به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، تعطیلی برنامه‌های محبوب بسیاری که در تلویزیون شاهد بودیم باعث شده برنامه‌سازهای باتجربه و کارکشته به فکر ادامه فعالیت خود در رسانه‌های دیگر افتاده و به نوعی برنامه موفق خود را با شکل و شمایلی دیگر در شبکه نمایش خانگی تولید کنند.
از طرفی باز بودن فضا در شبکه نمایش خانگی برای پرداختن به موضوعات مختلف باعث شده تا استقبال خوبی از سوی برنامه‌سازها و همچنین مخاطبان در این رسانه شاهد باشیم اما همین مسأله باعث شده تا نگاه حساس‌تری نسبت به این رسانه وجود داشته باشد و به نوعی شبکه نمایش خانگی نیز در خطر انحصار، از دست دادن برنامه‌های جذاب و در نتیجه ریزش مخاطب قرار گیرد.
برای بررسی همین موضوع با دو تهیه‌کننده با تجربه تلویزیون گفت‌وگویی داشتیم که در ادامه می‌خوانید:
علیرضا سبط احمدی: صداوسیما باید به شبکه نمایش خانگی نظارت داشته باشد/ نظارت به معنی محدود کردن نیست
علیرضا سبط‌احمدی، تهیه‌کننده تلویزیون، در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، اظهار داشت: بر اساس قانون اساسی کشور ما تمام فعالیت‌ها و تولیدات سمعی و بصری باید در انحصار رادیو و تلویزیون کشور باشد. قطعاً وقتی حجت ما قانون اساسی کشور باشد باید این شرایط را بپذیریم و از مجراهای قانونی برای دسترسی به شرایط تولید و پخش استفاده کنیم.
سبط احمدی در ادامه تصریح کرد: اما اشکال اصلی ما در این حوزه مربوط به تغییر لهجه وزارت‌خانه‌ها و نهادهای فرهنگی با تغییر مدیران است. هر مدیر با تفسیر خود و سلیقه شخصی‌اش به قانون نگاه می‌کند و این باعث می‌شود که همه تولیدات ما تحت تأثیر این رفتار دچار مشکل شود. البته باید بپذیریم که قانون اساسی کشور باید با پیشرفت جامعه و تغییر رویکرد و نگاهی که در نسل امروز وجود دارد، همراه باشد و این تغییرات در بنیان آن نیز ایجاد شود اما متأسفانه در کشور ما قانون تغییر نمی‌کند و مدیران با تفاسیر و سلایق خود تصمیم می‌گیرد.
او افزود: اگر جلوی تولید اثر در شبکه نمایش خانگی گرفته شود جوانان امروز با یک موبایل به برنامه‌های روز دنیا دسترسی دارند و به آن‌ها مراجعه می‌کنند. مسئولان باید این مسائل را ببینند و با توجه به اقتضاعات زمانه خودمان تصمیم‌گیری کنند. معضلی که وجود دارد باید بنیادی حل شود و مجلس شورای اسلامی می‌تواند به این مسأله ورود کند.
این تهیه‌کننده تصریح کرد: متأسفانه در شبکه نمایش خانگی شاهد یک هرج و مرج بودیم که باعث شد هزینه تولید در سینما و تلویزیون را دوچندان کرد. متأسفانه نظارت درستی بر این رسانه وجود نداشت و می‌دیدیم سریالی که با هزینه 10 یا 15 میلیارد می‌تواند ساخته شود را با 40 تا 50 میلیارد تومان می‌سازند و هیچ دغدغه بازگشت سرمایه ندارند؛ این وضعیت هنوز هم وجود دارد و این در حالی است که اگر صاحبان این پول‌ها، پولشان را در بانک می‌گذاشتند سود بیشتری نصیبشان می‌شد.
