به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا؛ دوغ یکی از سالم ترین نوشیدنی های سنتی ایران است که مصرف آن خصوصا در فصول گرم سال بسیار توصیه می شود. این نوشیدنی برخلاف آبمیوه های صنعتی و نوشابه های گازدار برای کودکان بالای یک سال مناسب بوده و می تواند پروتئین، چربی، ویتامین هایB ، D، کلسیم و همچنین آب مورد نیاز بدن را تا حدودی تامین کند.
دوغ به دلیل طبیعت سرد، علائم گرمازدگی، خستگی و عطش را التیام بخشیده و مانند ماست، حاوی میکروارگانیسم های زنده و مفیدی است که از رشد و تکثیر بسیاری از باکتری های مضر در دستگاه گوارش جلوگیری می کند. ارزش تغذیه ای این نوشیدنی به دلیل رقیق بودن کمتر از ماست بوده و نمی توان آن را جایگزین این فرآورده کرد.
معمولا دوغ را به روش سنتی و صنعتی تهیه می کنند. در روش سنتی یا روستایی ماست را به همراه آب در مُشک یا کیسه های پوستی می ریزند و تکان می دهند وبر اثر ضربات وارده دوغ حاصل می شود. در این روش به دلیل آن که نظافت کیسه های پوستی مشکل است احتمال آلودگی میکروبی در فرآورده حاصله زیاد است. به این جهت توصیه می شود دوغ را به صورت صنعتی یا خانگی تهیه کنید. در صنعت، ماست را با میزان مناسبی آب در تانک های مجهز به همزن مخلوط کرده و بعد از اختلاط کامل آن را با رعایت موازین بهداشتی سرد و بسته بندی می کنند. این نوشیدنی به دلیل آن که در دمای گرم محیط و در برابر فساد مقاوم است نیاز به هیچ نگهدارنده مصنوعی نداشته و مصرف آن برای افرادی که دچار عدم تحمل لاکتوز هستند، مناسب است. البته دوغ صنعتی خالی از اشکال نیست. این نوشیدنی سرشار از نمک بوده و برای مبتلایان به فشار خون بالا، بیماران قلبی ـ عروقی و کسانی که دچار نارسایی کلیوی هستند بسیار مضر است. بنابراین برای آن که این افراد از مصرف این نوشیدنی مفید بی بهره نمانند، بهتر است در منزل و به صورت خانگی آن را تهیه کنند.
معمولا برخی افراد جهت ترش و گازدارشدن این نوشیدنی آن را در دمای محیط نگهداری می کنند. این روش نگهداری برای سلامت افراد مشکلی ایجاد نخواهد کرد. این نوشیدنی به طور طبیعی حاوی باکتری های مولد اسید لاکتیک و همچنین مخمرهای مولد گاز است که در دمای محیط فعال تر و باعث ایجاد طعم اسیدی و گازی می شوند. اما بد نیست بدانید اگر در این روش نگهداری آنزیم های تجزیه کننده پروتئین فعال شوند دوغ آلوده به کپک شده و بلافاصله تغییر رنگ و مزه داده و تاریخ انقضای آن سریع تر از آنچه روی بطری نوشته شده فرا می رسد که استفاده از آن توصیه نمی شود. بنابراین بهترین روش برای ماندگاری مطلوب دوغ نگهداری آن در دمای یخچال است. دوغ اگر به وسیله گاز CO۲ گازدار شود مضرات گاز افزوده شده به آن مانند نوشابه های گازدار خواهد بود.
اغلب برای طعم دارکردن دوغ از نعنا، پونه، کاکوتی یا گلبرگ های خردشده گل محمدی و برخی عرقیات استفاده می شود که علاوه بر ایجاد طعم خوشایند، بر خواص درمانی دوغ می افزاید. دوغ حاوی نعنا و پونه، به ترشح شیره معده و هضم غذا کمک می کند و نفخ حاصل از دوغ را رفع و دل پیچه را التیام می بخشد. این دوغ خنک کننده محیط دهان بوده و به گردش هر چه بهتر خون کمک کرده، مجاری گوارشی را ضدعفونی و برای رفع سکسکه و اسهال ناشی از گرمی هوا نافع و به عملکرد مطلوب کبد کمک می کند. دوغ حاوی کاکوتی، مقوی قلب و معده بوده و مسکن سردردهای ناشی از گرمی هواست و به دلیل خاصیت ضدعفونی کنندگی، کرم کش قوی بوده و خلط آور خوبی است و برای التیام علائم رماتیسم نافع است. دیگر خواص دوغ کاکوتی شبیه به دوغ نعناست.
دوغ حاوی گلبرگ های گل محمدی بسیار معطر، مقوی قلب و کبد و اعصاب، آرام بخش و نشاط آور بوده و برای تنظیم عملکرد دستگاه گوارش نافع و رفع کننده بوی بد دهان است.