«دیاکو حسینی»، تحلیلگر ارشد مرکز بررسی های استراتژیک ریاست جمهوری، در گفت و گو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری برنادر خصوص افق برجام اظهار کرد: احیای توافق در دولت آقای روحانی معایب و محاسنی را برای طرفین دارد. اگر توافق در این دولت خاتمه پیدا کند یعنی انجام بگیرد طبیعتا دولت آینده از مسئولیت انجام توافق رها خواهد شد و در برابر میراثی قرار می گیرد که از دولت پیشین به جا مانده و ضمن اینکه توانایی مانور خود را بر روی این میراثی که در آن مسئولیت اصلی نداشته خواهد داشت.
او افزود: اما اگر توافق در دولت بعد صورت بگیرد چون دولت آینده امضاء کننده نهایی توافق بود بنابراین مسئولیت این توافق را با همه محاسن و معایب آن برعهده خواهد داشت. از نگاه طرف آمریکایی توافق در دولت آقای روحانی می تواند به مراتب ساده تر بوده و راه هموارتری داشته باشد در مقایسه با دولت آقای رئیسی که به محافظه کاری شهرت دارد و طبعا رویکرد سختگیرانه تری را در پیش خواهد گرفت.
حسینی ادامه داد: منتها اگر در دولت آقای رئیسی این توافق صورت بگیرد از نگاه آمریکا اطمینان بیشتری ایجاد می شود مبنی بر اینکه ایران به تعهداتش پایدار خواهد بود چون همان دولتی که در راس کار است در واقع تعهد را امضا کرده و اینها معایب و محاسنی است که وجود دارد.
او اضافه کرد: به لحاظ فنی نمی شود با اطمینان گفت که آیا توافق پیش از انتقال دولت صورت خواهد گرفت یا خیر، باید ببینیم که تصمیم دو طرف چه خواهد بود. ضمن اینکه طرف آمریکایی هم آنطور که به نظر می رسد، تصمیم نهایی خود را نگرفته که همه تحریم ها را به طور کامل لغو کند و ظاهرا هنوز درخواست هایی دارد که خارج از چارچوب برجام است. بنابراین تا موارد مذاکراتی حل و فصل نشده نمی شود از زمان نهایی شدن برجام صحبت کرد. در عین حال باید این ملاحظات را در نظر گرفت که هر مذاکره ای هر چه به خاتمه نزدیک شده باشد، بخاطر وجود همین اختلاف نظرهای جدی باقیمانده می تواند به نتیجه نرسد بنابراین این احتمال هم همچنان وجود دارد.
دیاکو حسینی در پاسخ به این سوال که آیا بایدن بازی سیاسی را در مذاکرات شروع کرده است، گفت: این نوع تحلیل ها باید مبتنی بر واقعیات و سند و مدارک باشد. بنده تا این لحظه سند و مدارکی ندیدم که دولت آقای بایدن به دنبال اتلاف وقت باشد و بخواهد بازی تازه ای را شروع کند. من با فرسایشی شدن مذاکرات موافق نیستم. مذاکرات با این پیچیدگی، مشکلات فنی و اجرایی که دارد طبیعتا زمان بر است و تا امروز زمانی که برای مذاکرات صرف شده به نظرم معقول و منطقی بوده و نمی شود تا این لحظه، لقب فرسایشی را برای مذاکرات به کار برد.
او تصریح کرد: دولت بایدن باتوجه به مشکلاتی که در داخل آمریکا دارد باید بتواند، توافق با ایران را برای تندروهای آمریکایی توجیه کند مبنی بر اینکه هر چند تحریم ها را لغو کرده ولی برنامه های هسته ای ایران تحت نظارت بیشتر قرار گرفته است و ایران از آنچه که آنها خطر تسهیلات هسته ای می نامند دورتر شده و رسیدن به این جلب نظر مخالفان داخلی در آمریکا برای بایدن کار سختی است. اگر ایران اطمینان های لازم را ندهد مبنی بر در برگرفتن سایر اختلافاتی که با آمریکا دارد مثل برنامه های موشکی و منطقه ای که البته ایران تا این لحظه چنین اطمینانی را هم نداده چون از دستور کار مذاکراتی دنیای برجام خارج بوده بنابراین فکر می کنم آقای بایدن هم مشکلات خاص خود را دارد. این سختگیری هایی که آنها نشان می دهند الزاما به آن معنا نیست که آنها دنبال فرسایشی کردن گفتگوها هستند و یا طرح تازه ای را برای ایران در نظر دارند.
حسینی در خصوص تضمن برای عدم خروج آمریکا از برجام عنوان کرد: دولت های آمریکا همانطور که در دوره ترامپ هم دیدیم، می توانند در برابر سخت ترین تعهدات که آمریکا ارائه داده در جهان بی تفاوتی نشان بدهند و از توافقات خارج شوند حتی اگر آمریکا و بایدن امضای کثیر به ایران بدهند و حتی اگر این توافق به تصویب کنگره آمریکا هم برسد هیچ تضمینی نیست که دولت بعدی آمریکا از توافق خارج نشود. بنابراین من فکر می کنم که ایران این حق را دارد که چینین سختگیری هایی نشان بدهد و چنین تضمین هایی بخواهد اما در عمل دولت های آمریکا نشان دادند به تضمین های رئیس جمهور قبلی خودشان حتی وقتی جنبه قانونی و قانونگذاری در کنگره پیدا می کند خیلی پایبند نیستند. بنابراین من زیاد امیدوار نیستم که چنین تضمینی در عمل واقعا به معنای ضمانت باشد.7