سبط‌احمدی در ادامه اظهاراتش گفت: بحث اصلی در اختلاف بین شبکه نمایش خانگی و صداوسیما به همان پول‌های سرگردان برمی‌گردد که این مشکل را در فیلم‌های سینمایی‌مان هم می‌بینیم. صداوسیما باید به این مشکلات در شبکه نمایش خانگی نظارت داشته باشد و باید بداند که نظارت به معنی محدود کردن نیست. صداوسیما نه تنها در شبکه نمایش خانگی که در تولیدات خود نیز باید همسان و هم‌پایه آثار روز دنیا باشد اما متأسفانه در حال حاضر نمی‌تواند خوراک فرهنگی نسل امروز را تأمین کند و یکی از اصلی‌ترین دلایل نبود بودجه و مشکلات اقتصادی است که گریبان تلویزیون را هم گرفته است. وقتی بودجه کل صداوسیمای ما به اندازه یک شبکه ترکیه نیست چه انتظاری می‌توان از این رسانه داشت. ما در این جنگ نرم فرهنگی با صلاح‌های اندکی باید بجنگیم.
این تهیه‌کننده خاطرنشان کرد: در سال‌های گذشته به یاد دارم که وقتی قرار بود سه سریال برای ایام نوروز ساخته شود، معاون سیما دستور می‌داد که 6 سریال بسازند تا تنوع اثر بیشتر باشد یا در بین آثار بهترین‌ها را برای نمایش انتخاب کنند اما امروز اگر یک سریال به پخش نرسد کنداکتور شبکه خالی می‌ماند و این نشان از مشکلات متعدد مالی است که تلویزیون ما با آن دست و پنجه نرم می‌کند.
تهیه‌کننده مجموعه تلویزیونی «ایل‌دا» در ادامه گفت: تلویزیون باید بپذیرد که فضای آثار شبکه نمایش خانگی باید بازتر باشد و این فضای باز نباید در جهت افسارگسیختگی باشد. باز بودن فضا باید با قاعده‌ای همراه باشد و در چارچوب قانون شکل گیرد. من هم موافق بسته بودن فضا نیستم ولی نباید این مسأله به افسارگسیختگی منجر شود. یکی از عوامل ایجاد افسارگسیختگی به نظر من ورود پول‌های کثیف به حوزه تولید است.
او افزود: پول‌های کثیف نظام متعادلی که تهیه‌کننده‌ها، وزارت فرهنگ و سازمان صداوسیما سال‌ها در سینما و تلویزیون تعریف کرده بودند را از بین برد و در این بین حتی به لحاظ محتوایی نیز آثاری تولید کرد که در چارچوب فرهنگی ما نمی‌گنجید و اگر این وضعیت کنترل نشود ما به مشکلاتی می‌رسیم که دیگر نمی‌توان این مشکلات را به راحتی در فرهنگ و هنر کشور حل کرد. باید بودجه مناسب در اختیار مسئولان کاربلد قرار بگیرد و تولیدکنندگان نیز مجبور هستند که کیفیت آثار خود را بالا ببرند. مسئولان فرهنگی بهتر است از اعمال سلیقه‌های شخصی دست بردارند و به قانون اتکا کنند.
علی‌اکبر تحویلیان: صدور مجوزها در شبکه نمایش خانگی و سینما باید به صنوف سپرده شود
علی‌اکبر تحویلیان، تهیه‌کننده تلویزیون، در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، اظهار داشت: برنامه‌هایی که در شبکه نمایش خانگی و فضای مجازی ساخته می‌شوند بعضاً با استفاده از فضای بازی که دارند ضد فرهنگ عمل کرده و کانون خانواده‌ها را هدف قرار می‌دهند اما این وضعیت نباید منجر به محدودیت، حذف و تعطیلی یک برنامه یا رسانه شود.
