«علی‌اصغر زرگر»، کارشناس مسائل روابط بین‌الملل، در پاسخ به این پرسش که از نظر ساز و کار بین‌المللی این امکان وجود دارد که به دلیل تحریم‌ها و فشار آمریکا صندوق بین‌المللی پول از طریق اینستکس به ایران کمک کند؟ به خبرنگار سیاسی خبرگزاری برنا گفت: در حال حاضر مسئله انتقال پول به ایران مطرح است. اگر بخواهیم جنسی را بخریم، روند بین‌المللی‌اش این است که شما یک پیشنهاد قیمتی از یک شرکتی در خارج از کشور می‌گیرید و بر اساس آن پیشنهاد قیمت، اعتباری گشایش می‌دهید که به آن LC می‌گویند. سپس از طریق بانک‌ها که با هم در ارتباط هستند این پول را در هر جایی که داشته باشید، مثلا در دیگر بانک‌های فرانسه و یا هر جای دیگر دنیا از طریق روابط بین بانکی این پول جابجا می‌شود.
این استاد دانشگاه افزود: هم‌اکنون با توجه به تحریم بانک مرکزی و تحریم‌های دیگر این ارتباط بانکی قطع است. در واقع ما از طریق سوییفت نمی توانیم پول را منتقل کنیم یعنی حساب‌های ذخیره ارزی که در چین، آلمان فرانسه و حتی خود آمریکا و یا هرجای دنیا داریم، این پول‌ها معمولا بلوک است و نمی توانیم از آنها استفاده کنیم. آمریکایی‌ها با درخواست ایران به صندوق بین‌المللی پول برای دریافت وام 5میلیارد دلاری مخالفت کردند حتی گروه‌های معاند ایرانی که در خارج از کشور هستند، در نامه‌ای از صندوق جهانی پول خواستند که به ایران پول ندهید.
زرگر در ادامه تاثیر تحریم‌ها بر مبادلات بین‌المللی ایران تصریح کرد: برای نمونه در زمینه ورزش گاهی حتی پولی که فدراسیون جهانی فیفا یا سایر رشته‌ها به ما اختصاص می‌دهند را نمی‌توانیم مستقیما به ایران بیاوریم و یا آن اعتبار را تبدیل به ریال کنیم. به عبارت دیگر از طریق بین بانکی نمی‌توانیم این وجه را دریافت کنیم.
این مدرس دانشگاه با تاکید بر اینکه ایران به دلیل تحریم‌های صورت گرفته در مبادلات پولی بین‌المللی مشکل دارد، ادامه داد: گفته شده است مبلغی حدود 50 میلیارد دلار در بانک‌های چین ذخیره ارزی داریم که به آن دسترسی نداریم و نمی‌توانیم از این پول استفاده کنیم و جنس بخریم. به همین دلیل درخواست وام 5 میلیارد دلاری کردیم که در مقابل این درخواست مسئولین صندوق بین‌المللی پول اعلام کردند که ما در حال بررسی، دلایل ایران برای درخواست هستیم. چرا که وقتی تقاضای وام دارید چه در داخل و چه در صحنه بین‌المللی دولت باید توجیهی برای این درخواست داشته باشد و بگوید به چه دلیلی این تقاضا را دارد.
زرگر اظهار کرد: زمانی که اقتصاد در واقع به رکود کشیده شده نیاز به تزریق پول داریم بنابراین بانک مرکزی برای دریافت این وام، راه میانبری را انتخاب کرده است که دست صندوق را مقداری باز بگذارد به عبارت دیگر به آنها بگوید نیازی نیست این پول را مستقیما در اختیار ما بگذارید شما می‌توانید از طریق این دریچه‌ای که باز شده است یعنی از طریق اینستکس این مبلغ را به ما بدهید که بتوانیم از آن استفاده کنیم. به این ترتیب می‌توانیم از اروپا یا هرجای دیگر تجهیزات پزشکی تهیه کنیم و این 5 میلیارد دلار را تحت نظارت اینستکس مصرف کنیم.
این کارشناس مسائل بین‌الملل در پایان بیان کرد: زمانی که ایران درخواست وام کرد در ابتدا آمریکا اعلام کرد که اگر این پول را به ایران بدهید خرج مصرف نیازهای مردم ایران نمی‌شود بلکه جاهای دیگر مصرف می‌شود، بنابراین مخالفت خود را ابراز کرد. در واکنش به این ادعای آمریکا ایران یک پله پایین‌تر آمده و گفته حالا که مخالف پول نقد هستید اجازه بدهید از طریق اینستکس یک‌سری نیازمندی‌های خاص را برطرف کنیم.