقدینگی سرگردان به سمت بازار از دیگر پیامدهای مثبت این رویداد اشاره شده است.
هدایت نقدینگی به بورس و جلوگیری از سرازیر شدن آن در بازارهای واسطه‌ای مانند طلا، سکه، ارز و مسکن باعث ورود آنها به سمت شرکت‌های صنعتی، تولیدی و خدماتی آن‌هم در بستری شفاف می‌شود که در رشد اقتصاد و توسعه کشور، تاثیر گذار است.
دامنه گسترده ذی‌نفعان ورود شستا به بورس از سرمایه‌داران تا کارگران
«همایون دارابی»، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگویی که با خبرنگار خبرگزاری برنا داشت، عرضه شستا در بورس را دارای اهمیت تاریخی یاد کرد و معتقد است ورود شستا به بازار سرمایه در نهایت به سلامت اقتصادی کشور کمک شایانی می‌کند.
به گفته این کارشناس اقتصادی نظارت بر عملکرد، انتظار برای افزایش بهره‌وری و بهبود عملکردهای این شرکت با ورود به بورس محقق می‌شود چون زمانی که این شرکت‌ها به بازار وارد می‌شوند دیگر امکان اعمال هر تصمیم و تکلیفی را ندارند و اگر بازدهی دارایی‌ها و بهره‌وری پایین داشته باشند، مدیران در مجامع مورد بازخواست قرار می‌گیرند و از طرفی هم اگر رشد کند، موجب خوشحالی میلیون‌ها مشارکت کننده می‌شود که در این دارایی‌ها سهم دارند.
دارارابی می‌گوید: پذیرش شستا راهی برای ورود شرکت‌های بزرگ به بازار فراهم می‌کند چون مطالبه سهامداران از مدیران خواهد بود که ارزش دارایی‌ها را با ورود آن شرکت‌ها به بازار شفاف و بیشتر کنند و بتوانند برای شاغلین و بازنشسته‌ها و سهامداران جدید، مزیت اقتصادی جدید و بیشتری را فراهم کنند.
«سیدفرید موسوی»، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، نیز درباره تاثیر واگذاری شستا در گفت‌وگو با خبرگزاری برنا به موضوع شفافیت اشاره کرده و می‌گوید: یکی از مسائلی و مشکلاتی که ما در اقتصاد کلان داریم و انگیزه تولید را از بین برده، عدم شفافیت در اقتصاد است، این عدم شفافیت یک بخش قابل توجهی از آن، منبعث از فعالیت شرکت‌های تابعه وابسته به نهادهای غیر دولتی است و بورس می‌تواند بهترین ابزار برای این مجموعه‌ها باشد تا برای ارتقا آنها مورد استفاده قرار گیرد.
«محمد حسن‌نژاد»، دیگر عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، هم در این زمینه به خبرگزاری برنا گفت: با واگذاری شستا در بورس این شرکت تبدیل به تالار شیشه‌ای می‌شود که عملکردش در اختیار عموم قرار گرفته و میزان حقوق و دستمزد و هزینه‌ها شفاف می‌شود آنگاه دیگر بیمه‌شدگان و بازنشستگان می‌دانند پول‌شان در کجاها و چطور سرمایه‌گذاری می‌شود.
این عضو کمیسیون اقتصادی بر این نکته تاکید کرد که واگذاری شستا علاوه بر نقشی که در شکوفایی اقتصاد دارد، منابعش هم متعلق به میلیون ها کارگری است که حاصل دسترنج خودشان را آنجا ریخته‌اند و حق دارند، اطلاع داشته باشند که چه اتفاقی می‌افتد. همچنین حق دارند، ابزارهایی برای خودشان داشته باشند تا نظارت کنند و این واگذاری می تواند، این قضیه را برای آنها فراهم کند.
«حسن امیری»، معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار، نیز در گفت‌وگویی با خبرگزاری برنا، حضور شستا در بورس را یک اتفاق تاریخی یاد کرد و گفت: شرکت‌های زیادی در زیر مجموعه شستا وجود دارد که هنوز عرضه عمومی نشده و شفافیت لازم را ندارند، با حضور شستا در بورس این شرکت‌ها هم از آنجایی که زیرمجموعه شستا تلقی می‌شوند موظف به ارائه اطلاعات شده و همین میزان شفافیت این هلدینگ بزرگ را افزایش می‌دهد.
به گفته امیری، از جمله مزیت‌های عرضه شرکت‌هایی مثل شستا برای بازار سرمایه، گسترش و توسعه این بازار با افزایش میزان عرضه‌های بزرگ و شناوری است که مردم می توانند، خریداری کنند.
بورس به مثابه یک بازی دو سر برد
رونق یافتن بازار سرمایه دارای آثار مثبت کوتاه‌مدت و بلند مدت هم برای سرمایه‌گذاران و مشارکت‌کنندگان در این بازار و هم برای دولت و اقتصاد کلان کشور است.
استفاده از سرمایه‌ها و پس اندازهای راکد در حوزه تولید و تأمین مالی دولت و مؤسسات، کنترل نقدینگی و تورم از طریق انتشار سهام و اوراق قرضه (مشارکت)، رشد تولید ناخالص ملی، رونق اشتغال، کمک به حفظ تعادل اقتصادی کشور و فراهم شدن شرایط توزیع عادلانه ثروت از طریق گسترش مالکیت عمومی و ایجاد احساس مشارکت عمومی با کمک بورس محقق خواهد شد. به همن منظور در سیاست‌های کلان اقتصادی کشور همواره مشوق‌هایی برای هدایت نقدییگی و سرمایه‌های خرد و کلان به این بازار در نظر گرفته شده که معافیت‌های مالیاتی از جمله آن‌هاست. از آنجایی که شرکت‌های سهامی قبل از آنکه سودی تقسیم کنند مالیات آن را پرداخت کرده اند، لازم نیست سهامداران شرکت نیز بابت سودی که دریافت می کنند مالیات بپردازند و سود ناشی از سرمایه گذاری در سهام، معاف از مالیات است.
همچنین برای حفظ و ماندگاری بلند مدت سرمایه‌ها در این بازار اقداماتی نظیر تنوع بخشی به ابزارها، ایجاد امکان خرید و فروش در بورس و کاهش هزینه نقل و انتقال سهام انجام شده‌است.
گفتنی است فرهنگ‌سازی به منظور آشنایی و حضور مردم با سرمایه‌های خرد در بورس یکی از موارد مهمی است که سازمان بورس و اوراق بهادار در سال‌های اخیر عملکرد موفقی در خصوص آن داشته تا جایی که در ۲۵ روز نخست امسال تعداد ۶۵۱ هزار و ۹۵۹ نفر در سامانه سجام ثبت‌نام کردند و تعداد کل ثبت‌نام کنندگان در این سامانه با عبور از مرز ۴ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر رکورد تازه‌ای در این زمینه ثبت کرد و قطعا عرضه سهام شرکت‌های بزرگی مثل شستا در این امر بسیار موثر است.
البته نباید فراموش کرد ماهیت بازار سرمایه با ریسک عجین است و حضور در این بازار به ویژه برای کدهای جدید سرمایه‌گذاران خرد و تازه‌کار باید با آگاهی کامل نسبت به این موضوع صورت بگیرد.