تحویلیان تصریح کرد: باید این وضعیت به جای حذف رسانه، تصحیح شود، تلویزیون و شبکه نمایش خانگی باید فعالیت کنند اما ما نیاز به اصلاح ساختارهای شبکه نمایش خانگی هستیم. مدیریت این رسانه باید به صنوف سپرده شود و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و صداوسیما هیچ‌کدام نباید به این موضوع دخالت کنند.
این تهیه‌کننده در ادامه اظهار داشت: صلاحیت تهیه‌کننده‌ها باید از سوی صنوف تأیید شود و از آنجا که صنوف در رده‌های مختلف دغدغه حرفه و اعضای خود را دارد حتماً در تأیید صلاحیت افراد تازه وارد وسواس بیشتری به خرج خواهند داد و مسائل مختلف را مدنظر قرار می‌دهند. من نمی‌دانم چرا دولت می‌خواهد هزینه‌های خود را زیاد کند و مدیریت در همه حوزه‌ها را به خود مربوط می‌داند. اگر صدور مجوز به صداوسیما هم سپرده شود مشکلی حل نمی‌شود و تا زمانی که نظارت بر شبکه نمایش خانگی و صدور مجوز تهیه‌کنندگی به صنوف سپرده نشود همین وضعیت نابسامان را شاهد خواهیم بود.
او افزود: در همه نهادها و سازمان‌ها صنوف هستند که درباره ورود افراد به صنف تصمیم می‌گیرند. امروز که شبکه نمایش خانگی با ورود افراد بی‌ربط به حوزه تولید در سینما به یک وضعیت نامتعادل رسیده نظارت این رسانه توسط خانه سینما می‌تواند ما را از مشکلات موجود نجات دهد. وزارت فرهنگ و ارشاد نیز در تأیید یا رد مجوزهای صادر شده از سوی صنف می‌تواند تصمیم بگیرد و نباید او پیش از تأیید اعضای صنوف درباره صلاحیت یا عدم صلاحیت افراد نظر بدهد. وقتی شرایط به این شکل نیست و هر کس که پول دارد با سرمایه‌گذاری بر 3 فیلم می‌تواند تهیه‌کننده شود چه انتظاری داریم که تهیه‌کننده شدن به عنوان یک حرفه تخصصی در ایران شناخته شود؟
تهیه‌کننده مجموعه تلویزیونی «از سرنوشت» در ادامه اظهاراتش، تأکید کرد: امروز نه تلویزیون نه وزارت فرهنگ هیچ‌کدام متولی مجوزهای صادر شده در شبکه نمایش خانگی نیستند. توزیعکنندگان هستند که تعیین می‌کنند چه اثری با چه گروهی تولید و پخش شود و اینکه توزیعکنندگان وارد عرصه تولید شده و با قدرت مالی که دارند مدیریت را هم به شکل غیرمستقیم در دست گرفته‌اند یک فاجعه است که باید جلوی آن گرفته شود. هیچ توزیع‌کننده‌ای نباید وارد عرصه تولید شود و تهیه‌کننده‌ها باید توسط صنوف رده‌بندی شده و کارها بر اساس رده‌ای که هر تهیه‌کننده دارد به او داده شود.
تحویلیان تصریح کرد: این مشکل در سینما هم وجود دارد، وزارت فرهنگ ارشاد اسلامی امروز اصرار دارد که فیلمسازی باید توسط کمپانی‌ها صورت گیرد و این کمپانی‌ها که همان توزیعکنندگان فیلیمو و نماوا هستند گروه و مافیایی تشکیل داده‌اند که اگر در خارج از آن باشی جایی برای کار نداری. ما آثاری که به صورت مستقل تولید کرده‌ایم را مجبوریم به این رسانه‌های توزیع‌کننده با کمترین قیمت بفروشیم و آن‌ها تأکید دارند که اگر همین اثر را با همکاری خودشان می‌ساختیم با رقم بهتری از ما آن را می‌خریدند. این به معنی ایجاد انحصار در شبکه نمایش خانگی است که تنها با دخالت صنوف در صدور مجوزها از بین می‌رود.